НИЦШЕ,Фридрих Вильгельм Ницше (1844–1900) —
неміс ойшылы, өзіндік философиялық ілімді (өмір
философиясын) құрушы. «Билікке ұмтылған жігер» деген
концепцияны құрушы. Шығармалары: «Уақытылы емес
ой-толғамдар», «Тарихтың өмір үшін пайдасы мен зияны»,
«Адами, тым адами», «Көңілді білік», «Ізгілік пен
зұлымдықтың ту сыртында», «Ар-ұждан шежіресіне
байланысты», «Антихрист», «Музыка рухынан трагедияның
туындауы», «Заратуштра осылай деген», «Билікке ұмтылған
жігер», т.б.
НЫСАНБАЕВ,Әбдімәлік Нысанбаев (1937) — қалың
көпшілікке, тіпті шет жұртқа да танымал философ-ғалым,
философия ғылым докторы (1977), профессор (1980) ҚР
ҰҒА академигі (2003), Диалектика және таным теориясы,
ғылым философиясы мен методологиясы, қазақ және түркі
философиясы,
әлеуметтік
және
саяси
философия,
саясаттану және мәдениеттану мәселелеріне арналды. Ол
570-тен астам ғылыми, ғылыми-сараптамалық, ғылыми-
әдістемелік еңбектер, соның ішінде 30 монография, жеке
кітаптар мен оқу құралдарын жазған.
ОККАМ Уильям Оккам (шам.1285–1349) — ағылшынның
ортағасырлық философы, номиналистік бағыттың көрнекті
өкілі, Оккамдық францискандық монах. Номинализмді
жақтаушылардың бірі, томизмді (Фома Аквинскийді)
номиналистік тұрғыда сынға алды, яғни адам ерігін
парасаттан жоғары қойды. Оның пікірінше, философиялық
ақиқат пен діни ақиқат екі құбылыс. Ғылым мен философия
үшін ең маңызды нәрсе – интуиция мен білім арқылы
ақиқаттығы дәлелденетін фактілер. Ал дәлелдеудің өзі
306
қарапайымдылыққа, түсініктілікке негізделуі шарт. Ал ақыл-ой күшімен
құдайды, оның
бар
екендігін
бұлжытпай
дәлелдейтін
фактілер
болмағандықтан, оған сену ғана керек. Оның ілімі Коперниктің аспан
механикасы туралы ілімінің қалыптасуына және ғылымдарда геометриялық
тәсілдің үстемдік етуіне ықпал жасады.
