3-билет 1.Аммиак өндірісі. Медицинада қолданылуы. Аммиак – NH3, сутегі нитриді, түсі жоқ, өткір иісі бар, ауадан 2есе, тұншықтырғышты улы газды айтамыз. Аммиак суда жақсы еріп, аммоний гидроксидін,ал қышқылдарменен реакцияға түскеннен кейін, аммоний тұздарын түзіп келеді.. Балқу температура -77,8°С, ал қайнау температура -33,4°С.
Аммиакты синтездеу үшін азот-сутек қоспасы N2:H2 = 1:3 қатынаста алынады.
Аммиак синтезі төмендегі реакция бойынша жүреді: (25-60 мПа, 400-500оС, Fe катализатор):
N2 + 3H2 --- 2NH3 + 92 кДж
Сутекті метаннан конверсия әдісі бойынша, азотты ауадан фиксация бойынша аламыз.
Аммиак шығарылатын зауыттардың көпшілігі сутегіні, дәлірек айтсақ, азотсутек қоспасын метанды конверсиялау арқылы алады.
Аммиак арқылы минералды тыңайтқыштарды, дәрі - дәрмектерді, қопарылғыш заттарды, азот қышқылын жәнеде нитраттарды өндіреді, аммоний тұздарын аламыз.
Амиак нашатыр спирті ретінде қолданылады, одан бөлек хирург дәрігерлер антисептик ретінде пайдаланады. Жәндік шаққан кезде де қолдануға болады.
Қолданылуы - терең наркоз бен миорелаксацияны талап етпейтін жалпы анестезияда
- ауыру синдромында; жедел коронарлық жеткіліксіздікте, миокард инфарктісінде, жедел панкреатитте (басу)
- санадан айырылуды талап ететін медициналық емшаралар жүргізгенде ауыруды басу үшін.
-Амиак нашатыр спирті ретінде қолданылады, одан бөлек хирург дәрігерлер антисептик ретінде пайдаланады. Жәндік шаққан кезде де қолдануға болады.
2.Табиғи және синтетикалық каучуктер, олардың құрылысы, қасиеттері, қартаюдан қорғау. Табиғи каучук Бразилияда өсетін «Гевея» деп аталатын өсімдіктің сүтті шырынынан алады. Анализ каучуктың көміртек пен сутектен тұратындығын, яғни көмірсутегі класына жататынын көрсетеді.
Каучуктың макромалекуласы изопреннің элементарлық звеноларынан тұрады.
Каучук молекулаларының құрылысы сызықтық болады, бірақ олар түзу, созылмай, түйіншек тəрізді оралып, бірнеше рет иіліп жатады.
Табиғи каучук бензинде, бензолда, күкіртті көміртекте жəне т.б. ериді. Табиғи каучук негізінен резина алуға, жəне де оның ең көп мөлшері автомовил шинін дайындауға, тек 1%-ы ғана аяқ киім өндірісі мен желім жасауға қолданылады.
