Суицидтік қауіптер балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді. Себебі



Дата26.12.2023
өлшемі26,8 Kb.
#144412

31.Share the information about the suicidal risks – a threat to the life and health of children(Суицидтік қауіптер – балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретіні туралы ақпаратпен бөлісіңіз.)
Суицидтік қауіптер - балалардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіреді.Себебі,

  • Карым-катынаста: окшаулану, коршаган ортаман карым-катынастан кашу

  • Психикалык бузылыстар: Жылауыктык, Демнін жетпеуі, Бас аурудын жиілігі, Дене салмагынын тусуі, Табеттін кашуы

  • Демонстрациялык мінез: Оз-озіне кол жумсаумен коркыту, Кан тамырларын кесу,Дэрі-дәрмек ішу суицидтің әсерінен пайда болады және балаларға кері әсерін тигізеді.

32. Show the knowledge about suicide risk factors in the children’s environment.(Балалар ортасындағы суицидтің қауіп факторлары туралы білімді көрсетіңіз)
Балалар ортасындағы суицидтің қауіп факторлары:
-Туа біткен психикалық аурулар: ақыл ой кемістігі,шизофрения
-Қатарластары арасында беделінің жойылуы
- жетім болуы
- толық емес отбасы
- Туа біткен психикалық кемшіліктер және осыған байланысты қамығу
- психикалық жарақаттар мектептегі және басқа
- жеткіліксіз қарым-қатынас
33. Tell how to prevent suicide threats.(Өз-өзіне қол жұмсау қаупін қалай болдырмауға болатынын айтыңыз)
Жасөспірімнің әлеуметтік желілердегі аккаунттарын қадағалаңыз. Әлеуметтік медиа жасөспірімдерді зиянды нәрселерге де ұшыратуы мүмкін. Бұған қорқыту, қауесет тарату кіреді. Егер жасөспірім әлеуметтік желідегі жазбалар немесе хабарламалар арқылы ренжісе жасөспірімді сенімді ересек адаммен сөйлесуге шақырыңыз. Жасөспірімге дұрыс тамақтануға, жаттығуға және тұрақты ұйықтауға көмектесіңіз. Суық қаруларды, дәрі-дәрмектерді қауіпсіз сақтаңыз. Егер жасөспірім өз-өзіне қол жұмсауға бейім болса, өз-өзіне қол жұмсау құралдарына қол жеткізбеуін қадағалауыңыз керек.
34. Name the causes of suicidal behavior(Суицидтік мінез-құлықтың себептерін атаңыз)
- өзін-өзі бағалаудың төмендігі
- Ата-ана тарапынан жылулық пен түсіністіктің болмауы, балаға шамадан тыс талап қою, отбасылық мәселелер (мысалы, ата-ананың ажырасуы).
- Діни секталардың,әлеуметтік желілердің әсері(сетевой ойындар,әлеуметтік желіден өз қаласынан немесе өзге елдегі адамдармен танысып,олардың балаға кері әсері)
- Есірткіге тәуелділік
- Жасөспірімдердің жүктілігі
- Отбасындағы зорлық зомбылықты көріп,өзін кінәлі санап,ересектерге не болып жатқанын айтудан қорқады
35. Characterize the ways to prevent the risk of suicide(Суицид қаупінің алдын алу жолдарын сипаттаңыз)
Жасөспірімдердегі депрессияның алдын алуда ата-аналар маңызды рөл атқарады. Жасөспірімде көңіл-күйдің төмендеуі және депрессиялық күйдің басқа белгілері байқалғаннан кейін, баланың осы күйден шығуына көмектесу үшін дереу шаралар қабылдау қажет.
Біріншіден, баламен сөйлесу, оның жағдайы туралы сұрақтар қою, болашақ туралы әңгімелесу, жоспар құру қажет.
Екіншіден, баламен жаңа істер жасау. Күн сайын жаңа нәрсені үйрену, бұрын-соңды болмаған нәрсені жасау. Күнделікті өмірге әртүрлілік қосыңыз,мысалы, спортзалға жазылу немесе, кем дегенде, таңертеңгілік жаттығулар жасау,демалыс күндері қызықты экскурсияға бару, үй міндеттерін орындаудың жаңа тәсілдерін ойлап табу, кинотеатрға, көрмелерге бару бар.
Үшіншіден, жасөспірім күн тәртібін сақтауы керек. Оның ұйқысы жақсы, дұрыс тамақтанғанына, таза ауада жеткілікті уақыт болғанына көз жеткізу керек.
Төртіншіден, кеңес алу үшін маман психологқа, психотерапевтке хабарласу қажет.
36. Describe types of violence in the educational environment(Білім беру ортасындағы зорлық-зомбылық түрлерін сипаттаңыз).
Мектептегі зорлық-зомбылық түрлері физикалық, психологиялық және жыныстық,киберқорытуды қамтиды.
Физикалық қорқыту физикалық шабуыл, жарақаттау, тепкілеу,итеріп жіберу, жеке заттарды ұрлау, немесе агрессивті әрекеттер қатарын қамтиды.
Психологиялық қорлау ауызша қорлауды, эмоционалдық қорлауды, сондай-ақ әлеуметтік оқшаулауды тудырады. Қорқытудың бұл түріне қорлайтын есімдер беру, қасақана мазақ ету, әрекеттерден қасақана шеттету, мақсатты немқұрайлылық немесе білмеу, өтірік немесе қауесет тарату жатады.
Жыныстық қорлау ұят немесе ыңғайсыздық тудыратын сексуалдық әзілдер қимылдар арқылы адамды келеке етуді қамтиды.
Киберқорқыту электрондық құралдар арқылы орын алатын қорлауды білдіреді. Бұл жағымсыз хабарларды, жазбаларды, электрондық пошталарды немесе мәтіндік хабарламаларды қамтуы мүмкін. Бұған қоса, киберқорқыту адамның ұнамсыз немесе орынсыз суреттерін, сондай-ақ ұялы бейне клиптер арқылы ренжітетін немесе зиянды әрекеттерін рұқсатсыз түсіріп алуды және желіде таратуды қамтиды.
37. Tell how to organize prevention the violence in educational institutions(Білім беру мекемелерінде зорлық-зомбылықтың алдын алуды қалай ұйымдастыру керектігін айтыңыз.)
Зорлық-зомбылықтың куәгері немесе бастан кешірген балалар ересектерге (ата-аналарға, мұғалімдерге және кеңесшілерге) біреу бірдеңе жасағанша айтып беруі керек. Тақырыптар қиын немесе ұят болса да, мұғалімдер балалармен зорлық-зомбылық, темекі шегу, есірткі, жыныстық қатынас, ішімдік ішу, өлім туралы маңызды талқылауларды бастаңыз . Балалармен қарым-қатынас жолдарын ашық ұстау олардың мектеп жұмысына, достарына және іс-әрекеттеріне қатысудың маңызды қадамы болып табылады. Ашық сұрақтар қойып, «маған көбірек айт», «сен қалай ойлайсың?» деген тіркестерді қолданыңыз. Осындай сөз тіркестері балаларыңызға сіз тыңдап жатқаныңызды және олардың пікірлері, идеялары туралы көбірек естігіңіз келетінін көрсетеді. Ата-аналар, мектеп басшылары және қоғам мүшелерінің бірігіп жұмыс істеуі мектептердегі зорлық-зомбылықтың алдын алудың ең тиімді жолы бола алады.
38. Count the psychological characteristics of preschool children(Мектеп жасына дейінгі балалардың психологиялық ерекшеліктерін қарастырыңыз)
3-тен 6 жасқа дейінгі аралықты мектепке дейінгі кезең деп есептейді.
Мектеп жасына дейінгі балалардың психологиялық ерекшеліктері:
3 жастан кейінгі кезең сәбилік кезеңнен мектепке дейінгі өту кезеңі деп есептеледі. Осы кезде бала заттармен өз бетінше әрекет етуге талпынады, бірақ әлі де болса үлкендер тарапынан қамқорлық күтеді. Сөйлеуі дұрыс дамып жетілуіне байланысты, сөзі анық емес, түсініксіз болады.
4 жасқа келгенде денесінің бұлшық етінің күші артып, ептілігі, икемділігі, қозғалысқа икемділігі байқалады. Доптың немесе басқа бір заттарды нысанаға лақтырып қағып алуды үйренеді, бірақ көргені мен естігенін ұзақ есінде сақтап, өз мағынасында тез жаңғыртып бере алмайды. Рөлдік ойындарын да күнделікті көріп жүргендерін ғана бейнелейді.
5 жасқа келгенде қимыл-қозғалысының нақты дамуына байланысты, жүру,жүгіру, секіру, қабырғадан өрмелеу, еңбектеу, шаңғы, шана, велосипед тебуді үйренеді. Үлкендермен еркін қарым-қатынас жасауына байланысты баланың граммматикалық сөздік қоры молайып, тәрбиешінің айтқан сөздерін жақсы түсініп, оған өзінің түсінігі бойынша жауап береді. Үлкендердің басшылығымен көптеген әдет-дағдыларды меңгеру де бала психикасының дамуына көп ықпалын тигізеді. Бала ұжыммен бірігіп, ойнап, еңбек әрекеттерінің нәтижесінде өзінің жасаған жұмысына эмоциялық баға беріп, эстетикалық талғамы артады.
Бала 6 жасқа келгенде ерекше қарқынмен дамып, дене бітімі күрделенеді,барлық органдарының жұмыс істеу қабілеті артады, оқу әрекетін орындағанда да, қағаз-қарындашпен де еркін әрекет ете алатын болады.
40. Describe the features of introducing children with emotional and volitional disorders into a safe, inclusive environment(Эмоционалды және ерік-жігері бұзылған балаларды қауіпсіз, инклюзивті ортаға енгізу ерекшеліктерін сипаттаңыз)
Эмоционалды және ерік-жігері бұзылған балалардың негізгі ерекшеліктері мінез-құлықтың жоғары әлеуметтенген формаларының дамуындағы бұзылыс немесе артта қалушылық болып табылады, оған басқа адамдармен өзара әрекет, олардың ойларын, сезімдерін, мінез-құлық реакцияларын ескеру жатады. Әлеуметтік өзара әрекетке негізделмеген іс-әрекет (ойын, құрастыру, қиялдау, және т.б.) жоғары деңгейде жүруі мүмкін.
Эмоционалды және ерік-жігері бұзылғаны бар балалардың ерекшеліктері:
Ерте балалық шақ аутизмі синдромы бар балалар ауыр, арнайы психологиялық-педагогикалық, кейде медициналық көмекті талап етеді. Аутизм қарым-қатынас бұзылысынан, шынайы өмірден өз уайымдарының әлеміне кетуден көрініс табады. Қазіргі уақытта аутизм баланың орталық жүйке жүйесінің биологиялық тапшылығына байланысты психикалық дамудың алғашқы (үздіксіз, жалпы) бұзылуы, бұрмалануы ретінде қарастырылады.
Аутистикалық көріністері бар балаларда әлеуметтік өзара әрекеттесу мен қарым-қатынас қабілетінің бұзылуы байқалады. Олар жалғыздыққа деген ұмтылыспен, сөйлеудің нақты дамуымен немесе толық болмауымен,қорқынышпен сипатталады.
Күрделі ақау дегеніміз-бір балада екі немесе одан да көп психофизикалық бұзылулардың жиынтығы. Мысалы, ақыл-ой кемістігі мен соқырлықтың, сөйлеудің бұзылуы, саңырау және т.б. отандық дефектологияда бұл ұғымның көптеген синонимдері пайда болды: күрделі бұзушылық, күрделі ақау, аралас бұзушылық
Аффекттер дегенiмiз қысқа уақытқа созылса да, бұрқ етiп қатты көрiнетiн эмоцияның түрi. Аффекттер кейде адамның бүкiл психикалық кейпiн бұзып, мәнерлi қозғалыстарға толы, ерiк күшiнiң әлсiреу жағдайында өтедi. (Мәселен, зәре ұшу, қорқу, долылық, жан түршiгу, кенеттен торығу, қамығу т. б.)
41. Share how to form the safety of children with attention deficit disorder(Назар тапшылығы бар балалардың қауіпсіздігін қалай қалыптастыру керектігін бөлісіңіз). Назар тапшылығы бар балалардың қауіпсіздігін қалыптастыру кезінде мінез-құлық терапиясын, дәрі-дәрмектерді қамту және психотерапия немесе сөйлесу терапиясы жатады. Сөйлесу терапиясы арқылы сіз немесе сіздің балаңыз бұзылыстың өміріңізге қалай әсер ететінін және онымен күресуге қалай көмектесетінін талқылайсыз. Терапияның тағы бір түрі - мінез-құлық терапиясы. Бұл терапия сізге немесе сіздің балаңызға мінез-құлықты бақылауды және басқаруды үйренуге көмектеседі. Назардың тапшылығы бұзылуымен өмір сүрген кезде дәрі-дәрмектер де өте пайдалы болуы мүмкін. Бұл ауруға арналған дәрі-дәрмектер мидың химиялық заттарымен жұмыс істеуге арналған, осылайша сіз импульстарыңыз бен әрекеттеріңізді жақсы басқара аласыз. СДВГ белгілерін жеңілдетуге көмектесетін әртүрлі емдеу әдістері ұсынылды. Біріншіден, салауатты өмір салты сізге немесе балаңызға белгілерді жеңуге көмектеседі. Яғни олар: * күніне кемінде 60 минут физикалық белсенділікпен айналысыңыз, * жеткілікті ұйқы, * Күн сайын экран уақытын шектеңіз (телефондар, компьютерлер және теледидарлар). Зерттеулер сонымен қатар йога және ашық ауада болу шамадан тыс белсенді ақыл-ойды тыныштандыруға және назар тапшылығы бұзылуының белгілерін жеңілдетуге көмектесетінін көрсетті.
42. Tell how to correct the manifestations of child aggression in the educational environment.(Білім беру ортасында балалардың агрессиясының көріністерін қалай түзетуге болатынын айтыңыз).
Агрессия деңгейін азайту үшін спорт секциялары мен қызығушылықтары бойынша үйірмелерге қатыстыру, тыныс алу жаттығуларын орындау, балаға үнемі ақыл-кеңес беріп отыру, уақытылы тыңдау, түсіне білу, әр жұмысына көмектесіп, сенім білдіру, мейірімді болу керек және бұл ашу, уайым, қорқыныш жағдайын реттеуге өте тиімді нәрсе. Мұғалім агрессивті баламен сөйлескен кезде сабырлы, салмақты, жұмсақ, төзімді болып, сыртқы түрімен қамқоршысының жан дүниесін түсінетінін байқатуы тиіс. Бала егер өзін осы тұрған бойында жақсы көріп, қадірлейтінін білсе, өзін ұстамды, қолға ала білетін жан ретінде көргісі келетінін түсінсе, мінез-құлқын өзгертеді.
43. Demonstrate the psychological and pedagogical assistance to children with behavioral and emotional disorders(Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылулары бар балаларға психологиялық-педагогикалық көмек көрсетіңіз).39. Consider the types of work on the formation of safe behavior of children with behavioral and emotional disorders(Мінез-құлық және эмоционалдық бұзылулары бар балалардың қауіпсіз мінез-құлқын қалыптастыру бойынша жұмыс түрлерін қарастырыңыз)
- Позитивті болыңыз.Мақтау айтыңыз мысалы, "Мұны істегенің үшін рахмет" деп айтудың орнына, сіз: "сен ыдыс-аяқты өте жақсы жудың" деп айтуға болады.
- Нұсқаулар беру- Егер сіз балаңыздан бірдеңе жасауды сұрасаңыз, қысқаша нұсқаулар беріңіз және нақты болыңыз Мысалы," Жатын бөлмеңді тазалай аласың ба?, және айтыңыз:"ойыншықтарыңынды қорапқа салып, кітаптарды қайтадан сөреге қойыңыз деген секілді." Бұл сіздің балаңызға не істеу керектігін анықтауға мүмкіндік береді.
- Достарың ойнауға шақырыңыз, бірақ балаңыздың өзін-өзі бақылауын жоғалтпауы үшін ойын уақытын қысқа ұстауға тырысыңыз
- Балаңыздың күні бойы көп физикалық белсенділік алатынына көз жеткізіңіз. Жаяу жүру, секіру және спортпен шұғылдану сіздің балаңыздың шаршауына және ұйқының сапасын жақсартуға көмектеседі.
- Балаңыздың не жейтінін қадағалаңыз. Егер сіздің балаңызда қоспалар немесе кофеин болуы мүмкін кейбір тағамдарды жегеннен кейін гиперактивті болса, күнділік жүргізіп, оларды жалпы тәжірибелік дәрігермен талқылаңыз.
