Туынды сөздің танымдық сипаты



Дата18.12.2023
өлшемі193,06 Kb.
#140721
Байланысты:
Туынды сөздер

ТУЫНДЫ СӨЗДІҢ ТАНЫМДЫҚ СИПАТЫ


Орындаған: Дөңесбаева A.А
Тобы: ҚТӘ 201/2 Оқытушы: Дауткулова А.Қ
  • Туынды сөздер ең кемі екі морфемадан құралып, сөзжасам әрекетінің нәтижесінде жасалған, белгілі лексикалық мағынасы бар сөздер.
  • Тілде сөзжасамдық тәсілдер түрлі болғандықтан, олардың нәтижесінде жасалған туынды сөздер де түрліше.
  • Туынды сөздер сөзжасам үрдісінің нәтижесі.
  • Туынды сөз сөзжасамға қатысты, сөзжасамның мәселелерінің бірі.
  • Туынды сөздер - тіліміздегі ең көп сөздер, өйткені олар тілдің барлық кезеңіңде үздіксіз жасалып, тілге қосылып, сөздік қорды үнемі байытып отырған.

Туынды сөз
құрамына қарай:
Дара туынды сөз
Күрделі туынды сөз
  • Дара туынды сөздер лексикалық мағына береді, бір ғана сөзден тұрады.
  • Дара туынды сөздерге негізінен туынды түбір сөздер жатады. Мысалы: кәсіпкер, аялдама, оқырман, көрермен, өзгер, басқар, сәлемдес, қосақта, сөйлесім, жалақор, тілші, т.б.
  • Дара туынды сөзге лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған туынды сөздердің дара түрі де жатады. Мысалы: буын, тасымал, құн, нарық, қүқық, баға, т.б. Бұл сөздердің күнделікті өмірде қолданылатын бейтарап мағынасы бар, солардың негізінде кейін жасалған термин мағынасы бар. Термин мағынасында бұл сөздер туынды сөздерге жатады, бірақ мұндай сөздер туынды түбірлерге қарағанда, әлдеқайда аз.
  • Дара туынды сөздердің негізін туынды түбір сөздер құрайды.

Туынды түбір
құрамы негіз сөз бен жұрнақтан тұратын сөздер
туынды сөздердің ішіндегі ең көп тараған түрі
мағынасы негіз сөз бен сөзжасамдық жұрнақтың мағынасынан жасалады
белгілі сөз таптарының құрамында болады
Күрделі туынды сөз
Біріккен сөздер
Қос сөздер
Күрделі сөздер
Қысқарған сөздер

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет