1. Асқорыту оның маңызы. Асқорыту жүйесінің қызметі. Ас қорыту типтері. Ас қорыту, оның маңызы
жүктеу/скачать 2,35 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 18. есту талдағышы, Корти мүшесіне сипаттама беріңіз
| Торлы қабықтың физиологиясы
Торлы қабықтың құрылымы мен қызметі . Торлықабықкүрделікөпқабаттықұрылымы бар көздіңішкіқабығыболыпсаналады . Осы жердеәрекеттікмағынасыөзгећеекітүрлікөруқабылдағыштары . таяқшалар мен сауытшаларорналасқанжәнекөптегенөсіндібұтақтары бар жүйкежасушаларыныңбірнешетүрлерікездеседі ( 58 - сурет , Б ) . Жарықсәулесініңәсеріненқозукезіндеқабылдағыштардафотохимиялықәсерленіспайдабо лады , олкөздіңжарықсезгішпигменттеріндетуатынөзгерістер .Торлықабықтыңсыртқықаба ты пигменттікбеткейтінменжабылған , оныңішіндефусциндегенбояғышзат бар . Бүл пигмент жарыктысіңіріп , оныңшағылысуынажәнешашырауынакедергіжасайды , соныңсалдарынанкөрутүйсігінаныкетеді . Әрбір фоторецептор ( таяқша немесе сауытша ) жарықтың әсеріне сезімтал , көру пигменті бар сыртқы сегменттен және ядро мен мито хондрийлер бар ішкі сегменттен тұрады . Әрбір таяқшаның сырткы сегменті ені шамамен 6 мкм , жүқа 400-800 тегершіктерден ( дискілер ден ) құрылған . Әр тегершiк қос мембранадан тұрады , ондағы белок молекулаларының арасында липидтердің жеке қабаттары болады . Бе лок пен ретиналь байланысып родопсин деген көру пигментінің құра. Фоторецепторын сыртқы және ішкі бөліктері мембранамен бөлінген , ол арқылы 16-18 жіңішке талшықтан тұратын буда өтеді . Ішкі сегмент есіндіге айналады да , оның көмегімен фоторецепторлар қозуды синапіс арқылы оған жалғасқан биполярлық нейрондарға жеткізеді . Адам көзінің торлы қабығында шамамен 6-7 млн сауытша және 10-125 млн таяқша болады . Таяқшалар мен сауытшалар торлы қабык бетінде әркелкі орналасады . Торлы қабықтағы орталық шұңқырда ( fovea centralis ) тек қана сауытшалар болады , осы жерді сары дақ деп атайды . Торлы қабықтың шеттеріне қарай сауытшалар азайып , таяқ шалардың саны көбейеді . Сауытшалар заттардың әртүрлі түстерін өте жақсы қабылдайды . Торлы қабықтың ортасынан алыстаған сайын заттардың түсін ажыра ту нашарлайды . Бұл қабықтың шетінде тек таяқшалар болғандықтан , ол заттың түсін қабылдай алмайды . Сауытшалардың жарық сезгіштігі , таяқшаларға қарағанда бірнеше есе аз болады . Сондықтан ымырт болғанда , әлсіз жарық кезінде орта лык сауытшалармен көру күрт төмендейді , ал шеткі таяқшалармен көру ұлғаяды . Көру жүйкесінің көз алмасына кірген жерінде жарық қабылдағыш жасушалар болмайды , сондықтан ол жарықты сезбейді , осы жерді соқыр нүкте деп атайды . №18. есту талдағышы, Корти мүшесіне сипаттама беріңіз Анализатор яғни талдағыш (сенсорлық жүйе) - ақпараттарды қабылдап, кодтап, өткізіп және ми қыртысында талдап, құрастыратын күрделі морфофункциялық жүйе Адам есту мүшесі арқылы коршаған ортадан әр түрлі дыбыстарды қабылдап талдайды. Есту мүшесі дыбыстарды анықтап ажыратуға көмектеседі. Адамдармен сөз арқылы қарым-қатынас жасайды. Еңбек майданында да есту мүшесінің алатын орны ерекше. Есту мүшесі дыбыс пен тепе-теңдікті сезеді. жүктеу/скачать 2,35 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|