РЕФЕРАТ
Нейрондар.Орталық жүйке жүйесін зерттеу тәсілдері.
Дайындаған:Қалбаева Ф
Тобы: 106 Б
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
1.Нейрондар туралы жалпы түсініктер
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.ОЖЖ
3.Орталық жүйке жүйесін зерттеу тәсілдері
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайдаланылған әдебиетттер
Нейрондар-жүйке ұлпасының негізгі жасушалары.Нейрондар жүйке импульсін өндіріп,әрекетке әсер көрсетуге қабілетті.Олар жүйке импульсін бере алады.
Нейроглия-нейрондарды қоршап,қоректік және қорғаныштық қызмет атқарады.
Әрбір нейрон дене мен өсінділерден тұрады
Дендрит-қысқа тармақталған өсінділер,бір немес бірнеше болады.Жүйке импульсі дендриттер арқылы жасуша денесіне өтеді.Дендриттер мен нейрон денесі жұлынның сұр затын құрайды
Аксондар-ұзын өсінді,аксон б/ша импульс жасуша денесінен басқа жасушаға беріледі.Аксон ақ затты құрайды.
Құрылымы мен қызметіне қарай нейрондар 3 топқа бөлінеді: 1) сезгіш (қозу шеткі мүшелерден орталық жүйке жүйесіне өтеді); 2) байланыстырғыш – қозуды сезгіш нейрондардан қозқалтқыш нейрондарға өткізеді; 3) қозғалтқыш – қозуды бұлшықеттер мен бездерге жеткізеді.
Рефлекс (латынша «reflexus» – жауап қайтару) сыртқы және ішкі тітіркендіргіштерге орталық жүйке жүйесі арқылы ағзаның жауап қайтару реакциясы. Рефлекстер рефлекстік доға, қозу өтетін жолдар арқылы жүзеге асады.
Рефлекстік доға рецептордан басталады. Рецепторлар (жұйке ұштары) әр түрлі тітіркендіргіштерді (ыстық, суық, қышқыл, дыбыс және т. б.) қабылдайды. Рецептордан сезгіш нейрондар арқылы қозу орталық жүйке жүйесіне өтеді. Қозу орталық жүйке жүйесінен қозғалтқыш нейрондар арқылы жұмыс атқаратын мүшелерге беріледі. Оны тізені жазу рефлексінен де байқауѓа болады.
Рефлекстік доғаның барлық бөлімдері толыққызмет атқарса ғана рефлекс болады. Егер рефлекстік доғаның бір бөлімі зақымданса, рефлекс жойылады (болмайды).
Рефлекстік доға 5 бөлімнен тұрады: 1) жүйке ұштары – рецепторлар (латынша «receptor» немесе «recіpіo» – қабылдаймын, қабылдаушы); 2) сезгіш нейрондар (қозуды орталық жүйке жүйесіне өткізеді); 3)жүйке орталығы (орталық жүйке жүйесі); 4) қозғалтқыш нейрондар; 5) тітіркендіруге жауап қайтаратын мүшелер (бұлшықеттер және т. б.).
Орталық жүйке жүйесі (ОЖЖ) ерікті және еріксіз әрекеттерді басқаруға жауап береді. Бұл физикалық өрнектерді ғана емес, ойлау әрекеттерін де қамтиды.
Осы жүйенің арқасында біз денеміз үнемі өзгеріп отыратын тітіркендіргіштерге әр түрлі жолмен жауап бере аламыз, сонымен қатар бізді тірі қалдыратын әртүрлі физиологиялық процестерді үйлестіре аламыз.
Орталық жүйке жүйесі дененің дұрыс жұмыс істеуі үшін ғана емес, оның тіршілігі үшін екі маңызды құрылымнан тұрады. Бұл құрылымдар - бұл ми (ми қабығы ғана емес, энцефалон деп түсініледі) және жұлын.. Бірінші құрылым бас сүйегінің ішінде орналасқан және оған ми, ми қыртысы, диенцефалон және біздің тіршілік етуімізге қажетті басқа элементтер сияқты бөліктер кіреді. Жұлын өз тарапынан жұлын бағанасы бойымен дамып, ми мен перифериялық нерв жүйесінің жүйкелерімен байланысады, олар сүйек бөліктерінде жоқ және бүкіл денеде жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: |