73. Сапалы ғылыми жұмыс ұсыну үшін... » тақырыбында ойтолғау жазыңыз.Дариға
Тақырып нақтылануы керек, алынған тақырып жүйелі, түсінікті болатын болса ғылыми жұмыстында мәні болады. «Ғылыми зерттеу негіздері зерттеу жұмысын жүйелі, дәлелді, сапалы жазуға негізделеді. Тек қана жазуға ғана емес, ойлауға, сыни тұрғыда талдау мен бағалауға және шешім қабылдауға машықтандырады. Сапалы ғылыми жұмыс жазудың негізгі бірінші талабы, тақырыбы өзекті болу керек және гипотезасы анық ашылған түсінікті болатын болса, ары қарай ғылыми жұмыспен жұмыс жасауда оңайырақ келеді. Ғылым – қоғам мәдениетінің маңызды нысандарының бірі, ал оның дамуы адамзат өмірінің барлық салаларын жаңартудың маңызды факторы болып табылады. Қазіргі ғылым адамның дүниетанымын қалыптастырады, техникалық прогреспен тығыз байланысты, қоғамның даму болжамдарын құруға және бағдарламалар жасауға, адамзат алдында тұрған мәселелерді шешуге көмектеседі Сол себептен ғылыми жұмыс жасауда қоғам мен тең мәселені қарастыратын болса ол жүйелі тақырып болатын болады. Ғылыми саладағы моральдық реттеу ерекшелігін, сондай-ақ, осы саладағы құндылықтар, нормалар мен ережелердің жиынтығын зерттейтін пән. Ол мәселелердің екі шеңберін қамтиды: біріншісі – ғылыми қоғамдастықтың ішіндегі өзара қарым-қатынасты реттеумен, ал екіншісі – жалпы қоғам мен ғылым арасындағы өзара қарым-қатынасты реттеумен байланысты.
74. «Сұхбат жүргізу мен саулнама алудың артықшылықтары мен кемшіліктері» тақырыбында ойтолғау жазыңыз. Аида Сауалнамалар(анкеталар) тарату жолымен пікір сұрау.Пікір сұрау пошта,телефон және жеке әңгімелесу арқылы жүргізіледі.Жеке әңгімелесу(сұхбат)-пікір сұрау жүргізуддің ең әмбебап әдісі.Қажет болса,зерттеуші сауалнамадағы сұрақтардан да басқа сауалдар қойып,зерттеу нәтижелерін толықтыруы мүмкін.Бұл тәсіл-мұқиат дайындықты,әңгіме өткізуді жоспарлауды және білікті мамандардың қатысуын талап ететін қымбат әдіс.Пікір сұрау жүргізудің мынадай әдістерін атап өтуге болады:Жеке сұхбат-бір адаммен әңгімелесу.Жеке сұхбат жұмыс орнында,үйде және далада жүргізілуі мүмкін.Ол сұрақтарына,сұрақ санына және уақытына байланысты бірнеше минуттан бір сағатқа дейін созылуы мүмкін.Кейбір жағдайларда кеткен уақыт үшін сұхбат беру тиіс шағын сыйлық,не ақшалай өтемақы беріледі.Жеке сұхбат-мәлімет жинаудың ең қымбат әдісі.Топтық сұхбат-5-10 адаммен бірнеше сағат ішінде сұхбат жүргізіледі.Әңгімені жүргізуші жоғары білікті,объективті болуы,тақырыпты білуі және топтар мен тұтынушылардың мінез-құлқын,ерекшеліктерін ұғынуы қажет.
Ірі дүкендерге келушілерден сұхбат( интервью) алу.Алғашқымен салыстырғанда арзан.
Кеңселерде өткізілетін сұхбат.Әдетте мұндай сұхбат өдірістік- техникалық мақсатқа арналған өні жөніндегі ақпаратты жинау кезінде пайдаланады.Мұндай әдістің білікті мамандар жүргізуіне байланысты бағасы жоғары болады.
Телефондық сауалнама ақпарат жинудың ең жылдам әдісі болып табылады.Артықшылықтары: көп респондерттерді қамтиды, салыстырмалы түрде бағасытөмен болады.Кемшіліктері:тек телефоны барлардан пікір сұрау алынады және ресми сипаттағы қысқа әңгіме өткізіледі, жауап алу және оның сапасын тексеру қиынға соғады.
Компьютерленген сұхбат.Интернет көмегімен ақпарат жинау ең жаңа әдіс.Артықшылығы: ақпаратты жинау жылдамдығы,жоғары тиімділігі,шығындарының төмендігі.Кемшіліктері:жауап берушіні білмеу,көзбе-көз көрмеу.
Респонденттердің қалдырылған анкетаны өздері толтыруы.Мұндай тәсіл сұхбат алуды ыңғайлы және арзан өткізу үшін қолданылады.Қатысушылар ретінде бір сыныптың оқушылары,топ студенттері,ұйым қызметкерлері,қонақ үй тұрғындары бола алады.Бұл тәсіл сұхбат жүргізушінің респонденттерге ықпалының аздығымен және салыстырмалы түрде арзандығымен сипатталады.
Пошталық сауалдама-сауалнамаларды (анкета)пошта арқылы жіберу.Алайда пошталық сауалнама қарапайым және қисыны мазмұндалған сұрақтарды талап етеді.Ал жауап қайтару дәрежесі төмен және баяу болады. Пікір сұрау әдістерінің артықшылықтары:
Сұрақтарды стандарттаудың (бірдей сұрақтар) деңгейінің жоғарылығы;
Басқа әдістермен салыстырғанда жүзеге асырылуы қарапайым;
Терең талдау жүргізу мүмкіндігі.
Кемшіліктері:
Жауаптарды хаттамалау;
Ақпаратты өңдеу қиындылығы;
Уақыт пен қаражат көп кетеді
Сауалдама жүргізген кезде ақпарат үш әдіспен жиналады:
Бірінші жағдайда сұхбат жүргізуші респонденттерге сұрақ қойып,жауатарды белгілеп отырады.
Респондент өз бетінше жауап толтырады.
Сұрақтар компьютер көмегімен қойылады.