3.Қарым-қатынасклассификациясы. Классификация – бұл ғылыми әдіс, көптеген ажыратылған обьектілердің қандай да бір
белгісіне қарай қайта топтасуы.
Қандай да бір топқа жататын объектінің белгісіне қарай топ болуын классификацияның
негізі деп атайды.Шиеленістердің классификациясы дегеніміз – салыстырмалы түрде
олардың мән –мазмұнына қарай белгілерін, байланысын, функцияларын, қарым –
қатынасын, деңгейін анықтау үшін қажет.Классификация бұл – тек қандай да бір ғылым
объектісін сипаттау ғана емес, бұл ғылым объектісі туралы пайда болу жаңалықтарын
шиеленіс ұғымын кең мағынада түсіну тболып табылады. Классификацияның негізгі
міндеті – көп жерде кездесетін шиеленістің жүйелік белгілерін анықтау.
Егер классификацияға негіз ретінде көзге көрінетін шиеленістің белгісін алатын болсақ,
онда ол табиғи белгі деп аталады. Мұндай классификациялар танымалдық мазмұнға ие.
Мысалы, мұндай классификациялар топтық шиеленісті тудырады. Тәжірбиелік мақсатта
зерттеуге қажеті жоқ шиеленістерді жасанды классификация деп аталады.
Классификацияның мынандай негізгі түрлері бар:
1. Типологиялық
2. Систиматикалық
3. Таксоманиялық
1. Типологиялық классификация дегеніміз – егер шиеленісте маңызды белгі бар болса,
онда ол типологиялық классификация деп аталады. Мұндай түр типологиялық
классификацияға қарағанда, әлде қайда қиын түрлерге жатады. Типологиялық
классификациядан көптеген шиеленістердің түрлері пайда болады.
2. Биологиялық тілмен айтқанда систиматикалық классификация бұл – ғылымның жеке
бір саласы, ол басқа классификацияларымен араласпайды.
3. Таксономиялық классификация бұл – классификацияның негізін құрайды. Ол
иерархиялық қалыптастыру арқылы жүзеге асады. Биологияда және ботаникада
таксономия систиматиканың бөлімі болып табылады. Ол таксономиялық жүйені
зерттейді. Қандай да бір топтың, объектінің қоса бағынуды қарастырады.
Ал конфликтологияда таксономиялық шиеленістер әлі кездескен жоқ, бірақ 1.маскалар байланысы-ресми қарым-қатынас, адам басқа адмның тұлғалық
ерекшеліктерін есепке алмайды және оны түсінуге де ұмтылмайды,ғ әр түрлі маскаларды
қолданады. Басқаша айтқанда, бұл басқа адамға деген шынайы эмоция мен қарым-
қатынасты білдіртпейтін бет-әлпет көріністері мен ым-ишара жиынтығы.
2. қарапайым қарым-қ- басқа адамды қажетті не кедергі объект ретінде бағалау.
3. ресми рөлдік қарым-қатынаста қатыр-қатынас мазмұны мен құралы көрініс табады.
Мұнда адамның рөлін білеу жеткілікті.
4. кәсіби қарым-қ-та тұлғаның мінезі, жасы, жеке басының ерекшеліктері есепке алынады,
бірақ іс-әрекет ерекшеліктері маңыздырақ болып таб.
5. рухани қарым-қатынасы достар арасындағы тұлғааралық қарым-өқатынас, олар әр түрлі
тақырыптарда әңгімелесе алады.
6. манипулятивті қарым-қ.с- адамның тұлғалық ерекшеліктеріне байл.әр түрлі тәсілдерді
қолдану арқылы одан өзіне қажетті пайда алуға бағытталады.
7. ауқатты қауым қарым-қатынасында адамдар өз ойын емес, тек сол жағдайда рұқсат
етілген нәірсе жайлы айтады. Күнделікті өмірде кездесетін қарым-қатынастарды 3 түрге
бөлеміз: 1. Қажетті қарым-қатынас-ата-ана, туған-туыс.2. міндетті қарым-қатынас-
студент пен мұғалім. 3. Ынтымақты қарым-қатынас-достар, жолдас, т.б.