№1 дәріс. Ежелгi Шығыс халқы, тiлi, шаруашылығы, діні, орналасуы

Шамамен лакты өндіріс туралы айтуға болады. Қытайлықтар жасаған лак өзіне тең болмады. Ол қару-жарақ пен әскери керек-жарақ заттарын, ағаш пен маталарды жабу үшін пайдаланылды. Ежелгі Қытайдың ең үлкен жетістігі-қағаз (б.з.б. II-I ғ) өнертабысы болды.

Хань кезеңінде ғылымның дамуы үшін қолайлы жағдай қалыптасты. Математикада «тоғыз кітаптағы математика» трактаты құрылады, онда математикалық ғылым тарихында алғаш рет теріс сандар туралы айтылады және оларға операциялар жасау ережелері көрсетіледі.

Астрологияда 28 шоқжұлдыздары белгіленген жұлдызды аспан картасы нақтыланып, кеңейтіледі, күн дақтарын бақылау туралы жазба жасалады, алғашқы аспан глобусы ойлап табылады.

Медицинада 36 трактат көрсетілген медициналық кітаптар каталогы жасалады, фармакология бойынша бірінші қытай трактаты жазылады. Бұған әлемдегі бірінші сейсмографтық өнертабысын қосу керек.

Гуманитарлық ғылымдар да жақсы дамыды. Атап айтқанда филология, поэтика пайда болды, алғашқы сөздіктер жасалды.

Қытай тарихының «әкесі» Сыма Цянь-«Тарихи жазбалар» (130 том) іргелі еңбегін жазады. Онда тек ежелгі Қытай тарихы ғана емес, көрші елдер мен халықтардың тарихы бойынша мәліметтер беріледі. Көрінбейтін өрлеу кезеңін бастан кешіреді. Цинь-Хань дәуірінде қазіргі күнге дейін сақталған дәстүрлі қытай архитектурасының классикалық нысандары қалыптасты. Жоғары деңгейге қала құрылысы жетті. Империяның басты орталықтары Лоян және Чань-ань көшелердің айқын жоспарлауымен және сұлулығымен ерекшеленеді. Көне Қытайдың ең танымал сәулет ескерткіші Ұлы Қытай Қорғаны болды. Оның ең танымал учаскесі Пекинге жақын ораналсқан.

Мүсін бедері айтарлықтай деңгейге жетті. Ең қызықтысы У текті рудың жерлеу ғибадатханасынан табылған Шаньдун рельефтері, сондай-ақ Сычуандағы олардың қабір қаңқаларының тас рельефтері. Біріншіден, діни және мифологиялық тақырыптарға сюжеттер, шайқастар, аң аулау, қонақтарды қабылдау және т.б. көріністер бейнеленген.