СөЖ №10 Тақырыбы:«Тұлғаның,оның еркіндігінің,өмірді,табиғатты және мәдениетті сақтау жауапкершілігінің қалыптасу шарттары»
жүктеу/скачать 77,59 Kb.
|
1 2
Байланысты:сөж 10 фило
СӨЖ №10 Тақырыбы:«Тұлғаның,оның еркіндігінің,өмірді,табиғатты және мәдениетті сақтау жауапкершілігінің қалыптасу шарттары»ПМНО АКТ 2 курс студенттті Орындаған:Сулейменова А.Ж Тексерген:Джанкадыров.С.С Алматы 2022-2023 Жоспар: I.Кіріспе II.Негізгі бөлім 1.Жеке тұлғаны қалыптастыру шарттары 2.Бостандық пен өмір үшін жауапкершілікті қалыптастыру шарттары III.Қорытынды IV.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Кіріспе Адамның жеке дамуы өмір бойы жүреді. Тұлға-екі түрлі автор сирек бірдей түсіндіретін құбылыстардың бірі. Тұлғаның барлық анықтамалары, қандай да бір жолмен, оның дамуына екі қарама-қарсы көзқараспен анықталады. Біреудің көзқарасы бойынша, әр адам өзінің туа біткен қасиеттеріне қабілеттеріне сәйкес қалыптасады және дамиды, ал әлеуметтік орта өте аз рөл атқарады. Басқа көзқарастың өкілдері жеке тұлғаның туа біткен ішкі қасиеттері мен қабілеттерін толығымен жоққа шығарады, бұл жеке тұлға әлеуметтік тәжірибе барысында толығымен қалыптасқан өнім деп санайды. Бұл жеке тұлғаны қалыптастыру процесінің экстремалды перспективалары екені анық. Көптеген тұжырымдамалық және басқа айырмашылықтарға қарамастан, олардың арасындағы барлық дерлік психологиялық теориялар бір-біріне сәйкес келеді: жеке тұлға, оларда айтылған, адам туылмайды, бірақ оның өмірінде болады. Бұл шын мәнінде адамның жеке қасиеттері мен қасиеттері генетикалық жолмен емес, қалыптасып, дамитынын мойындауды білдіреді. 2) Жеке тұлғаны қалыптастыру шарттары Адамның жеке басы көптеген факторлардың әсерінен қалыптасады және дамиды, объективті және субъективті, табиғи және әлеуметтік, ішкі және сыртқы, тәуелсіз және өздігінен немесе белгілі бір мақсаттарға сәйкес әрекет ететін адамдардың еркі мен санасына тәуелді. Сонымен қатар, адамның өзі сыртқы әсерді фотографиялық түрде көрсететін пассивті тіршілік иесі ретінде қарастырылмайды. Ол өзінің қалыптасуы мен дамуының субъектісі ретінде әрекет етеді. Адамның жеке басын генетикалық және әлеуметтік бағдарламалар бірлікте қалыптастыратындығын ескере отырып, біз жеке тұлғаның қалыптасуының субъективті және объективті жағдайларының болуын, оның өмір барысында жақсаруын, сондай-ақ даму мен тәрбие нәтижесінде атап өтеміз. Биологиялық факторлар: тұқым қуалаушылық (ата — аналардан психофизиологиялық қасиеттер мен бейімділіктердің берілуі: шаштың, көздің, терінің түсі, темперамент, психикалық процестердің жылдамдығы, сондай-ақ сөйлеу, ойлау, тік жүру қабілеті-жалпыадамзаттық белгілер мен ұлттық ерекшеліктер) жеке тұлғаның қалыптасуына әсер ететін субъективті жағдайларды анықтайды. Тұлғаның психикалық өмірінің құрылымы және оның жұмыс істеу механизмдері, жеке және тұтас қасиеттер жүйесін қалыптастыру процестері тұлғаның субъективті әлемін құрайды. Адам-тірі организм, оның өмірі биологияның жалпы заңдарына да, анатомия мен физиологияның арнайы заңдарына да бағынады. Бірақ тұқым қуалаушылық адамның қасиеттерін емес, белгілі бір бейімділікті білдіреді. Бейімділік-бұл белгілі бір іс-әрекеттің табиғи орналасуы. Екі түрдің бейімділігі бар - жалпыадамзаттық (мидың, орталық жүйке жүйесінің, рецепторлардың құрылымы); табиғи деректердің жеке айырмашылықтары (жүйке жүйесінің, анализаторлардың және т.б. типтерінің ерекшеліктері). Табиғи ерекшеліктер психикалық қасиеттерді қалыптастырудың әртүрлі жолдары мен әдістерін анықтайды. Олар кез-келген саладағы адамның жетістіктерінің деңгейіне, биіктігіне әсер етуі мүмкін. Сонымен қатар, олардың жеке тұлғаға әсері тікелей емес, жанама. Бірде-бір туа біткен қасиет бейтарап емес, өйткені ол әлеуметтенеді, жеке көзқарасқа енеді (мысалы, ергежейлілік, ақсақтық және т.б.). Табиғи факторлардың рөлі әр түрлі жас кезеңдерінде бірдей емес: жас неғұрлым аз болса, соғұрлым табиғи ерекшеліктер жеке тұлғаның қалыптасуына әсер етеді. 3) Бостандық-адамның мәні мен оның бар екендігін сипаттайтын негізгі философиялық категориялардың бірі, ол адамның ішкі немесе сыртқы мәжбүрлеу салдарынан емес, өз идеялары мен тілектеріне сәйкес ойлау және әрекет ету мүмкіндігінен тұрады. Адам бостандығы философиясы Кант пен Гегель, Шопенгауэр мен Ницше, Бердяев пен Соловьевтің ойларының тақырыбы болды. Бостандық қажеттілікке, озбырлық пен анархияға, теңдік пен әділеттілікке қатысты қарастырылды. Бұл тұжырымдаманы түсіну ауқымы өте кең - еркін таңдау мүмкіндігін толығымен жоққа шығарудан (бихевиоризм), "бостандықтан қашуға" дейін (Э.Фромм), Толық өркениетті қоғам жағдайында. Орыс философиялық дәстүрінде Бостандық категориясы "ерік" немесе "Бостандық"ұғымымен байланысты болды. Бостандық ұғымы христиандықта адамдардың Құдай алдындағы теңдігі идеясының көрінісі және адамның құдайға барар жолда еркін таңдау мүмкіндігі ретінде дүниеге келді. Ерік бостандығы-адамның белгілі бір мақсаттары мен міндеттерін орындауда өзін-өзі анықтаудың кедергісіз мүмкіндігін білдіретін ұғым. Философиялық ой тарихында ерік екі жолмен түсіндірілді: біріншіден, табиғи және табиғи детерминацияның салдары ретінде (Құдай, абсолютті); екіншіден, адамның бүкіл өмірлік процесін анықтайтын өзін - өзі болжайтын күш ретінде. Адамның ерікті қасиеттері ішінара генетикалық түрде анықталады, ішінара қоршаған орта арқылы тәрбиеленеді, жеке тұлғаның мінез-құлық құрылымына енеді. Жеке бостандық құбылысының мәнін түсіну үшін еріктілік пен фатализмнің қайшылықтарын түсіну керек, қажеттіліктің шекараларын анықтау керек, онсыз бостандықты жүзеге асыру мүмкін емес. Ерік соқыр, ақылға қонымсыз бастама болып саналады, әсіресе егер бостандықты жүзеге асыру теңсіздік пен әділетсіздіктің өсуіне әкелсе. Бұл проблема - басуға және теңестіруге әкелмей, бостандық пен теңдікті қалай байланыстыруға болады әр қоғам мен мемлекет алдында тұр. Оны шешкен кезде сіз мәдени нормалар мен құндылықтардың белгілі бір жүйесіне назар аударуыңыз керек. Адамның құндылығы туралы идеялардың қалыптасуы туралы айта отырып, бұл ұғым әмбебап және адамның қоғам үшін "пайдалылығына" дейін төмендетілмейтінін атап өткен жөн. Адамдарды "қажет" және "қажет емес" деп бөлуге тырысу шын мәнінде қатал, өйткені оларды жүзеге асыру сөзсіз адамның да, қоғамның да деградациясына әкелетін озбырлықты тудырады. жүктеу/скачать 77,59 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2