1-деңгей Органикалық синтезі пәнінің мазмұны мен мақсаты
жүктеу/скачать 5,06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 27) Өндірісте алкендердің алынуы және оның синтезі
| Зайцевтің ережесі
Галогенсутектерді галогеналкандардан немесе суды спирттерден бөлу кезінде сутегі негізінен ең аз гидрленген (сутегі атомдарының ең аз саны бар) атомдық көміртектен бөлінеді, ол түзілген кезде пайда болады. Орысшасы При отщеплении галогеноводородов от галогеналканов или воды от спиртов водород преимущественно отрывается от наименее гидрогенизированного (имеющего меньшее число атомов водорода) атома углерода, при этом образуется непредельное соединение с наибольшим числом заместителей при двойной связи. 27) Өндірісте алкендердің алынуы және оның синтезі Алкендер — молекула құрамында бір қос байланысы бар, жалпы формуласы СnН2n болатын қанықпаған көмірсутектер. Алкендердің ең қарапайым өкілі — құрамында екі көміртек атомы бар — этилен С2Н4. Алкендердің гомологтық қатары этиленнен басталатындықтан, алкендер этилен қатарының көмірсутектері немесе олефиндер деп те аталады. Алкендердің жалпы формуласын СnН2n (n= 2) деп есептеп, этиленнің молекулалық формуласын табуға болады: C2H2•2=C2H4 ықшамдалған құрылымдық формуласы: CH2=CH2 Алкендер химиялық белсенді болғандықтан табиғатта өте сирек кездеседі. Алкендердің газ тәрізді мүшелерін мұнайға серік газдардан немесе мұнай өңдегенде және көмірді кокстегенде бөлінетін газдардан алады. Алкендерді алкандардан және олардың туындыларынан да өндіреді. 1. Алкандарды крекингілеу. Өнеркәсіпте алкандарды 700°С-қа дейін қыздырғанда, алкендер түзіледі: С8Н18 → С4Н10 + С4Н8 2. Алкандарды дегидрлеу. Өнеркәсіпте алкендерді жоғары температурада сутек бөле отырып, сәйкес алкандарды айырып алады. Мысалы, этаннан этилен алуды қарастырайық: H3C — СН3 → CH2 = CH2 + H2 Сутек бөліне журетін айырылу реакциялары дегидрлену деп аталады. Лабораторияда алкендерді бірнеше жолмен алуға болады: 3. Спирттерді дегидраттау. Өршіткі ретінде концентрлі күкірт қышқылы, фосфор қышқылы, алюминий оксиді сияқты су сорғыш заттар қолданылады. Су бөліне жүретін айырылу реакциялары дегидратациялану деп аталады. 4. Галогеналкандарды дегидрогалогендеу. Галогеналкандарға сілтілердің спирттегі ерітінділерімен әсер еткенде алкен түзіліп, галогенсутектер бөлінеді. жүктеу/скачать 5,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|