Theme:Pronouns: Personal and reflexive pronouns
The Pronouns
Есімдіктер
Есім сөздердің (зат есім, сан есім, сын есімнің) орнына жүретін сөзтабы есімдік деп аталады.
Есімдіктер мағынасына қарай мынадай топтарға бөлінеді: жіктеу есімдіктері, тәуелдік есімдіктер, өздік есімдіктері, сілтеу есімдіктері, белгісіздік есімдіктері, сұрау есімдіктері.
Жіктеу есімдіктері (personal pronouns)
Жекеше түрі
I
|
мен
|
me
|
маған, мені, менде, менімен, менен
|
You
|
сен
|
You
|
саған, сені, сенде, сенен, сенімен
сізге, сізді, сізде, сізден, сізбен
|
He
|
ол
|
Him
|
оған, оны, онда, одан, онымен
|
She
|
ол
|
Her
|
оған, оны, онда, одан, онымен
|
Іt
|
ол
|
Көпше түрі
We
|
біз
|
Us
|
бізге, бізді, бізде, бізден, бізбен
|
You
|
сендер
|
You
|
сендерге, сендерді, сендерде, сендерден, сендермен
сіздер
сіздерге, сіздерді, сіздерде, сіздерден, сіздермен
|
They
|
олар
|
Them
|
оларға, оларды, оларда, олардан, олармен
|
Атау септігінде тұрған жіктеу есімдіктері бастауыш қызметін және атау тұлғалы баяндауыш қызметін де атқарады:
We live in a small town. Біз кішкентай қалада тұрамыз.
(бастауыш)
It is I. Бұл мен.
(атау тұлғалы баяндауыш)
Объектілі септікке тұрған жіктеу есімдіктері толықтауыш қызметін атқарады және етістіктен кейін тұрады.
Объектілі септікке тұрған жіктеу есімдіктері тура толықтауыштың қызметін атқарады, қазақ тіліндегі барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктерінің есімдіктеріне сәйкес келеді.
I met them at the station. Мен оларды станциядан күтіп алдым.
(табыс септігі)
He showed her the picture. Олсуретті оған көрсетті.
(барыс септігі)
This article was translated by her. Мына мақала онымен аударылды.
(көмектес септігі)
He,she есімдіктері жанды зат есімдердің орнына қолданылады. It есімдігі жансыз зат есімдердің орнына қолданылады.
They есімдігі көпше түрде жандыда, жансызда зат есімдіктерді ауыстырады.
Өздік есімдігі (reflexive pronouns)
Жекеше түр
Myself
|
Мен өзім
|
Yourself
|
Сен өзің
|
Himself
|
Ол өзі
|
Herself
|
Ол өзі
|
Itself
|
Ол өзі
|
Көпшетүр
Ourselves
|
Біз өзіміз
|
Yourselves
|
Сендер өздерің
Сіз өзіңіз
Сіздер өздеріңіз
|
Theirselves
|
Олар өздері
|
Өздік есімдіктері my, your, our тәуелдік есімдіктеріне, him, her, it, them жіктеу есімдіктеріне және one белгісіздік есімдігіне self (жекешетүрде) пен selves (көпшетүрде) жалғанады.
Өздік есімдіктері әрдайым етістікпен байланысты. Жай сөйлемде олар әдетте толықтауыш қызметін атқарады.
I wash my hair myself. Мен басымды өзім жуамын.
Exercise 1.
Reflexive pronouns
Choose the correct answer.
Начало формы
1.He burnt _____ with the matches.
himself
herself
2.Be careful! You might electrocute _____!
myself
yourself
3.Ow! I've cut _____.
myself
yourself
4.The cat has scratched _____.
itself
myself
5.They're taking photos of_____ .
themselves
itself
6.We're going to hurt_____ if we're not careful.
myself
ourselves
Конец формы
Достарыңызбен бөлісу: |