200
124 - кесте
К.МАРКСТІҢ ҚАРАСТЫРҒАН
БЕС ҚОҒАМДЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ФОРМАЦИЯСЫ
__________________________________________________________________
1
АЛҒАШҚЫ
ҚАУЫМДЫҚ
ҚҰРЫЛЫС
Жеке
еркіндік пен теңдік; Қоғамнан тыс
мәжбүрлеуші жариялық биліктің болмауы;
Еңбекті ұйымдастырудың қарапайым
формалары; Жеке меншіктің болмауы,
рулық-тайпалық қатынастар, т.б.
2
ҚҰЛ
ИЕЛЕНУШІЛІК
ҚҰРЫЛЫС
Жеке меншіктің пайда болуы, «тірі»,
«сөйлейтін» құлдардың болуы (Аристотель);
Әлеуметтік теңсіздік
және қоғамдық жіктелу
(таптар); Мемлекет пен жариялық билік;
3
ФЕОДАЛДЫҚ
ҚҰРЫЛЫС
Ірі жер иеленушілер, феодалдар меншігінің
үстем болуы; Феодалдардан экономикалық
тәуелділікте болатын шаруалардың еңбегі;
Еркін кәсіп, қолөнер орталығы –қалалардағы
ерекше өндірістік қатынастар;
4
КАПИТАЛИСТІК
ҚҰРЫЛЫС
Экономикадағы өндірістің негізгі рөлі;
Өндіріс әдістерінің күрделенуі –механизация,
еңбек
ұйымдасуы; Өндіріс жабдықтарының
буржуазиялық таптың қолында болуы; Құқық
жағынан еркін, бірақ буржуазиядан
экономикалық
тәуелді жұмысшы табының
ерен еңбегі;
5
КОММУНИСТІК
(СОЦИАЛИСТІК)
ҚҰРЫЛЫС
Өндіріс жабдықтарына мемлекеттік
(қоғамдық) меншіктің болуы; Өндірілген
өнімді қоғамның барлық мүшелеріне әділ
теңдей үлестіру; Меншік иелерінің қанауынан
азат жұмысшы, шаруа, интеллигенцияның
еңбегін қамтамасыз ету, т.б.