21.2 Мұнайдың газбен қанығу қысымын, көлемді коэффициентті, қабаттық жағдайларда мұнайдың тығыздығын және шөгуін анықтау
Есеп 4. Мұнайдың Рнас газымен қанығу қысымын, көлемді коэффициенті bH рН тығыздығы және қабаттық жағдайда βУС мұнайдың шөгуін анықтау. Бастапқы мәліметтерді кестеден қабылдау. 10.
Кесте 10
Бастапқы мәліметтер
Аталуы
|
Мәні
|
Қабаттық қысым РПЛ , МПа
|
20,4
|
Қабаттық температура Т ПЛ , К
|
338
|
Қалыпты жағдайдағы мұнайдың тығыздығы ρН , кг/м3
|
852
|
Газдың тығыздығы ρГ , кг/м3
|
0,8
|
Газ факторы G0
|
149 м3/т (127 м3/м3)
|
Барлық газ мұнайда еріген
|
Шешуі: Қанығу қысымын М. Стендинг номограммасы бойынша жақын табуға болады (сурет 116). Бұл үшін G0=127 м3/м3 газ факторына сәйкес келетін нүктеден, номограмманың сол жақ бөлігінде ρГ=0,8 кг/м3 газ тығыздығын білдіретін көлбеу түзумен қиылысқанға дейін көлденең оңға өткіземіз. Алынған нүктені ρН = 852 кг / м3 мұнай тығыздығына сәйкес тура қиылысқанға дейін төмен қарай сызамыз. Одан әрі қиылысқанға дейін оңға көлденең өткіземіз қабаттық температура сызығымен Тпл= 338 оК және тігінен төмен түсу төмен, қысым осімен қиылысқан қанығу қысымын табамыз мұнай газымен Рнас= 18,5 МПа.
Қабаттық жағдайларда мұнайдың көлемдік коэффициентін анықтау үшін Стендингтің басқа номограммасын қолданамыз (рис. 116).
Бұл жағдайда, газ шығыны, м3/сағ болады. Бұл нүктеден газ тығыздығы рг= 0,8 кг/м3 сызықпен қиылысқанға дейін көлденең оңға өткіземіз. Содан кейін бұл нүктені мұнай тығыздығы сызығына дейін төмен сызамыз рН = 852 кг/м3.
Содан кейін РПЛ = 20,4 МПа қаттық қысым сызығымен қиылысқанға дейін вертикаль өткіземіз, ал көлденең оңға қарай bн = 1,27 мұнайдың көлемдік коэффициентінің мәнін табамыз.
Осылайша, қалыпты жағдайда 1 м3 мұнай қабаттық жағдайда, онда ерітілген газбен бірге 1,27 м3 көлемді алады.
Мұнайдың қабаттық жағдайларында тығыздығын табу үшін (ерітілген газды есепке ала отырып) алдын ала мұнайдың ерітілген газының тығыздығын анықтаймыз GГ = 127*0,8 = 103 кг / м3.
Осылайша, атмосфералық жағдайларда газдың қаныққан тығыздығы 852 + 103 = 955 кг/м3 тең,ал қабаттық жағдайларда газдың қаныққан тығыздығы рН = 955/1, 27 = 750 кг/м3 болады.
Жер бетінде мұнайдың шөгуі одан ерітілген газдың бөлінуі (газсыздандыру) және температураның төмендеуі салдарынан болады. Мұнайдың шөгуі β УС=( bH – 1)/ bH арақатынасынан анықталады= (1,27 – 1)/1,27 = 0,213 немесе 21,3%.
Сурет 116 – Қанығу қысымын анықтау үшін М. Стендинга номограммасы
Сурет 117 – Көлемдік коэффициентті анықтауға арналған номограмма
Сурет 118 – Қанығу қысымы кезінде көлемдік коэффициентті анықтауға арналған номограмма
Сурет 119 – Қаныққан қысым кезінде мұнайдың үлес салмағына мұнайдың сығылу коэффициентінің тәуелділігі
Есеп 5
Егер қаттық қысым Рпл = 350 ат, газдың салыстырмалы үлес салмағы γГ = 0,85, атмосфералық жағдайлардағы мұнайдың үлес салмағы γН = 0,84 т/м3 тең, газ факторы G0 = 250 м3/ м3, қабаттық температура tпл = 65 оС (338 оК / м3))
Шешуі:
Стендинг номограммасы бойынша (сур. 116) қанығу қысымын табамыз Рнас = 315 ат.
Демек, қабат жағдайында мұнай қанықпаған күйде, яғни барлық газ мұнайда ерітілген.
Сурет 117 немесе 118 номограммалар арқылы мұнайдың көлемдік коэффициентін анықтау bH, ол bH = 1,8.
Тауарлық мұнайдың 1 м3 жатқызылған мұнай мен газ қоспасының массасы қабаттық жағдайларда тең болады:
МСМ = МН + МГ = 840 + 250∙1,22∙0,85 = 1099 кг, мұнда 1,22 кг/ м3
t = 20 оС ауаның тығыздығы
4) Осы жағдайларда мұнайдың белгілі көлемдік коэффициентіндегі қанығу қысымы кезіндегі мұнайдың үлес салмағы
γНГ = МСМ / bH =1099 / 1,8 = 610 кг/ м3 = 0,61 т/м3
5) содан кейін сурет 119 мұнай қысымының орташа коэффициентін табамыз, ол қанығу қысымы кезінде тең βр = 28,0∙10-5 1/ат
Кесте 11
Тапсырма варианттары
Көрсеткіштері
|
Варианттары
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
ρН , т/м3
|
0,848
|
0,845
|
0,854
|
0,868
|
0,84
|
0,85
|
0,86
|
0,87
|
ρГ , т/м3
|
0,88
|
0,81
|
0,82
|
0,83
|
0,86
|
0,87
|
0,83
|
0,84
|
Рпл, ат
|
340
|
345
|
355
|
358
|
360
|
355
|
345
|
340
|
G0 , м3/м3
|
220
|
270
|
260
|
240
|
230
|
210
|
250
|
280
|
tпл , оС
|
60
|
70
|
85
|
80
|
75
|
90
|
65
|
55
|
21.3 Кәсіптік мәліметтер бойынша мұнай ұңғымаларының дебиттерін анықтау. Ұңғымалардың гидродинамикалық жетілмеуін анықтау
Ұңғымаға сұйықтық ағынының жалпы теңдеуі
Достарыңызбен бөлісу: |