1 Қаржы нарығының экономикалық мазмұны
Бағалы қағаздар нарығы жағдайының соңғы 5 жылдағы өзгерісіне талдау
жүктеу/скачать 0,98 Mb.
|
| 2.2 Бағалы қағаздар нарығы жағдайының соңғы 5 жылдағы өзгерісіне талдау
Отандық бағалы қағаздар нарығының қазіргі таңда қандай жағдайда екенін және қаншалықты дамығанын талдау үшін осы қор нарығының институтционалдық инфрақұрылымының соңғы 5 жылда қалай өзгергеніннен бастаған дұрыс болар. Соңғы 5 жыл бойынша қор нарығындағы брокер-диллерлердің, тіркеуші ұйымдардың, кастодиандардың, зейнетақы активтерін инвестициялық басқарушылардың және т.б. БҚН-ның қатысушыларының саны қалай өзгергендігі туралы төмендегі кестеде мәліметтер берілген. Кесте 2 – Қор нарығының институционалды инфрақұрылымы
Ескерту: Кесте ҚҚА-нің статистикалық материалдары негізінде автормен құрастырылған Брокерлер мен дилерлер БҚН-дағы негізгі қатысушылар болғандықтан, қор нарығындағы брокер-дилерлердің соңғы бес жыл ішіндегі өзгерісін график арқылы көрсетуге болады.(Сурет 7) Көріп отырғанымыздай 2008 жылдың 1 қаңтарына дейін БҚН-ның басты дамытушылары саны өсумен болған, ал одан кейін бүгінгі күнге дейін жалпы брокер-дилерлер саны 2008 жылғы 106-дан 78-ге төмендеген. Бұған бірден бір себеп – бұл әлемдік дағдарыс. Бірақ дағдарыс болды екен деп, экономикалық өсіміміздің бір факторы болып табылатын БҚН-ның қазіргі жағдайына бей-жай қарауға болмайды. Сурет 7- Қор нарығындағы 2006-11ж.ж. брокер-дилерлер саны Ескерту: График ҚҚА-нің мәліметтері негізінде автормен құрастырылған
Ал, мемлекеттік емес бағалы қағаздардың шығарылымы мен көлемі келесідей: Кесте 3 – Қолданыстағы облигациялар мен акциялар шығарылымы туралы деректер
Ескерту: ҚҚА-нің деректері негізінде автормен құрастырылған «-» - мәліметтер жоқ Сурет 8 - Қолданыстағы облигациялар шығарылымдарының саны мен көлемінің өзгеріс динамикасы 8-суреттегі графиктен көріп отырғанымыздай Қор нарығына шығарылған мемлекеттік емес облигациялар көлемі мен саны 2005 жыл мен 2010 жыл аралығында айтарлықтай өскен. Мысалы, шығарылымдар саны 146-дан 387-ге, ал көлемі 597632 млн теңгеден 5860836 млн теңгеге өскен. Мұндай жағдай , әрине бағалы қағаздар нарығының дамуын, сонымен қатар экономиканың дамуына үлесін көбірек қосып жатқанын білдіреді. 2010 жылдың 1 қазанындағы деректер бойынша ҚР-ның корпоротивтік облигацияларының 75,4%-ы кәсіби емес инвесторлар үлесіне тиесілі. Институционалды инвесторлар-облигацияларды ұстаушылардың ҚР-ның аумағында шығарылған облигациялардың жалпы көлеміндегі үлесі 10,24%-ды құрайды, ал қалған үлес сауда ұйымдарына, ЕДБ-ға және өзге де қаржы ұйымдарына тиесілі. Мұндай жағдай отандық қор нарығының басты жетіспеушілігі болып отыр. Қазақстандағы қор нарығының жай-күйінің негізігі индикаторы болып – KASE қор биржасы ұсынған ұйымдасқан нарығы болып табылады. Ағымдағы жылдағы бағалы қағаздардың KASE cауда-саттығына жіберілген қазақстандық эмитенттер туралы ақпарат төмендегі кестеде берілген.
Ескерту: ҚҚА-нің бағалы қағаздар нарығының 2010 ж. 1 қазандағы ағымдағы жағдайынан алынған KASE айналымын жіберілген бағалы қағаздардың негізгі үлес салмағы борыштық бағалы қағаздарға – 48,9% (255 шығарылым) келеді. Акциялар жəне мемлекеттік бағалы қағаздары секторы бойынша 18,8% (98 шығарылым) жəне тиісінше 31,7% (165 шығарылым) болып келеді. Инвестициялық қорлардың бағалы қағаздарының үлесі 0,4%-ды (2 шығарылым) құрайды. Халықаралық қаржы ұйымдарының бағалы қағаздарының үлесіне 0,2% (1 шығарылым) келеді. KASE жалпы капиталдандыру 10 958 072 млн. теңгені немесе ЖІӨ-ден 56,8% құрады. 2010 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша осындай көрсеткіш 11 081 475 млн. теңгені немесе ЖІӨ-ден 57,4% құрады. Осылайша, қор нарығын капиталдандырудың абсолюттік көріністегі көбеюі де, сондай ЖІӨ-ге қатысты қор нарығын капиталдандыру көрсеткішінің көбеюі де байқалады. ЖІӨ-ге KASE-нің капиталдандыруын төмендегі 9-суреттен көре аламыз. Сурет 9 – ЖІӨ-ге KASE-нің капиталдандыруы Ескерту: ҚҚА бағалы қағаздар нарығының ағымдағы жағдайы
жүктеу/скачать 0,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||