1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%



бет79/79
Дата21.03.2023
өлшемі243,73 Kb.
#75638
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   79
Гомеостатикалық механизмдері:
Бұл механизмдерге организмнің тұрақты температураны регуляциялау процесстеріжатады, қоршаған ортада үлен өзгерістер болғанымен осы механизм әсерінен организм ішіндегі температура айтарлықтай өзгеріске ұшырамайды.
Иммунологиялық механизмдер:Иммунологиялық система иммунологиялық системаны
қамтамасыз етеді, бұл система бөгде ағзалардын адам организміне енуінен қорғайды.
Вегетативті жүйе механизмдері:
Вегетативті жүйе де гомеостазды Тұрақты сақтауға қатысады,организмді түрлі сыртқы әсерлерден қорғады, мысалы, стресстерден.
Адамның гомеостазының дәрежесін бағалау
Адамның гомеостазының дәрежесін бағалау үшін, қандағы және зәрдегі түрлі биологиялық активті заттардың(гормондар,нейромедиаторлар)Пайздық қатынасын анықтау мақсатында сараптамалар мен пробалар(адреналиндік,температуралық) жүргізіледі.
Қорытыта айтқанда Гомеостаз дегеніміз ағзалардың орта Факторларына адаптациялануының (бейімделуінің)Тарихи қалыптасқан, тұқым қуалайтын қасиеті болып саналады, Орта факторлары қысқа мерзімге не ұзақ уақыт бойына өзгеруі мүмкін. Бұл жағдайларда ағзалардың адаптациялануы (бейімделуі) Ішкі ортаның қасиеттерін қалпына келтіріп қана қоймай, қысқа мерзімге оның қызметтік активтігінің өзгеруіне де алып келеді(мысалы,Жүрек қызметі ырғағының жиіленуі және ты-ныс алу жиілігінің жылдамдануы).Қолайсыз жағдайлардың зиянды әсері ұзақ уақытқа созылатын, не қайталана беретін болса,ағзада тұрақты құрьшымдық өзгерістер пайда болуы мүмкін.Ал,Егер бір мүше жарақаттанатын болса,онда оны қалпына келтіру механизмдері (регенерация) іске қосылады, не басқа Мүшелердің қатынасуымен жарақаттанған мүшесінің қызметі қалыптастырылады.


90. Стресс туралы түсінік, механизмдері. Стресс көрінісінің формалары 76,72%
Алғаш рет "стресс" терминін физиология мен психологияға Уолтер Кэннон өзінің "күресу немесе жүгіру"әмбебап реакциясы туралы классикалық еңбектерінде енгізді.
Атақты стресс зерттеушісі канадалық физиолог Ханс селе 1936 жылы жалпы бейімделу синдромы туралы алғашқы жұмысын жариялады, бірақ ұзақ уақыт бойы "стресс" терминін қолданудан аулақ болды, өйткені ол көбінесе "нейропсихикалық" шиеленісті ("күресу немесе жүгіру"синдромы) білдіру үшін қолданылған. Тек 1946 жылы сели жалпы бейімделу кернеуі үшін "стресс" терминін жүйелі түрде қолдана бастады.
Стресс-ағзаның гомеостазын бұзатын әртүрлі қолайсыз факторлар-стресстердің (физикалық немесе психологиялық) әсеріне тән емес бейімделу (қалыпты) реакцияларының жиынтығы, сондай-ақ ағзаның жүйке жүйесінің (немесе тұтастай алғанда организмнің) тиісті жағдайы. Стресс симпатоадренальды жүйенің қатысуымен ағзаның қорғаныс және бейімделу реакцияларының стресстік әсеріне жауап ретінде дамуға бағытталған (симпатикалық вегетативті жүйке жүйесін қоздыру және гормондардың гиперсекрециясы арқылы нейрогуморальды реттеуді белсендірумен: KRH (гипоталамус) → ACTH (гипофиз) → кортикостероидтар (бүйрек үсті безінің қабығы)) және жалпы және жергілікті бейімделу синдромының дамуымен байланысты.
Нақты стрессті тірі ағзаның адамға ғана тән жалпы биологиялық физиологиялық реакциясы ретінде адамның жоғары жүйке белсенділігімен байланысты психологиялық (эмоционалды) стресстен ажырату керек.
Медицинада, физиологияда, психологияда стресстің оң және теріс формалары бөлінеді. Әсер ету сипаты бойынша нейропсихикалық, жылу немесе суық (температура), жарық, аштық, ұйқының жоғалуы және басқа да стресстер бөлінеді.
Қандай стресс болмасын," жақсы "немесе" жаман", эмоционалды немесе физикалық (немесе екеуі де бір уақытта), оның ағзаға әсері жалпы спецификалық емес ерекшеліктерге ие.
Соғыс қимылдарына қатысу, ауыр дене жарақаты, жыныстық зорлық-зомбылық немесе өлім қаупі сияқты оқшауланған немесе қайталанатын стресстік, психо-травматикалық жағдайлардың нәтижесінде жарақаттан кейінгі стресстің бұзылуы пайда болуы мүмкін, бұл ауыр психикалық жағдай.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   79




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет