У  Уақытша байланыс 551 Ұ

У 

Уақытша байланыс 551

Ұ 

Ұғым 559

Ұғу 560

Ұжым 560

Ұждан 561

Ұзақ уақыттық ес 561

Ұйымдастыру нысандары 562

Ұлттық ассимиляция 562

Ұлттық көңіл күй 562

612

Ұлттық мақтаныш 562

Ұлттық өзіндік сана 563

Ұлттық психология 563

Ұлттық сана 564

Ұмтылу 564

Ұмыту 564

Ұмытшақтыққа қарсы күрес 565

Ұнатпаушылық 566

Ұстамдылық 567

Ү 

Үйрену 568

Үйреншікті зейін 568

Үлкен топ 568

Үнсіз сөйлеу 568

Үрей 569

Ф

Факторлық талдау 569

Фанатизм 569

Фантазия 570

Фантомдық бұзылулар 570

Фасилитация 570

Феноменологиялық психология 571

Фенотип 571

Физиогномика 571

Физиологиялық психология 571

Филогенез 572

Флегматик 572

Фобиялар 572

Фонематикалық есту 573

Фоторецептор 573

Фрейдизм 574

Фрустрация 574

Функциялық жүйе 574

Функциялық психология 575

Х

Халықтық психология 576

Харизма 576

Хиромантия 576

Холерик 577

Ш

Шабыт 578

Шағын топ 579

Шақшалар 579

Шартсыз рефлекс 579

Шартты рефлекс 579

Шартты топ 579

Шаршау 580

Шешендік 580

Шешім 581

Шизофрения 581

Ы 

Ықпал 583

Ымыра 585

Ынта 585

Ынтымақ 585

І 

Ізеттілік 586

Іргелестік ассоциациясы 586

Іс-әрекет 586

Іс-әрекеттің бағдарлылық негізі 587

Іштей сөйлеу 587

Э 

Эгоцентрлік сөйлеу 588

Эйдетизм 588

Экзистенциялық психология 588

Экологиялық психология 588

Эксперимент 589

Эксперименттік психология 592

Экстраверсия, интроверсия 593

Экстремалдық психология 594

Эмоция 594

Эмоция мен сезім ұғымдарының айыр- 

машылықтары 595

Эмоция теориялары 595

Эмоциялық ес 598

Эмпатия 598

Эстетикалық сезімдер 598

Этнопсихология 599

Этнопсихология мен инновация 600

Этностық кикілжің 600

Этностық мінез-құлық 600

613

А

Адлер Альфред 16

Айғабылов Ноғайбай 18

Айзенк Ганс Юрген 18

Аймауытов Жүсіпбек 19

Ақтамберді жырау 28

Алдамұратов Әбілхан 33

Алтынсарин Ыбырай 35

Ананьев Борис Герасимович 42

Аристотель Стагерит 49

Аронұлы Сүйінбай 50

Асан қайғы 52

Асылбеков Әбдірахман 57

Ә

Әбу Насыр әл-Фараби 67

Әйтеке би 82

Әлжанов Шәрапи 85

Әуезов Мұхтар 89

Б

Бабатайұлы Дулат 93

Базар жырау 95

Байтұрсынов Ахмет 98

Баласағұни Жүсіп 102

Балаубаев Сәлкен 108

Бехтерев Владимир Михайлович 115

Бине Альфред  116

Блонский Павел Петрович 119

Бөкейханов Әлихан 127

Бұқар жырау Қалқаманұлы 129

В

Вертгеймер Макс 135

Выготский Лев Семенович 136

Вундт Вильгельм 138

Г

Гальперин Петр Яковлевич 140

Гумилев Лев Николаевич 145

Д

Давыдов Василий Васильевич 147

Декарт Рене 156

Джемс Уильям 159

Добрынин Николай Федорович 159

Досмұхамедов Халел 161

Доспамбет жырау 163

Дулати Мұхаммед Хайдар 164

Дулатов Міржақып 169

Дюркгейм Эмиль 172

Ж

Жалаири Қадырғали Қосынұлы 190

Жиенбет Бортағашұлы 217

Жұмабаев Мағжан 222

Жүйнеки Ахмет 231

з

Зеланд Николай Львович 240

И

Иассауи Қожа Ахмет 243

Ибн Сина 244

К

Корнилов Константин Николаевич 269

Костюк Григорий Силович 270

Көпеев Мәшһүр-Жүсіп 272

Қ

Қадырғали Қосынұлы Жалайыр 289

Қаздауысты Қазыбек Әлібекұлы 310

Қарашев Ғұмар 313

Қашқари Махмуд 316

Қожахметов Сұлтанбек 321

Қойбағаров Кәрім 324

Қорқыт Ата 327

Құдайбердіұлы Шәкәрім 328

Құлекеұлы Шал 331

Құлжанова Нәзипа 336

Құнанбаев Абай (Ибраһим) 338

ЕСІМ  КөРСЕТКІШІ

614

Л

Лазурский Александр Федорович 347

Лацарус Морис 347

Леви-Брюль Люсьен 348

Леонтьев Алексей Николаевич 348

Лесгафт Петр Францевич 348

Лурия Александр Романович 352

М

Маслоу Абрахам Харольд 364

Мид Джордж Гербарт 370

Момышұлы Бауыржан 375

Мұқанов Мәжит 380

Мұхаммед Хайдар Дулати 382

Н

Нечаев Александр Петрович 394

О

Олпорт Гордон Уиллард 407

ө

Өтемісұлы Махамбет  424

Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы 427

П

Павлов Иван Петрович 430

Петровский Артур Владимирович438

Пиаже Жан 438

Р

Рахымбеков Ғани 466

Реванди Хорезми 467

Роджерс Карл 473

Рубинштейн Мойсей Матвеевич 473

Рубинштейн Сергей Леонидович 473

Рыбников Николай Александрович 474

С

Сайф Сараи 482

Сеченов Иван Михайлович 497

Скиннер Беррес Фредерик 499

Смирнов Анатолий Александрович499

Струминский Василий Яковлевич499

Стычинский Иосиф Лазаревич 506

Суфиев Елеш 508

Сыдықов Әміржан 509

Т

Тәжібаев Төлеген 513

Темірбеков Абдолла 515

Тепхов Борис Михайлович 527

Торайғыров Сұлтанмахмұт 532

Торндайк Эдуард Ли  537

Төле би 538

Тіленшіұлы Шалкиіз 549

У

Уәлиханов Шоқан Шыңғысұлы 551

Узнадзе Дмитрий Николаевич 557

Уотсон Джон 557

Ушинский Константин Дмитрийвич 558

Ү

Үмбетей жырау 568

Ф

Фрейд Зигмунд 573

Ч

Челпанов Георгий Иванович 578

Ш

Шортанбай Қанайұлы 582

Шпет Густав Густавович 582

Штейнталь Хейман 582

Э

Эббингауз Герман 588

Эльконин Даниил Борисович 594

Ю

Юнг Карл-Густав 601

Я

Якобсон Павел Максимович 602

Ясперс Карл 602

615

Пайдаланылған әдебиеттер

1.  Аймауытов  Ж.  Бес  томдық  шығармалар  жинағы.  4-т.  Алматы,  «Ғылым», 

1998.

2. Алдамұратов Ә. Жалпы психология. Алматы, 1996.

3. Антология педагогической мысли  Казахстана. Алматы. «Рауан», 1995 (Құраст.: 

Қ.Жарықбаев, С.Қалиев).

3. Әмірова Б.Ә. Орысша-қазақша психологиялық сөздік. Қарағанды, 1996.

4. Бегалиева Н.Ү. Психология терминдерінің орысша-қазақша қысқаша сөздігі. 

Алматы, 2005.

5.  Большой  психологический  словарь./  Под  редакцией  Б.Г.Мещерякова, 

В.П.Зинченко. М., 2005.

6. Выготский Л.С., Варшава Б.Е. Психологический словарь. М., 1927.

7. Горохов В. Русско-татарский терминологический словарь по психологии. 

Казань, 1960.

8. Еникеев М.И. Психологический энциклопедический словарь. М.: ТК Велби, 

Изд-во Проспект, 2007.

9.  Жарықбаев  Қ.  Әдеп  және  жантану  (Ұлттық  тәлім-тәрбие).  Хрестоматия. 

Алматы, «Атамұра», 1996.

10. Жарықбаев Қ., Әбдірахманов А. Психология терминдерінің орысша-қазақ- 

ша сөздігі. Алматы, 1976.

11. Жарықбаев Қ., Озғанбаев Ө. Жантануға кіріспе. Жалпы және арнаулы бі- 

лім беретін мектептерге арналған оқу құралы. 2000.

12. Жарықбаев Қ.Б. Психология (Жантану). Алматы, «Мектеп», 1962 (бірінші 

басылуы), 1970, 1982, 1993, 2002, 2004, 2005, 2006, 2008, 2010, 2011 (өңделіп, 

толықтырылып, 10-басылуы).

13. Жарықбаев Қ.Б., Саңғылбаев О.С. Жантану атауларының түсіндірме сөзді- 

гі. Алматы, «Сөздік-Словарь», 2006.

14. Жарықбаев Қ., Қалиев С., Қазақ тәлім-тәрбиесі. Алматы «Санат»,1995

15. Жарықбаев Қ., Психологияның қысқаша библиографиялық көрсеткіші (қа- 

зақ және орыс тілдерінде). Алматы, 1967.

16. Жарикбаев К.Б. Развитие психологической мысли в Казахстане (со второй 

половины ХІХ века и до наших дней). – Алматы, «Қазақстан», 1968.

17. Жарықбаев Қ. Абай Құнанбаев – қазақ халқының ағартушысы. Алматы, 

1970.

18. Жарықбаев Қ. Аталар сөзі – ақылдың көзі. Алматы, «Қазақстан», 1980.

19. Жарықбаев Қ. Ұстаздық еткен жалықпас. Алматы, «Мектеп», 1987.

20. Жарикбаев К. Национальные аспекты обучения и воспитания в Казахста- 

не. Алматы, 1990.

616

21. Жарықбаев Қазақтың ұлттық тәлім-тәрбие атауларының түсіндірме сөзді- 

гі. Алматы, Ғылым. 1993 (Ж.Наурызбаевпен бірге).

22. Жарықбаев Қ. Әдеп және жантану. Орта мектепке арналған оқу құралы. 

Алматы, Атамұра, 1994 (Ә.Табілдиевпен бірге).

23. Жарықбаев Қ. Қазақтың психологиялық ой-пікірлері. Х томдық. Х том. // 

Адамзат ақыл-ойының қазынасы. Алматы, «Таймас» баспа үйі, 2006.

24. Жарықбаев Қ. Әл-Фараби библиографиялық көрсеткіш (қазақ, орыс тіл-

дерінде).  Алматы,  Қазақстан,  1978  (1-ші  кітап,  2-ші  кітап),  Алматы,  Қазақ 

университеті, 1994).

25. Жарықбаев Қ. Орта ғасырлық қазақ психологиясының тарихынан. Хрес- 

томатиялық құрал. Алматы, Қазақ университеті, 2004.

26.  Жарықбаев  Қ.  Этнопсихология  ұлт  тәрбиесінің  өзегі.  Алматы,  «Білім», 

2005.

27.  Жарикбаев  К.  Психологическая  наука  Казахстана  в  ХХ  веке.  Алматы, 

2006.

28.  Жарықбаев  Қ.  Жүсіпбек  Аймауытовтың  психологиялық  көзқарастары. 

Алматы, «Білім», 2000.

29. Жарықбаев Қ. Халел Досмұхамедұлы. Психологиялық көзқарастары.  Ал-

маты, Арыс, 2008 (Н.Иманғалиевамен бірге).

30. Жұмабаев М.Шығармалары. Алматы, Жазушы, 1989.

31. Жұмабаев М. Педагогика. Алматы, Рауан, 1993.

32. Короткі психологичні словник. За редакціею проф. В.І.Войтка. Киів «Выща 

школа», 1978.

33. Кукубаева А. Этнопсихологический словарь. Кокшетау, 2005.

34. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Педагогика 

және психология / Жалпы редакц. басқарған – проф. Құсайынов А.Қ. Алма- 

ты, «Мектеп», 2002

35.Қазақтың  тәлімдік  ой-пікір  антологиясы:  Бірінші  том  (VI  ғасырдан  ХХ 

ғасырдың басына дейінгі кезең / Ред. алқасы Шаяхметов Ш.Ш. т.б. Құраст. 

Қ.Жарықбаев., С.Қалиев. Алматы, 1994.

36.Қазақтың тәлімдік ой-пікір антологиясы (ХХ ғасырдың 20-жылдарынан 1995 

жылға дейінгі кезең) ІІ том. Алматы, «Рауан», 1998.

37.Магеррамов М. Толковый психологический словарь (әзірб.тілінде). Баку, 

1960.

38. Мұқанов М. Ақыл-ой өрісі, Алматы, Қазақстан, 1980.

39.Мұқанов М. Жас және педагогикалық психология. Алматы, 1982.

40. Мұсабек Ө.О., Байжұманова Б.Ш. Психология терминдерінің түсіндірме 

сөздігі. Шымкент, 2005.

41. Намазбаева Ж.Ы., Саңғылбаев О.С. Орысша-қазақша психологиялық сөздік. 

Алматы, 2005.

42. Психологический словарь/ Под. ред. Давыдова В.В. и др. М., 1983.

43. Психология. Словарь/ Под ред. Зинченко В.П. М., 1998.

617

44. Психология. Словарь / Под общей ред. Петровского А.В. и Ярошевского 

М.Г. М., 1990.

45.  Русско-киргизский  терминологический  словарь  по  психологии.  Фрунзе, 

1983, С.И. Гершун, Ж.Жооқаев, Г.Т. Тоқтаров.

46. Русско-таджикский психологический словарь. Душанбе, 1976.

47. Саңғылбаев О.С. Психологиялық сөздік. Жамбыл, 1994.

48. Саңғылбаев О.С. Зейінді зерттеу мәселелері. Монография. Алматы, 2010, 

340 б.

49. Сәбирова Ж.Н. Мағжан Жұмабаевтың психологиялық көзқарастары

50. Словник психологического словаря. М., 1963.

51. Тәжібаев Т. Жалпы психология. Алматы, «Қазақ университеті», 1993.

52. Темірбеков А., Балаубаев С. Психология. Алматы, «Мектеп», 1966.

53. Тургунов К. Русско-узбекский словарь психологических терминов. Ташкент, 

1975.

54. Ұлттық психология салаларының арнаулы дәрістері. Алматы, 1992.

55. Философиялық сөздік. Алматы, «Қазақ энциклопедиясының» Бас редак- 

циясы, 1996..

56. Этнопсихология. Учебное пособие для ВУЗов. Алматы, Қазақ университе- 

ті, 1998.

МАзМҰНЫ

Алғы сөз ................................................................................................................3

А .............................................................................................................................5

Ә .............................................................................................................................67

Б .............................................................................................................................93

В .............................................................................................................................133

Г .............................................................................................................................140

Ғ .............................................................................................................................146

Д .............................................................................................................................147

Е .............................................................................................................................172

Ж ............................................................................................................................190

З..............................................................................................................................232

И .............................................................................................................................243

Й .............................................................................................................................259

К .............................................................................................................................260

Қ .............................................................................................................................283

Л .............................................................................................................................347

М ............................................................................................................................353

Н .............................................................................................................................392

О .............................................................................................................................395

Ө .............................................................................................................................414

П .............................................................................................................................430

Р .............................................................................................................................466

С .............................................................................................................................475

Т .............................................................................................................................510

У .............................................................................................................................551

Ұ .............................................................................................................................559

Ү .............................................................................................................................568

Ф ............................................................................................................................569

Х .............................................................................................................................576

Ч .............................................................................................................................578

Ш............................................................................................................................578

Ы ............................................................................................................................583

І ..............................................................................................................................586

Э .............................................................................................................................588

Ю ...........................................................................................................................601

Я .............................................................................................................................602

ПСИХОЛОГИЯ

Энциклопедиялық сөздік

Редакторлары 

Н.МАУЫТОВ, Б.ҮСЕНБАЕВ

Тех. редакторы 

С.АҚЫЛОВ

Беттегендер 

Г.АЛМАСБЕКОВА, А.ХҰСАИНОВА

Терім  және  беттеу  жұмыстары  «Қазақ  энциклопедиясы»  ЖШС-ның  компьютерлік- 

баспа орталығында атқарылды. Басып шығаруға 08.11.2011 ж. қол қойылды. Пішімі 

70×100 

1

/

16

. Офсеттік баспа. Шартты б.т. 50,4. Таралымы 5000 дана. Тапсырыс № 6168.

Қазақстан  Республикасы  Байланыс  және  ақпарат  министрлігінің  «Қазақ  энциклопе- 

диясы» ЖШС. 050035, Алматы қаласы, 8-ықшамаудан, 19

а

 үй.

Тапсырыс  берушінің  файлдарынан  Қазақстан  Республикасы  Полиграфкомбинат 

ЖШС-нде басылды. 050002, Алматы қаласы, М.Мақатаев көшесі, 41.