1 Қабыну этиология және патогенезі, КӨріну механихмдері



бет19/24
Дата18.10.2023
өлшемі92,5 Kb.
#118650
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Байланысты:
шпор ПАТФИЗ

Андроидтык семіру - майдын дененiн жогаргы белiктерiне, iште және іш құрылыстарында жиналуы. Ол еркектерге тән семіру.
Гиноидтык семіру - майдын бокседе, жамбаста, санда және дененiн төменгi жактарында, негiзiнен әйелдерге тән, жиналуы. гиноидтык семiру кезiнде адипоциттерде эстрогендер артык ендiрiлуiнен антиатерогендiк әсер байкалады, ал андроидтык семiру кезiнде андрогендер артык ендірілуден, керiсiнше, атеросклероз дамуына кауiп төнеді.
Араласқан семіру андроидтык және гиноидтык турлерi - бiрiккен түрде кездеседi және андроидтык турге тән атероскле- роз және оның асқынуларына көтеріңкі қауіп-қатер сакталады.

Майдын май тінінде жиналуы (липогенез) липопротеидлипаза ферм байланысты . Бул фермент iшекте ж\е бауырда өндiрiлген липопротеидтерден үшглицеридтердi ыдыратады. Май қышқылдары эндотелиоциттерден өтіп, жасуша аралык кеңістіктерге, артынан май жасушаларына ауысады. Оларда глицериннiн кайта ǝтiрленуі және меншік үшглицеридтердiн калыптасуы болады. Артык тамактанганда және бiрiншiлiк семiру кездерiнде липоп- ротеидлипазанын белсендiлiгi көтерiледi. Оның белсендiлiгi ар- туына инсулин ыкпал етеді.


Май жасушаларында май глюкозадан да тузiледi. Инсулин май тінімен глюкозанын камтылуын күшейтіп, одан май түзiлуiн арттырады. Липогенез а,-адреномиметиктердiн әсерлерінен де кушейеді. Глюкокортикоидтык гормондар майлардын әрі түзі- луiн, әрi ыдырауын арттырады. Олардын әсері катехоламиндердің май жасушаларына пермиссиялык (колдаушы) әсерiнен байла- нысты болады. Дененің әр түрлi болiктерiнде орналаскан май тiндерiнде катехоламиндердi кабылдайтын адренорецепторлар- дын жиынтыктары да әрқилы болудан гиперкортицизм кезiнде глюкокортикоидтардың әсерлерiнен май негiзiнен бетте, мойында және дененiң жоғары жақтарында артык түзiледi. Бул кезде аяк- колдарда липогенез, керiсiнше, азаяды.


Майлардын ыдырауын (липолизiн) липаза ферментi камтамасыз етеді. Ол ц-АМФ-тэуелдi протеинкиназамен актив. Адипоциттердiн сырткы беттерiндегi рецепторларга норадреналин әсер етуден аденилатциклаза әсерленіп » май жасушаларынын iшiнде ц-АМФ кобею » липолиз кушейеді. Бул катехоламин май жа-сушаларына В.-адренорецепторлары аркылы әсер етеді. Осыған байланысты бiрiншiлiк семіруге бейiмдiлiгi бар адамдардын адипоциттерiнде 3,-адренорецепторлардын активтеу кабылеі төмен болады. Осыдан майлардын ыдырауы кеміп кетеді.


Аденогипофиздің гормондары, қалқанша бездің гормондары, симпата адренергиялык жүйенің қозуы майлардын ыдырауына әкеледі. Осыдан канда май кышкылдары мен глицерин көбейеді. Май кышкылдары онда әлбуминмен байланысып бауырга тасымалданады. Біріншілік семіруге бейім адамдарда глицериннің көп бөлігі қайтадан үшглицеридтерге айналады. Сонымен, бундай адамдардын адипоциттері үшглицеридттерден айырылмайды. Липолизге кажеттi гормондык липаза ферментiнiң белсенділігін инсулин тежейді. Сол себептен гиперинсулинизм кезiнде адамнын салдарлык толып кетуi байқалады.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет