Реферат Тақырыбы: Рекомбинат технологиясының днқ-да векторларды қолдану



Дата25.11.2023
өлшемі24,76 Kb.
#126539
түріРеферат

С.Д.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті

Реферат


Тақырыбы: Рекомбинат технологиясының ДНҚ-да векторларды қолдану

Орындаған:Карибаев Досбол


Қабылдаған:Қалиева Асем
Алматы 2023 жыл

Векторды таңдау: зерттеушілер белгілі бір тапсырма үшін қолайлы векторды таңдайды. Әдетте плазмидалар (дөңгелек дөңгелек ДНҚ молекулалары), бактериофагтар немесе генетикалық ақпараттың басқа тасымалдаушылары қолданылады.


Генді енгізу: қажетті ген немесе ДНҚ фрагменті шектеу ферменттері мен лигаза арқылы векторға енгізіледі. Бұл рекомбинантты ДНҚ жасайды.
Хост ағзасына тасымалдау: Рекомбинантты ДНҚ Бактерия немесе ашытқы сияқты хост ағзасына енгізіледі.
Көбею және экспрессия: Вектор хост организмінде көбейеді, нәтижесінде көптеген клондар пайда болады, олардың әрқайсысында енгізілген ген бар. Бұл ген экспрессиялануы (ақуыз түзуі) немесе басқа мақсаттарда қолданылуы мүмкін.
Осылайша, векторлар зерттеушілерге генетикалық ақпаратты басқаруға, рекомбинантты организмдерді құруға және көптеген биологиялық және медициналық зерттеулер жүргізуге, ақуыздар мен дәрі-дәрмектерді өндіруге мүмкіндік береді.
Рекомбинанттық ДНҚ технологиясы клетканы зерттеуде төңкеріс жасады. Қазіргі кезде реструктуралаушы нуклсазаларды пайдалана отырып, клетка ДНҚ-нідің кез-келген бөлігін кесін алуға, клондауға және осы генетикалық материалды шексіз мөлшерде алуға, содан соң оның кезектесуін күніис бірндес жүздеген нуклеотидке дейін анықтауға болады. Осы әдіснен эукариоттардың көптеген өндерінің және қоюмдарының кодталмайтың бөдіктері анықталған.
Нуклеин қышқылдарының гибридизациясы әдісіп қолдана отырып, клеткасыз жүйеде клондалған ДНҚ-молекулаларына сәйкес иРНК молекулаларын анықтауға, бөліп алуға және трансляциялауға болады. Сондай-ақ кері бағытқа қаран да баруға — белоктан оны қозгайтын генге қарай, янғи белоктың кысқа фрагменттерінің амин қышқылдық кезектесуін анықтап, осы белокты кодтайтыи сэйкес РНҚ мен ДНҚ-мен гибридизацияланатын маманданған арнайы ДНҚ-зондтар сиитездеугсболады.
Рекомбинантты ДНҚ технологияларының мүмкіндіктері жоғары. Шексіз мөлшерде сүт қоректілердіц ақуызын синтездейтін бактериялар немесе ашытқылар жасалуы мүмкін. Бұл ақуыздың структурасы мен функциясын анализдеуге немесе медициналық мақсатта қоданылатын (вакиина немесе дәрілік препараты) ақуыздар алуға мүмкіндік берді.
Рекомбинанттық ДНҚ технологиясы көптеген әдістердің жиынтығы. Ескі, жаңа, басқа пәндерден алынған әдістер микроорганизмдер генетикасынан алынған әдістер.
Ең негізгі әдістер:
1) ДНҚ-ны арнайы рестриктуралаушы нуклсазалармен ыдырату.
2) Нуклеин қышқыдарының гибридизациясы. Ол нуклеин қышқылынын өзара комплементарлы бөліктерге байланыса отырып жоғары дәлдікпен ДНҚ мен РНҚ-ныц нуклеотидтік кезектесуін анықтауға мүмкіндік береді.
3) Белгілі бір ДНҚ фрагменттерін жылдам репликацияланатын генетикалық элементтерге (плазмида, вирустар) енгізу үшін қолданылатын ДНҚ-ны клондау.
4) Клонданатын ДНҚ фрагментіндегі нуклеотидтердід кезектесуін анықтау.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет