Сабақ тақырыбы: X xiii ғғ. саяси карта қаншалықты өзгерді?

Сабақ тақырыбы:

Сабақ тақырыбы:

Оқу мақсаттары:

• X – XIII ғғ. мемлекеттерді білу және картаны қолдану арқылы саяси үдерістерді түсіндіру
• ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және қосалқы себептерін анықтау
• ислам дінінің қоғамдық өмірге ықпалын анықтау

Жетістік критерийлері:

• Дамыған орта ғасырлық мемлекеттердің кем дегенде 4-уінің атауын, хронологиясын біледі
• Дамыған орта ғасырлық мемлекеттердің кем дегенде 4-уінің аумағын, олардың шекаралас мемлекеттерін, астаналарын картаға түсіреді
• ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және қосалқы себептерін анықтайды.
• X – XIII ғғ. ислам дінінің қоғамдық өмірдің өзгерістеріне үш ықпалын анықтап жазады
• Дәлел келтіріп, Х-ХІІІ ғасырлар аралығында болған өзгерістер туралы ойларын тұжырымдайды

Зерттеу сұрақтары:

• X – XIII ғғ. Қазақстан жеріндегі мемлекеттер өзгерді ме?
• Ортағасырлық мемлекеттердің ыдырауының негізгі және қосалқы себептері қандай?
• X – XIII ғғ. ислам дінінің қоғамдық өмірге ықпалы қандай болды?

Дамыған орта ғасырлардағы мемлекеттер

Қарахан мемлекеті (940-1212-жылдар). Батыс және Шығыс бөліктерінің екі орталығы болған.
Қимақтар мемлекеті (IX ғасыр соңы – XI ғасырдың ортасы). Орталығы Ертіс өзені бойындағы Имақия қаласы болған.
Қыпшақтар мемлекеті (ХІ ғ. бастап 1219 жылға дейін) ХІ ғасырда Дунай өзеніне дейінгі жерлерге жетеді. Астанасы Сығанақ қаласы болған.
Оғыз мемлекеті (IX ғасыр соңы – XI ғасырдың ортасы). Орталығы Янгикент (Жаңа Гузия) қаласы болған.

Ұзақ уақыт бойы жүргізілген соғыстарға қаржы қажеттігінен салықтың көбеюі. Салықтың көбеюіне халықтың наразы болып көтеріліске шығуы
Қыпшақтар күшейіп дербес өз мемлекетін құруға ұмтылды Оғыздар мен қимақтарды қыпшақ тайпалары бағындырды.
ХІІІ ғасырдың бірінші ширегінде әскери күші басым түскен монғол тайпаларының басып алуы
1212 жылы Қарахандық екі хандықтың өзара қырқыстарынан әлсіреуін Хорезм мен найман тайпаларын пайдаланып оны жаулап алуы.
1-тапсырма (Ж/Т)

Ойланып көрейік!

• Дамыған орта ғасырларда өмір сүрген мемлекеттердің аттарын, орталығын, ыдырау себептерін білдіңіз.
• Бұл мемлекеттердің өмір сүрген кезінде қандай маңызды өзгерістер болды? Барлығы өзгерді ме? Не өзгеріссіз қалды?

2-тапсырма. (Ж/Д) Ұсынылған мәтінді оқып, ислам дінінің қоғамдық өмірдің қай салаларына ықпал еткенін анықтап, негізгі үш өзгерісті және өзгеріссіз қалған мәселелерді кестеге толтырыңыз:

3-тапсырма (Д) Қорытындылайық:

• Қайсы тұжырыммен келісесіз, астын сызыңыз. Дәлел келтіріп, пікіріңізді түсіндіріңіз:
• Х-ХІІІ ғасырлар аралығында:
• жағымды өзгерістер көбірек болды, себебі...  
• жағымсыз өзгерістер көбірек болды, себебі...

 

• өзгерістер баяу болды, себебі...
• өзгерістер жылдам болды, себебі...

 

• өзгерістер ауқымды болды, себебі...

 

• өзгерістер бір саланы ғана қамтитын шағын көлемде болды, себебі...

(Т) ойын

• Карусель «дамыған орта ғасырлар» деп басталатын әңгімені жалғастыр...

Рефлексия

• Не білдім?
• Не үйрендім?
• Нені білгім келеді?

Рефлексия

жүктеу/скачать 257,83 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: