1 билет Онкологияны зерттеу пәні мен әдістері Ойылу және ойылудың алдын алу шаралары
жүктеу/скачать 1,15 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 24 билет 1. Эндокринді жүйенің қатерлі ісігінде науқастарға мейіргерлік күтім жүргізу 2. Науқасты төсекте орналастыру
| 1. Онкологиялық аурулармен күрес
2. Паллиативті көмектің міндеттері Жауап 1) Онкологиялық аурулармен күрес Онкологиялық аурулармен күрес Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау жүйесінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Отандық медициналық ұйымдардың обырды диагностикалау мен емдеудің озық технологиялары бар, олар әсіресе аурудың ерте кезеңдерінде пациенттің толық сауығуына қол жеткізуге мүмкіндік береді. Скринингтік медициналық тексерулер онкологиялық аурулардың алдын алудың және ерте диагностикалаудың ең тиімді әдісі болып табылады. Қатерлі ісіктердің даму қаупін төмендету үшін өте қарапайым, бірақ тиімді ережелерді сақтау қажет, біріншіден белсенді өмір салтын жүргізу және үнемі қозғалу белсенділігімен айналысу, күн сайын жеткілікті мөлшерде көкөністер мен жемістерді пайдалану, дене салмағын бақылау; темекі шегуден, алкогольді ішімдіктерден бас тарту және үнемі профилактикалық тексеруден өту қажет. Дүниежүзілік обырға қарсы күрес күні және онкологиялық аурулардың алдын алу және ерте анықтау жөніндегі республикалық онкүндік онкологиялық аурулардың ауыртпалығын төмендету үшін бүкіл қоғамның бірлескен күш-жігерін біріктіруге мүмкіндік береді. 2) Паллиативті көмектің міндеттері. Паллиативті көмек жайында түсінік оның міндеттері, принциптері. Емделушінің өмір сапасын жақсартып, ауру ағымын жеңілдету қажет. Ауырсынуды басып, физикалық симптомдарды тоқтату қажет. Адамның өмір жолындағы қалыпты кезеңі ретінде өлімге деген қатынасын қалыптастыру. Әлеуметтік заңды сұрақтарды шешу. Науқасты азаптан құтқару, ауырсынуды басуға көмектесу. Дәрі дәрмекпен химия терапиялық ем беріп, науқас өмірін ұзартуға көмектесу. Паллиативтік науқас отбасымен жұмыс жасау, қажетті гигиеналық әдістерді үйрету, түсіндіру, оқыту психологиялық көмек беру. №24 билет 1. Эндокринді жүйенің қатерлі ісігінде науқастарға мейіргерлік күтім жүргізу 2. Науқасты төсекте орналастыру Жауап 1) Эндокринді жүйенің қатерлі ісігінде науқастарға мейіргерлік күтім жүргізу . Эндокриндік жүйе немесе ішкі секреция жүйесі эндокриндік бездерден тұрады, сондықтан олар өз қызметінің белгілі бір өнімдерін – гормондарды ағзаның ішкі ортасына, қанға шығарады. Денеде осы бездердің сегізі бар: қалқанша без, жақын немесе паратироид, зоб (тимус), гипофиз, қарағай безі (немесе қарағай безі), бүйрек үсті бездері (бүйрек үсті бездері), ұйқы безі және жыныс бездері (67-сурет). Эндокриндік жүйенің жалпы қызметі ағзадағы химиялық реттеуді жүзеге асырумен, оның мүшелері мен жүйелері арасында байланыс орнатып, белгілі бір деңгейде олардың функцияларын сақтай отырып төмендейді. Эндокриндік бездердің гормондары – бұл биологиялық белсенділігі жоғары заттар, яғни өте аз мөлшерде әрекет ететін заттар. Ферменттер мен дәрумендермен бірге олар биокатализаторлар деп аталатындарға жатады. Сонымен қатар, гормондардың белгілі бір әсері бар – олардың кейбіреулері белгілі бір мүшелерге әсер етеді, басқалары дененің тіндеріндегі белгілі бір процестерді бақылайды. Эндокриндік бездер дененің өсуіне және дамуына, оның тіршілік әрекетін қамтамасыз ететін метаболикалық процестерді реттеуге, дененің күштерін жұмылдыруға, сондай-ақ энергия ресурстарын қалпына келтіруге және оның жасушалары мен тіндерінің жаңаруына қатысады. Осылайша, ағзаның өмірлік маңызды функцияларын жүйкелік реттеуден басқа (спортпен айналысу кезінде) эндокриндік реттеу және гуморальды реттеу бар, олар өзара байланысты және «кері байланыс» механизміне сәйкес жүзеге асырылады. Дене тәрбиесі, әсіресе спорт, эмоционалды және физикалық стресстің қиын жағдайларында адамның әртүрлі жүйелері мен органдарының қызметін жетілдіруді және жетілдіруді қажет ететіндіктен, эндокриндік жүйенің қызметін зерттеу, ол кең таралған практикаға айналмаса да, біртіндеп өсіп келе жатқан орынға ие бола бастайды. Спортшы оқуы. Эндокриндік жүйенің функционалды жағдайын дұрыс бағалау физикалық жаттығуларды ұтымсыз пайдалану жағдайында ондағы патологиялық өзгерістерді анықтауға мүмкіндік береді. Рационалды жүйелі дене тәрбиесі мен спорттың әсерінен бұл жүйе жетілдірілуде. Эндокриндік жүйенің физикалық белсенділікке бейімделуі эндокриндік бездердің белсенділігінің артуымен ғана емес, негізінен жеке бездердің өзара қатынасының өзгеруімен сипатталады. Ұзақ жұмыс кезінде шаршаудың дамуы эндокриндік бездердің белсенділігіндегі тиісті өзгерістермен бірге жүреді. 2. Науқасты төсекте орналастыру .Паллиативті көмекті көрсететін мейірбикенің міндеті мен рөлі. Емделушінің жай күйін бағалау, дәрігер тағайындауын уақытымен сапалы орындау,емдеу жоспарларын тұрақты бағалау, емделушімен және туыстарымен дұрыс қарым қатынаста болу арқылы көмек көрсету.Науқастың жеке бас гигиенасын қадағалап қамтамасыз ету, ойылудың алдын алу, төсек ауыстыру тәсілдерін жетік меңгеру қажет. Емделушінің жағдайын бағалап,дәрігерге хабарлап отыруы қажет.Емделуші ренжіп ашу шақырып жатса, өз сезімдерін білдіруге мүмкіндік беру керек,кедергі жасамау керек. Әдептілік, шыдамдылық, науқасқа назар аудару, сезімталдық көрсету қарым қатынасқа көмегі тиеді. 2) Науқаспен сөйлескенде, оған уақыт бөлуге тырысу керек. Науқасқа өз туысына қарағандай қарау керек, оларда қорқыныш болады, үмітсіздік болады, соны жоюға тырысу керек. Науқастың өмірінің ұзақтығы емес, өмір сапасы үшін күресу керек. Бұл жағдайда науқас тамақтан бас тартып, келген туыстарын көргісі келмей, керісінше көргісі келіп өзгеріп отырады, сол шешімдерінің бәрімен келісіп отыру керек. Мейірбике науқастың тері тазалығына көп көңіл бөлу керек, терең дем алып , арқа аяқтарына массаж жасап, өздерін күтуді ұсынады. 3) Паллиативті көмек көрсететін медицина қызметкерлері әрдайым науқастың құқықтарын құрметтеуі керек, кәсіби міндеттерін орындап, науқас муддесі үшін әрекет етуі қажет. Науқастың шешімі бойынша, науқасты емдеу дәрігер құқығында, емдеу әдістерін медицина қызметкерлері психологтармен бірігіп шешеді, ал күтуші мейірбикелерге төзімділік қажет, барлық жұмыс мейірбикенің адалдығына, ұқыптылығына байланысты [23]. 2. Паллиативті науқастың төсекке жату тәртібі [2,43].Ұзақ төсек тартып жату тәртібі тағайындалған науқас диван мен кушеткада емес, міндетті түрде жайлы төсекте жатуы тиіс. Төсек тек науқас үшін ғана ыңғайлы емес, ол әр түрлі күтім шараларын өткізуге өте ыңғайлы болу керектігін ескерген жөн. Науқастың төсегі арнайы талаптарға сай болуы қажет. Еденнен матрасқа дейінгі ара қашықтық 60-70см болуы керек. Төсекті қозғалыс ыңғайлылығы үшін құралдарымен және баспен аяқ жақты қозғалту функцияларымен жабдықтау қажет. Төсекті ауыстыру ретін қауіпсіздікті сақтаумен, құлаудан сақтауды қадағалау қажет. Науқасқа жақсы күтім көрсету мен оның қалпын ауыстыру ыңғайлы болу үшін төсек екі жақтан тұратындай етіп орналастыру керек. Егер төсектің бір жағы қабырғаға тіреліп тұрса, ол көптеген бір жақты ісінулер, жамбас тесілу және бір жақ өкпенің нашар жұмыс жасауына акеліп соғады. Жақсы керует науқастың төсектен тұруын жеңілдетіп, оның күшін белсендіреді. Науқастың қолы сырғанамас үшін тіреуіштер, түйіндер болуы тиіс. Тізе асты көпшігі, бұлшық еттердің босаңсуын қамтамасыз етеді [33,42]. Науқас жүргенде, отырғанда, тұрғанда қосымша тіректі қамтамасыз етеді. Тіреуіштер науқастың дене салмағын көтеру үшін жеткілікті дәрежеде берік болуы тиіс. Тіреуіштер диаметрі 2-4 см металл немесе пластик түтікшелерден құралған. Олардың көпшілігінің беті қолдың сырғып кетпеуі үшін кедірі, бұдыры болады. Қабырға мен тіреуіш арасында ыңғайлы ұстап алу үшін бос кеңістік қалуы тиіс. Тіреуіш диаметрі науқасқа бойына сәйкес келуі тиіс. Қолдану мақсатына байланысты тіреуіштер әр түрлі болады. Тік тіреуіштер науқастың отырған қалпынан жатқызуға және кері іс-әрекет жасау үшін керек. Көлденең тіреуіштер науқастың отырған қалпынан тартылып тұруына көмектеседі. Көлденең тіреуіштер дәретхана, жуыну бөлмелерінде, палаталарда қолданады. Тіреуіштерді қолданған кезде науқас өз күшін біркелкі орналастыруы қажет. Тіреуіштерді жуынатын бөлменің қабырғаларына, дәретхана қабырғасына, жататын бөлмеге, дәлізге, ас бөлмесіне қойған жөн. Жағдайы нашар, әлсіз науқастарды немесе тепе-теңдік ақтай алмайтын және тағы да басқа құлап кету қаупі бар науқастар үшін арналған [1,14]. №25 билет жүктеу/скачать 1,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|