- Балаңыздың әр кеш сайын бір уақытта ұйықтап, таңертең бір уақытта тұруын қадағалаңыз.Компьютерлік ойындар немесе теледидар көру сияқты ұйықтар алдында шамадан тыс ынталандыратын әрекеттерден аулақ болыңыз.
44. Show the help for children with hyperactive and attention deficit disorder(Гиперактивтілігі және зейін тапшылығы бар балаларға көмек көрсетіңіз).
ГЗЖБ-ін емдеу жан-жақты болуы керек, яғни оған медициналық терапия да, психологиялық түзету де кіруі тиіс. Ең дұрысы, бала дәрігердің және психологтың бақылауында болып, ата-аналардың қолдауын сезінуі және олардың емінің оң нәтиже беретініне сенуі тиіс. Бұл қолдау балада емдеу процесінде пайда болатын дағдыларды нығайтады. ГЗЖБ балаларға нұсқауларды анық, нақты етіп тұжырымдап, мейлінше қысқа етіп айту қажет , әйтпесе олар сізді тыңдамайтын болады. Тапсырмаларды орындау кезінде балаға артық жұмыс беріп шаршатуға болмайды, себебі, онда гипербелсенділік күшейіп кетуі мүмкін. Ата-аналар оларға біруақытта бірнеше тапсырманы бермей, нұсқауларды жеке –жеке беруі тиіс. Ата-аналар тамақтану, серуендеу, ойнау, үй жұмыстары, ұйықтау уақыты секілді күн тәртібінің сақталуын қадағалап, күн режимін нақты реттеуі керек. Артық энергияны шығару үшін балаға жаттығу жасауға, ұзақ уақыт серуендеуге, жүгіруге мүмкіндік беріңіз. Бала ауырған кезде оны бағынбағаны үшін ұрысу пайдасыз ғана емес, сонымен қатар зиянды болады. Мұндай жағдайларда балаға тек қылықтары үшін оң баға, теріс баға (Мысалы, "Сен жақсы баласың, бірақ қазір сен мынаны дұрыс жасамадың, негізі былай әрекет етуің керек еді...")беріп, бағалауға болады.
45. Tell about the impact of adverse environmental causes on psychological and pedagogical characteristics of children with learning difficulties(Оқуда қиындықтары бар балалардың психологиялық-педагогикалық ерекшеліктеріне қоршаған ортаның қолайсыз факторларының әсері туралы айтып беріңіз)
Әлеуметтік ортаның баланың дамуына әсері-бұл балалардың өмір бойы қалыптасатын әлеуметтік қатынастарына әсер ететін факторлар. Баланың әлеуметтік ортасының кейбір мысалдарына білім беру мекемелері, тұрғын үй, демалыс орындарының көп бөлігін өткізетін орындар жатады. Мектепке дейінгі кезеңде балалар айналасындағылардың әлеуметтік мінез-құлқына еліктейді, негізінен олар адамдардың күнделікті ортада не істейтінін көреді. Құрдастарымен қарым-қатынас жасау оларға мектепте жақсы жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Бұл бақылаулар олардың қарым-қатынасты қалай қалыптастыратынына және құрдастарымен қарым-қатынасына әсер етеді.
Баланың дамуындағы эмоционалды орта оның үйдегі тұлғааралық қарым-қатынас қажеттіліктерінің қаншалықты қанағаттандырылғанына байланысты. Бұл фактор эмоциялардың не екенін зерттеуді, сезімдеріңізді түсінуді және жеткізуді, эмпатияны үйретудің тиісті жолдарын әзірлеуді қамтуы мүмкін. Идеал емес эмоционалды ортада өсетін балалар болашақта қиындықтарға тап болады және есейген сайын мағыналы қарым-қатынас жасай алмайды, ал төтенше жағдайларда қылмыстық әрекетке қатысады. Зерттеулер сонымен қатар нашар эмоционалды жағдайды мазасыздық сияқты кейінгі психикалық денсаулық мәселелерімен байланыстырды.
Баланың дамуындағы экономикалық орта, шын мәнінде, баланың өсіп келе жатқан қаржылық жағдайын білдіреді. Экономикалық факторлар, ең алдымен, баланың дамуына әсер етеді, өйткені бала тәрбиесі қымбат іс - шара болып табылады. Табысы төмен отбасылардағы балалардың денсаулығы нашар және олардың ауқатты құрдастарына қарағанда мектепте нашар оқиды деген пікірлер бар.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет