6.Тұлғаның мотивациялық саласының иерархиялық құрылымы Адамның мотивациялық сферасын оның дамуы тұрғысынан келесі параметрлермен бағалауға болады: кеңдік, икемділік және иерархия. Мотивациялық сфераныңкеңдігі деп әр деңгейдегі ұсынылатын мотивациялық факторлардың сапалық әртүрлілігі түсініледі. Адамда әртүрлі мотивтер, қажеттіліктер мен мақсаттар болған сайын, оның мотивациялық сферасы дамиды.
Мотивациялық сфераның икемділігі мотивация процесін келесі түрде сипаттайды. Мотивациялық сала неғұрлым икемді болып саналады, онда неғұрлым жалпы сипаттағы мотивациялық импульсті қанағаттандыру үшін төменгі деңгейдегі әр түрлі мотивациялық стимулдарды қолдануға болады (жоғары деңгей).
Ақырында, иерархия – бұл мотивациялық сфераны ұйымдастыру деңгейлерінің әрқайсысының құрылымының сипаттамасы. Қажеттіліктер, мотивтер мен мақсаттар мотивациялық бейімділіктің іргелес жиынтығы ретінде болмайды. Кейбір бейімділіктер (мотивтер, мақсаттар) басқаларға қарағанда күшті және жиі пайда болады; басқалары әлсіз және жиі жаңартылады. Белгілі бір деңгейдегі мотивациялық формацияларды күшейту мен жиіліктегі айырмашылықтар неғұрлым көп болса, мотивациялық сфераның иерархиясы соғұрлым жоғары болады.
7.Мотивтер түрлерін ата
Мотивтердің түрлері және олардың сипаттамалары
Сыртқы - сыртқы компоненттердің негізінде пайда болады, мысалы, басқа адамның қалаған нәрсесін көргеннен кейін, ақша табу және оны сатып алу ниеті бар.
Ішкі - адамның ішінде пайда болады, жағдайды өзгерту, жеке бизнес құру және т.б. болуы мүмкін.
Теріс - адамдарға қателіктер жібермейтін факторларға негізделген, мысалы «егер мен ұйықтамасам, кешікпеймін» және т.б.
Тұрақты - бастапқы қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған.
Тұрақтыемес - тұрақтыарматуранықажететеді.
Мотивтердіңқызметі мен түрлеріадамғаіс-әрекетжасауға, оныңқызметіндұрысбағыттақалыптастыруғажәнебағыттауға, сондай-ақнәтижегежетугебағытталғанмінез-құлқынқадағалауғажәнеқолдауғакөмектеседі.
8.Мотив және мотивация деген не?
Мотив дегеніміз – адамның түрлі дәрежедегі саналы және астарсанадағы қажеттіліктер жүйесінен туындайтын, белгіл іәрекет-қылықактісінорындауғабағытталғанитермелеушікүш (түрткі..
Мотивация (ағылш. motіvation) – қолданылу ыңғайына қарай қазақша "ниет", "түрткі", "кірісу", "жігерлену", "ынталану" сөздерінің мағынасына жақын келетін, қазіргі заман мәдениеті мен гуманитарлық ғылымдарында кең қолданылатын ұғым.