Стилистиканың жалпы мәселелері

жүктеу/скачать 0,86 Mb.

Дата	15.12.2023
өлшемі	0,86 Mb.
	#138136

Стилистиканы оқыту

Орындаған:Кәдіржан Балауса 203-топ

Қазақ Ұлттық Қыздар Педагогикалық Универсиитеті

Стилистика туралы жалпы түсінік

Стилистика ғылыми пән ретінде ХХ ғасырдың 20-30 жылы қалыптасты.
Фунционалды стиль 50-жылдардың ортасында қ.б.
Стиль латынша «Жазу құралы»деген мағына береді.

Стилистика лингвистикалық тұрғыдан

Мәнерлеп сөйлеу құралдары
Тілдің қолданылу заңдылығы

1.Тілдің стилистикалық қоры(эмоциональды-экспресивтік реңкін және тарихын)

1.Тілдің стилистикалық қоры(эмоциональды-экспресивтік реңкін және тарихын)
2.Функционалды стилистика(нысан,қатынастың мақсаты,міндеті,мазмұы)
3.Көркем әдебиет стильдері.(образ,сюжет,фабула,компазиция)
4.Практикалық стилистика(тіл құралдарын жетік меңгертеді,тіл мәдениетін,тілдік фактілерге дағдылайды)

Фунционалды стилистика
Іскерлік ғылыми
Көркем әдебиет
Публицистикалық
Тұрмыстық
.
Лингвистикалық стилистика дегеніміз- қарым-қатынастың әр түрлі жағдайлары мен аяларына байланысты, мазмұн мен мақсатқа сәйкес құралған шығармадағы тілдік құралдардың мәнерлегіштік мүмкіндектерін, стилистикалық бояулары мен мағыналарын, қолдану заңдылықтарын, қолданыс тілінің құрылымын тілдік тұрғыдан зерттейтін сала.
.
Лингвистикалық стилистикада басты назарда болатын екі бағыт бар. Олардың бірі- мәтіннен тысқары стилистикалық ресурстар, бұл аспектіні тіл ресурстары стилистикасы деп те атайды. Ал екіншісі тілдің қоғамның әр түрлі аяларында қолданысқа түсу заңдылықтары, яғни тілдік құралдардың мәтін ішінде жұмсалу заңдылықтары; бұл аспектіні функциональдық стилистика деп атайды.
.
Әңгіме өзегі болатын материалдың ғылыми тереңдігі мен нақтылы шығарманы немесе мәтінді түсіндіру үстіндегі деректерді талдауға байланысты теориялық стилистика және практикалық стилистика деп бөлушіліктің де қисыны бар.
Синхрондық стилистика белгілі бір тілдің, айталық, қазақ тілінің қазіргі факторларын стилистикалық зерттеудің арқауы етеді. Диахрондық стилистика стилистикалық құбылыстарды зерттеу үшін өзінің арқауы етіп тіл тарихының материалын алады.
Стильдік белгі дегеніміз- белгілі бір функциональдық стильдің даралығын, басқа стильдерден өзгешелігін танытатын қасиеті.
Стилистикалық норма дегеніміз- қарым-қатынас аясындағы қолданыс тілінің мақсатына, міндетіне және мазмұнына сай, тарихи жағынан қалыптасқан тілдік мүмкіндіктердің жүзеге асу қағидаты, ұстанымы. Оның үш шарты бар: дұрыстық, дәлдік, эстетикалық шарт.

Қатынастың күнделікті тұрмыстық саласында қолданылады.

Ауызекі сөйлеу стилі

Ғылыми стиль
Ресми іс-қағаздар стилі
Публицистикалық стиль
Көркем әдебиет стилі

Кітаби-жазба стилі

Стилистика пәнін оқытудың мақсаты

Стистиканы тіл білімінің басқа салаларынан ажыратып,өз алдына жеке пән ретінде оның теориялық курсын оқыту .Оның басты бағыттарын (тілдік стилистикалық ресурстары мен функцональды стилистика)таныстыру;
Фонетиканың,лексиканың,фразеологизмдердің,синтаксистің,моорфологияның эмоционалды-экспрессивті және басқа да сттилистикалық бояулармен таныыстыру;
Кітаби-жазбаша стильдердің жүйесімен таныстыру,олардың өзара ерекшеліктері мен заңдылықтарын меңгеруін,стильдік белгілерін көрсету;
Әдеби тілдің стильдердің әрқайсысымен практика жүзінде таныстыру;
Стилистикалық норманың жалпы тілдік нораның жалпы тілдік норманың бір түрі екендігін ұғындыру,стилистикалық қателерді ажырата білуге машықтандыру;
Стилистиканың тіл ғылымдарының ішінде алатын орнын көрсету.Р.А.Будагов «...стилистика-душа любого развитого языка.Поэтому ей должно принадлежать важное место как в науке о языке,так и в науке о художественной литературе»,-деп стилистиканың орнын анық көрсеткен.

Назарларыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 0,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: