Сабақ 5,6 Дыбыстық және графикалық ақпаратты кодтау
жүктеу/скачать 351,81 Kb.
|
|
Практикалық сабақ 5,6 Дыбыстық және графикалық ақпаратты кодтау. Сабақтың мақсаты: Дыбыстық және графикалық ақпаратты кодтау туралы алған білімдерін қорытындылау, білімгерлерді дыбыстық және графикалық ақпараттарды кодтауға машықтандыру. Графикалық ақпараты монитордың экранында растрлық сурет түрінде берді, өзінің кезекті, нүктенің тағайынды санын асырайтын деген белгілі нысанға келтіреді. Үлкейткіш шыны арқылы компьютердің экранына қараймыз. Марка мен техника моделінің тәелділігін біз әртүрлі тіктөртбұрыш немесе әртүрлі дөңгелектерден көреміз. Барлығы үш-үштен топтасады, олар бір түсті, бірақ әр түрлі бояудан болады. Олар ПИКСЕЛЬ деп аталады. (ағылшыннан аударғанда PICture's ELement). Пиксельдар үш түсті болады- жасыл, көк және қызыл. Басқа түстер басқа түстердің араласуынан пайда болады. Ең оңай тәсілді қарастырайық- әрбір пиксельдің бөлігі жана алады (1), немесе жанбайды. Сонда түстің келесі тізімі шығады: Үш түстен сегіз комбинация алуға болады. Түске бай палитра алу үшін, түстер басазы әртүрлі болу керек, сонда нұсқа ұқсастығы әртүрлі бояу және түс беретіні үлкееді. Оналты түстік палитра 4- дәрежелі кодтардың қолдануынан пайда болған пиксель: Үш биттік түстер базасына тағы бір бит қосылады. Осы бит барлық түстердің ашықтығын біркелкі басқарады. Түстердің санын монитордың экранына шығаратын (N), биттердің саны, бейнежаттарға әрбір пиксель (I), N=2I формуласымен байланысты. I үлкендігін биттің терендігі немесе терендіктің түсі деп атайды. Неғұрлым көп бит қолданғанса, сонда көп түстер бояуын алуға болады. Сонымен, кез-келген графиктік суретті экранда коттауға сандардың көмегімен болады және де графикалық ақпаратты векторлық бейне деп біледі. Векторлық бейне өзімен графикалық нысаны болып,қарапайым доға мен кесінділерден тұрады. Бұл қарапайым обьектілерді радиустын ұзындығы мен координаталар нүктесімен анықталады.Әр бір сызыққа оның түрі яғни (бірыңғай, пунктирлы,штрихпунктирлы), қалындығы және түсі белгіленеді. Векторлық бейнелер туралы ақпарат қарапайым сандық – әріптік кодтталады және арнайы программамен жөнделеді. Бейнелеудің сапасы монитордың мүмкіндігі арқылы анықталады, яғни нүктелер санымен анықталады. Мүмкіндігі көп болса соғұрлым растр жолы мен жолдағы нүктелер саны жоғары болады, бейнелеудің сапасы да жоғарылайды. Дыбыстық толқынды өндеу процесі екілік кодттау компьютердің жадында: Дыбыстық толқын – микрофон – ауыспалы электр тоғы – аудиоадаптер – екілік код – ЭЕМ жады. Дыбыстық ақпаратты қалпына келтіру процесі , ЭЕМ жадында сақтау: ЭЕМ жады - екілік код -аудиоадаптер – ауыспалы электр тоғы – динамик –Дыбыстық толқын. Видеоақпаратты кодтау дауыстық ақпаратты кодтаудан әлдеқайда қиын мәселе,себебі үздіксіз қимылдардың дискретизациясын бақыламай ақ,дауыс пен бейнесуреттің синхронизациясын қарау керек.Қазіргі таңда AVI (Audio-Video Interleaved) форматы қолданылады.Негізгі мультимедиалық форматтар AVI және WAV жадқа өте қатал тиым салады.Сол себепті тәжірибеде компрессияның әртүрлі тәсілдері қолданылады,ол дауыстық пен видеокодтарды қысу.Қазіргі таңда стандарттық тәсіл MPEG (Moving Pictures Experts Group — қозғалатын бейнелердің эксперттер тобы) болып табылады. MPEG-1 стандарты қазіргі таңда кейбір танымал дауыс жазу форматтарды бейнелейді. Мысалы МР-3 форматы WAV форматынан он есе аз жадты керек етеді,бірақ дауыс сапасы өзгермейді. WAV форматын МР-3 форматына ауыстыратын бірнеше бағдарламалар бар. MPEG-2 стандарты видеожазуды қысу тәсілдерін бейнелейді, бейнелеудін телевизиялық сапасы мен стереодыбыстық сүйемелдеуді қамтамасыз етеді және жадыда талабы қолайлы. Жақында MPEG-4 стандарты өнделген болатын,оның көмегімен түрлі-түсті толық метражды фильмді дыбыстық сүйемелдеу арқылы сыйымдылығы және сапасы қарапайым компакт-дискқа жазуға мүмкіндік береді. Тапсырмалар: 1024 x 768 Графикалық рұқсаттылығы бар экран мониторында 256 түс палитрасы бар сурет құрылған.Осы суретті сақтау үшін арналған жад көлемін есепте. Шешуі: 256=2I I=8 V=1024 * 768 * 8 бит = 1024 * 768 байт = 768 Кбайт. Жауабы: 768 Кбайт. 800 x 600 графикалық рұқсаттылығы 32 түс палитрасы бар суретті сақтауға арналған жад көлемін есепте. Шешуі: 800 * 600 *5 бит = 100 * 3000 байт 300 Кбайт Егер кітаптың ішінде 200 бет мәтіні (әрбір бетте 50 жол 80 таңба) және 10 түсті суреттері бар кітаптың ақпараттық көлемі қандай? Әрбір сурет 800х600 графикалық рұқсаттылығы бар экран мониторында 16 түс палитрасымен құрылған. Шешуі: 1 символ – 1 байт 80 * 50 * 200 байт 80 * 10 Кбайт = 800 Кбайт – мәтінді сақтау үшін 16 = 24 10 * (800 * 600 * 4) бит = 10 * 100 * 2400 байт 2400 Кбайт сурет сақтау үшін 2400 + 800 = 3200 Кбайт 3, 2 Мб Жауабы: 3, 2 Мб 1 секундқа созылатын дыбыс сапасы жоғары (16бит,48кГЦ) Стерео-аудио файлдың ақпараттық көлемін анықтау. Жиілігі 22,05кГц рұқсаттылығы 8 бит, дыбысталу ұзақтығы 10 сек. болатын цифрлік аудио файлдың ақпататтық көлемін анықтау. Дыбыстық жиілігі 2 минут, дискретілік жиілігі 44,1кГц, рұқсаттылығы 16бит болатын цифрлік аудиофайлдың жад көлемін анықтау. Тұтынушы рұқсатында көлемі 2,6Мб жад бар.Ұзақтығы 1минут болатын цифрлік аудиофайлды жазу қажет.Дискреттілік жиілігі мен разрядтылығы қандай болу қажет. Дисктегі еркін жаттың көлемі – 5,25 Мб, дыбыстық платаның разрядтілігі – 16. Дискретизацияның жиілігі 22,05кГц- пен жазылган аудиофайлдың цифрлік дыбысталуының жалғасуы каншаға созылады? (124,8 секунд) Дискретизацияның қандай жиілігінде дыбыс жазылған? Цифрлік аудиофайлдың жазбасы 1 минутта 1,3 Мб дискіде орын алады, дыбыстық платаның разрядтілігі – 8. (22,05 кГц.) Сандық дыбыстың бір минуты қатқыл дискте немесе кез - келген сандық жеткізушіде қанша орын алатындығын санау, жиілікпен жазылған а) 44.1 кГц; б) 11 кГц; в) 22 кГц; г) 32 кГц және разряды 16 бит. Шешімі а) Егер моносигналды жазу жиілігі 44.1 кГц, разрядтығы 16 бит (2 байт) болса, онда әр минуты аналогтық – сандық жүйеде былай шығарылады 441000 * 2 * 60 = 529 000 байт ( 5 Мб шамасында ) компьютерде қатқыл дискіге жазылатын аналогтық амплитуданың сигналы туралы мәлімет егер стереосигналды жазса, онда 1 058 000 байт (шамамен 10 Мб). б) 11, 22, 32 кГц жиілігі үшін есеп аналогты түрде жүргізіледі. жүктеу/скачать 351,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|