Таламусартыаймағы немесе метаталамус, metathalamus, пішініжартылайэллипстәріздімедиалдыжәнелатералдыиіндіденелердентұрады.Медиалдыиіндідене,corpusgeniculatummediale, таламус жастығының астында орналасып, ортаңғы мидыңтӛменгітӛбешігініңядросыменбіргеестудіңқыртысастылықорталығыболыптабылады.Латералдыиіндідене,corpusgeniculatumlaterale,жастықтыңтӛменгі-бүйірбетінде,кӛружолыныңлатералдышоғырыныңбойындаорналасып,таламусжастығы ядросымен және жоғарғы тӛбешіктің сұр қабатымен біргекӛрудің қыртысастылық орталықтары болып табылады. Сонымен,екі иінді дене жоғарыда кӛрсетілгендей ортаңғы ми тӛбешіктерменбайланысады.
Таламусүсті аймағына (эпиталамус), epithalamus, томпақ дене,жүгеншік,жүгеншікдәнекері,жүгеншікүшбұрышыжәнеэпиталамустықдәнекержатады.
Томпақдене,corpuspineale,аралықмидыңжоғарғықабырғасыныңартқыбӛлігінендамиды,кӛлемікішігірімтомпақ пішінді, жоғарғы тӛбешіктердің арасындағы ұңғылда жатады. Олқызметібойынша эндокриндікбездерге жатады.Томпақдененіңалдынанекіжіңішкенервтәждері–жүгеншелер,habenulae,шығады. Олардың томпақ дененің алдыңғы шетінде бір - біріменқосылатын жері жүгеншік дәнекері, commissura habenularum, депаталады.Жүгеншелердіңалдыңғышеттерікӛрутӛмпелерініңжоғарғыжәнемедиалдыбеттерініңшекарасындакеңейіп,әржағынанжүгеншікүшбұрышын,trigonumhabenulae,түзеді.Жүгеншікүшбұрышыалдыңғышетіндемилықжолаққа,striamedullaristhalami,жалғасады.
Эпиталамустық(артқы)дәнекер,commissuraepithalamica(posterior),кӛлденеңбағыттабірмисыңарынанекіншісінебаратын, эпифиздің алдында және тӛмен жағында орналасқан нервталшықтарыныңжіңішкесабағы.Олортаңғымисуқұбырыныңалдыңғытесігініңүстіндеүшіншіқарыншаныңартқықабырғасында орналасады. Жүгеншік дәнекері мен эпиталамустықдәнекердіңаралығындатомпақденеұңғылы,recessuspinealis,жатады.
Таламусастыаймағы(гипоталамус),hypothalamus,қызметтікмәніәртүрліжәнеэмбриондықшығутегібірдейемесқұрылымдардыбіріктіреді.Оғанжұпемізіктәріздіденелер,сұртӛмпе,құйғыш,гипофиз,кӛружолыменоныңқиылысыжатады.
Емізіктәрізді дене, corpus mamillare,– артқы тесіктелген зат пенсұртӛмпеніңарасындаорналасатын,жартылайшартәріздіжұпқұрылым.Емізіктәріздіденелермидыңақзатыныңқабатыменжабылған,ішіндеиіссезудіңқыртысастылықорталығыболыптабылатынядроорналасады.
