Реферат СӨЖ тақырыбы: Материалдық денелердің молекула-кинетикалық моделі. Заттың құрылымдық элементтері
жүктеу/скачать 324,97 Kb.
|
|
Абай атындағы Қазақ Ұлттық педогогикалық университеті Реферат СӨЖ тақырыбы:Материалдық денелердің молекула-кинетикалық моделі. Заттың құрылымдық элементтері Орындаған: Мопық Айдана Тобы:ФЕК-205 Тексерген: Баймолда Д. Алматы,2023ж Жалпы,ең алдымен материя ұғымына тоқтала кететін болсақ,материя дегеніміз не? Осы шексіз алуан әртүрлілік қайдан шықты? Осы сүрақтарға әp цивилизация [қоғамның модени дамуы] өзінің жауабын берген. Бір козқарас бойынша, “Алла" хаосгы ретке келтіріп, материяны жасаган, ал екінші бір болжау бойынша - “Алла” заггы жоқтан жаратқан. XVIII ғ. заттың қүрылысы туралы білімнің дамуының жаца кезеңі болды. Бүл ғасырдың негізгі ойы - теплород (орыстың теплород - жылу+тегі) және флогистон (гректің phlogistos - жанатыи, көрінбейтін, салмақсыз, үшып кететін зат) деген үғымдармен байланысты. Жылу - бөлінбейтін бөлшектерден, теплородтан қүралады деп есеителеді. Флогистон - зат жанғанда бөлінеді. Француз ғалымы химик Антуан Лавуазье (1743-1794ж.) - қазіргі химияның негізін қалаушы, тәжірибелері арқылы флогистон мен теплородтьщ жоқ екендігін долелдеді. Ол жану процестері химиялық реакция скенін жоне ол жылу штмасумен қосақталып жүретінін тағайындады. XIX ғ. агылшын физигі және химигі Дж. Дальтон (1766-1844ж.) бүрынғы гректің атомдық теориясын қайтадан қарап, өңдеді. Заттардыц өзара әрекетесуін түсіндіру үшін, ол сол зат биллиард шарлары торіздес атомдардан, ал күрделі заттар - атомдардьщ күрделі комбинациясынан қүралады деп түсіндірді. Термодинамика заңдарын колдану химия мен физиканың арасындағы көпір болып, ал кинетикалық теорияның жасалуы бүл тылымдардың зерттеулерінің сабақтасуына зор үлесін тигізді. XX ғасырдың алғашқы онжылдығы физикалық әлемді түсінуге өте зор үлес қосты. Атомның кванттық теориясы гылымдағы революцияның басталуына жол ашты. Сонымен,25 ғасырдың арасында материя үғымы адам сезетін объектілерден дамып, атом түңғиығындағы элементар бөлшектерге әкелді.Материалдық денелердің молекулалық негізінде заттың молекулалық қүрылысы туралы гипотеза (гректің hypothesis - болжау) қарастырсақ болады. Бұл гипотеза бойынша зат үздіксіз жоне шексіз бөлінетін болмайды, заттың барлык химиялық қасиеттерін сақтайтын, молекула деп аталатын, саны піекті өте үсақ, болшектерден қүралады. Молекулалық гипотезаныц мацызы химия мен физикада оте зор. Молекулалардың қозғалысы көзге корінбейді, бірақ қазір үлкен молекулалар мен оның қүрамындағы атомдар электронды микросуреттерде жаксы көрінеді. ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басында экспериментік негіздеудің нәтижесінде молекулалардың өзара әрекеттесуін және қозғалыстарын сипаттайтын келісті теория молекула-кинетикалық теория жасалды. Заттың қүрылымдык элементтері. Зат мөлшері — заттың белгілі массасындағы қүрылымдық элементтері санымен сипатталады. Қүрылымдық элеменггеріне атомдар, молекулалар, иондар жоне т.б. бөлшектер немесе арнайы бөлшектер тобы жатуы мүмкін. СИ жүйесіндегі зат мөлшерінің өлшем бірлігі моль деп аталады. Мольдер саны v символымен белгіленеді. Массасы 0,012 кг С көміртегі изотопьшда қанша атом болса, сонша қүрылымдық элементтеріне ие жүйедегі заттың мөлшері мольге тең деп алынады. Сондықтан, анықтамасы бойынша кез келген заітың бірлік мөлшерінде (бір мольде) қүрылымдық элементтер саны бірдсй. Осы санды Авогадро турақтысы немесе Авогадро саны деп атайды. Бұл тұрақты итальян ғалымы А.Авогадро қүрметіне аталган, белгісі Авогадро түрақтысы іргелі физикалық түрақтылар қатарьша кіреді. Оның мәні: =6,0622045 Мольді өндіретін эталон болмайды, молекулалық шамалар өлшелінбейді, олар есептеледі.Заттың бір молінің массасын мольдік масса деп атайды. Мольдік массаны М орпімен белгілейді.Мольдік масса бір молекуланың массасы мен Авогадро саныньщ көбейтіндісіне тең болады: Егер газдың N молекуласы болса, онда мольдер саны v былай табылады: Осы теңдеуді молекула массасына көбейтіп, массасы m заттьщ мольдер саны екендігін байқаймыз, осыдан N = болады. Мүндай есептеулер жүргізгенде элеменггердің салыстырмалы атомдық массасы Менделеевтің элементтер периодтық жүйесінен алынады. Қорытындылай айтқанда, дене құрылымының молекулалық кинетикалық теориясы деп барлық денелер жеке бейберекет қозғалыстағы бөлшектерден тұрады деген көзқарас негiзiнде материялық денелердiң қасиеттерi мен жылу процестерiне түсiнiк беруге болады.Сол аталған бөлшектеріміз атомдар мен молекулалар-заттың құрылымдық бөлшектері деп аталады. жүктеу/скачать 324,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|