Семинар 5 Мотивтер және қажеттіліктер. Мотив түрлері.
Мотив-кез келген қажеттілікті қанағаттандыру үшін іс-әрекетті бастауға себеп.
Қажеттілік-адамның қалыпты өмір сүруі үшін жетіспейтін белгілі бір жағдайындағы, әрекетіндегі, объектілеріндегі қажеттілік жағдайы.
Мотив түрлері: Сыртқы - сыртқы компоненттердің негізінде пайда болады, мысалы, басқа адамның қалаған нәрсесін көргеннен кейін, ақша табу және оны сатып алу ниеті бар.
Оң - оң қорытындыға қосылады, мысалы: «Мен жұмыс істеймін, көп ақша аламын» және т.б.
Теріс - адамдарға қателіктер жібермейтін факторларға негізделген, мысалы «егер мен ұйықтамасам, кешікпеймін» және т.б.
Тұрақты - бастапқы қажеттіліктерді қанағаттандыруға бағытталған.
Тұрақты емес - тұрақты арматураны қажет етеді.
2) Тұлғаның қажеттіліктерінің түрлері Физиологиялық қажеттіліктер (тамақ, су, ұйқы, яғни денеге және денеге қатысты барлық нәрсе).
Эмоциялық және физикалық қауіпсіздік қажеттілігі (тұрақтылық, тәртіп).
Сүйіспеншілік пен тиесілілікке деген қажеттілік (отбасы, достық) немесе әлеуметтік қажеттіліктер.
Өзін-өзі бағалау қажеттілігі (құрметтеу, тану) немесе бағалау қажеттілігі.
Өзін-өзі актуализациялау қажеттілігі (өзін-өзі дамыту, өзін-өзі тәрбиелеу, басқалар «өзіндік»).
Тұлғаның қызығуларының түрлері Материалдық
Рухани
Қоғамдық
Спорттық
Танымдық
3)Еңбек-труд-work
Іс-әрекет-действие-action
Мотивация-мотивация-motivation
Қажеттілік-необходимость-necessity
Жетістік-успех-success
Тұлға-личность-personality
4) Тұлға бұл пайымдау, мораль, зерде, мендік сана секілді болмыстық қырларын, сондай-ақ әлеуметтік байланыспен мәдени нормалға қатысты туыстық, мүлік меншігі, заңдық жауапкершілігіқатарлыларды қамтитын, кісілік қабілеттер мен ерекшеліктерге ие жеке адамды сипаттайды.
Тұлға құрылымы:мотивациялық, интеллектуалды, белсенді.
Тұлғаның қалыптасуына әсер етеді: Географиялык орта. Элеуметтік орта.Тукымкуалаушылык. Тулга іс-арекеті. Тарбие.
Тұлғаның дүниетанымы:бул акикатты дуниеге жане ондағы адамнын алар орнына, оны коршаган болмысынажане оз-озіне катынасына деген козкарастаржуйесі, сонымен катар, адамдардын осы _козккарастар аркылы калыптаскан негізгі емірлік устанымдары, наным- сенімдері, максат - мураттары, таным мен кызмет принциптері,кундылык багыттары
Тұлғаның құрылымындағы сенім-адамның өмірде өзі ұстанатын принциптері мен мұраттарына терең әрі негізделгең нанымы.
Тұлғаның құрылымындағы мұрат- адамның алдына қойған ең ардақты, ең асыл мақсаты.
5) Іс-әрекеттің негізгі төрт түрі белгілі: еңбек, оқу, ойын, қарым-қатынас. Еңбек әрекетінің мәні — өнім (материалды не рухани) өндіруде нәтижеге жету. Бұл еңбек өндірісі әлеуметтік негізделген, саналы аңғарылған, ал нәтижесі – алдын ала болжанған, жоспарланған. Оқу әрекеті – тұлғаның жалпымен қабылданған білім, дағды, іскерлікті арнаулы ұйымдасқан, белсенді түрде игеруі. Бұл мұғалім мен оқушы қатынасындағы оқыту процесінің бір қыры. Ойын әрекетінде шынайы өмірді белгілер арқылы бейнелеу, үлгі ету атқарылатыны белгілі. Сонымен қатар, ойынның түрткісі әрекет нәтижесі емес, қолданылуы мен әрекет ету процесі болады. Әрекет ретіндегі қарым-қатынасқа екі қасиет тән. Біріншіден, қарым-қатынас пәні келесі адам болады, субъект не адамдар тобы. Екіншіден, бұл әрекет үш аспектіні біріктіретін кешен: перцепция (қарым-қатынасқа қатысушылардың бірін-бірі қабылдауы), коммуникация (әңгімесушілер арасындағы ақпарат алмасу) және интеракция (әрекеттесу).