5) Қосындыны санға көбейту және бөлумен байланысты есептеу тәсілдері.
6) Санды 10-ға, 100-ге, 1000-ға көбейту және бөлу жағдайы.
7) Екі таңбалы санды екі таңбалы санға бөлгенде нәтижені «сынап беру» тәсілі арқылы табу.
8) Мың көлеміндегі сандармен орындалатын қосу мен азайту, көбейту мен бөлу жағдайлары.
4. Жазбаша есептеулер дегеніміз амал алгоритмдерінің, яғни қандайда бір амалды орындау процесіндегі саналы іс-әрекеттің әрбір қадамын бағыттап отыратын ережелердің жүйесінің мән-мазмұны болып табылады.
Қосу мен азайтуға байланысты жазбаша есептеулер қазіргі бағдарлама бойынша 2-сыныпта, ол үш таңбалы сандарды қосу мен азайту, сонымен бірге, үш таңбалы сандарға бір таңбалы сандарды көбейту мен бөлудегі жазбаша тәсілдері 3-сыныпта қарастырылады. 4-сыныпта амалды орындаудың жазбаша тәсілдері көп таңбалы сандарға қолданылады.
Жазбаша қосу мен азайту мынандай ретпен қарастырылады:
1) Бірліктердің қосындысы (айырмасы) мен ондықтарының қосындысы (айырмасы) оннан кіші болатын жағдайлар.
2) Бірліктерінің қосындысы мен ондықтарының қосындысы (немесе екі қосынды да) 10-ға тең болатын жағдайлар.
3) Бірліктерінің қосындысы мен ондықтарының қосындысы (немесе екі қосынды да) 10-нан артық болатын жағдайлар.
42+34 қосындысының мәнін ауызша табудың алгоритмі: - 42 санын разрядтық қосылғыштарға жікте;
- 34 санын разрядтық қосылғыштарға жікте;
- қосылғыштардың ондықтарының қосындысын жаз және оның мәнін тап;
- қосылғыштардың бірліктерінің қосындысын жаз және оның мәнін тап;
- қосылғыштардың ондықтары мен бірліктерінің қосындысының мәнін қос.
76-34 айырмасының мәнін ауызша табудың алгоритмі: - 76 санын разрядтық қосылғыштарға жікте;
- 34 санын разрядтық қосылғыштарға жікте;
- азайғыш пен азайтқыш ондықтарының айырмасын жаз және оның мәнін тап.
- азайғыш пен азайтқыш бірліктерінің айырмасын жаз және оның мәнін тап.
- азайғыш пен азайтқыш бірліктерінің қосындысын жаз және оның мәнін тап.
Жазбаша бөлу алгоритмі:
