Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

297

йелі беріп отырған. Мәселен, бірінші 

тақырыбы  «Психологияның  оқыту 

пәні – адам қылығы» деп беріліп, одан 

кейінгі  тақырыптар:  психологияның 

әдістері, жеке тұлға, жоғарғы жүйке 

жүйесі,  адам  мінез-құлқы,  эмоция, 

зейін, қабылдаушы мүше және оның 

реакциялары, қабылдау, ес, ойлау жә- 

не  сөйлеу,  мінез-құлықтың  типтері, 

темперамент деп тізбектеліп кете бе- 

реді. Мұнда біздің назарымызды ау- 

дарған мәселе, жоғарыда аталған та- 

қырыптар  бойынша  дәріс  оқыты- 

луымен шектелмей әрбір теориялық 

тақырып  міндетті  түрде  педология- 

лық  кабинеттің  (ал  педологиялық 

кабинет сол кездегі барлық жоғарғы 

және  орта  оқу  орындарының  бәрін- 

де  ашылған)  лабораториясында  ар- 

наулы  құрал-жабдықтармен  тәжіри- 

бе жүзінде жүргізілген. Сонымен қа- 

тар  жоғарыда  аталған  психология- 

ның  әдістері  салыстырмалы  гене- 

тикалық  эксперименттік  бақылау, 

тест әдістері мен анкеталау әдістері, 

т.б.  әдістері  бала  тәрбиелеуші  ме- 

кемелерінде, мектептерде практикум 

түрінде жалғасып, педологиялық мі- 

нездеме берілген. Үшінші курсқа оқы- 

тылатын  педологияның  бағдарлама- 

сында  (Жас  ерекшелігі  педология- 

сы) мектеп және бала, биологиялық 

және  әлеуметтік  тұрғыдан  балалар- 

ды  зерттеу  әдістері,  баланың  физи- 

калық  дамуын  зерттеу  әдістері,  ан- 

тропометрия  және  оның  стандарт- 

тары мен құндылығы.

Антропометрия практикумы, табиғи 

зксперимент,  байқау,  бақылау,  ан- 

кета, лабораториялық зерттеулер жүр- 

гізілген.  Сонымен  қатар  баланың 

жас  ерекшеліктерін  және  жас  кезе- 

ңіне  сәйкес  физиологиялық,  анато- 

миялық,  психологиялық  даму  жағ- 

дайларын  мектепке  дейінгі  кезең, 

бірінші мектеп жасы, өтпелі жас ерек- 

шеліктері жүйелі оқытылған. Х.Дос- 

мұхамедов  өз  лекцияларында  бала- 

ның  анатомиялық,  физиологиялық, 

гигиеналық  және  психологиялық 

деректеріне сүйене отырып, жан-жақ- 

ты  зерттеу  мәселелеріне  аса  үлкен 

көңіл бөлді. Онда ғалым өскелең ұр- 

пақтың  адамгершілік  қабілеті,  тұл- 

ғалық  дамуын  қалыптастыруда,  бе- 

йімділігі  мен  қабілеттілігінің  рөлін 

нақты  мысалдар  арқылы  көрсете 

білді.  Жоғарыда  ұсынылған  кестеде 

Педология мен психологияның ғылы- 

ми  ұғымдары  мен  категориялары- 

ның үндестігі көрсетілген

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: