Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев



Pdf көрінісі
бет444/877
Дата07.01.2022
өлшемі11,21 Mb.
#20111
1   ...   440   441   442   443   444   445   446   447   ...   877
Байланысты:
Психология энциклопедиялық сөздік

ҚАРАПАЙЫМ  ЭМОЦИЯЛАР  – 

адамның  көбінесе  органикалық  қа- 

жеттерінің  орындалуына  байланыс- 

ты туындайды. Мысалы, күрделі түр- 

леріне: көңіл, аффект, құмарлық эмо- 

циялары  кіреді.  Айтылған  эмоция- 

лардың  барлығына  ортақ  басты  бір 

ерекшелік – оларда сан алуан мәнер- 

лі қозғалыстардың болып отыратын- 

дығы.  Ч.  Дарвин  осы  күнгі  адамда 

байқалатын мәнерлі қозғалыстардың 

біразы  біздің  ерте  кездегі  ата-баба- 

ларымыздың тіршілігінде елеулі орын 

алған  әрекеттің  қалдығы  екендігін 



ҚАЙЫ

ҚАРА


313

айтады.  Мәселен,  қатты  ашу  керне- 

ген  адам  кейде  жұдырығын  түйіп 

тістенеді,  қабағын  түйіп  булығады, 

демін әзер алып, танауы делдиіп ке- 

теді, жүрегі тарс-тарс соғады. Осын- 

дай  мәнерлі  қозғалыстардың  әрқай- 

сысының  өзінше  шығу  тарихы  бар. 

Жоғарыда келтірілген мысалдан жа- 

уымен  (жабайы  аңдармен)  айқасқа 

түсейін  деп  тұрған  адамның  келбе- 

тін, даярлық белгісін байқауға бола- 

ды. Ертедегі адамдар жабайы аңдар- 

мен арпалысқа түсердің алдында де- 

несін соған бейімдеп алып, сонан ке- 

йін айқасатын болған.

Қазіргі адамдар үшін мұндай көрініс- 

тер дөрекі, ебдейсіз қимылдар болып 

танылады.  Мұндай  ебдейсіз  қимыл- 

дар  мәдениетті  адамның  қылығына 

ешбір  сыйымсыз  сипат.  Бұған  көбі- 

несе сотқар, ызақор, кекшіл адамдар 

бір табан жақын тұрады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   440   441   442   443   444   445   446   447   ...   877




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет