Лирикалық өлеңдер. Лирикалық өлеңдердегі халықтың эстетикалық дүниетанымы

Лирика туралы түсінік.

Лирика – шындықты адамның ішкі көңіл-күйіне бөлеп, ойы мен сезімін астастыра суреттейтін терең психологиялық шығарма. Ол әдебиеттің Аристотель заманынан бері келе жатқан әдебиеттанудың дәстүрлі үш тегінің бірі. 

Лирикалық шығармалар өлеңмен жазылады және автордың немесе кейіпкердің дүниеге көзқарасы мен сезімі, ойы мен көңіл-күйі суреттеу, әсерлеп бейнелеу арқылы көрсетіледі. Ақын ең алдымен өз жайын, мұңын, арманын, қуаныш сезімін жыр ету арқылы халықтың тағдырын, қайғысын, күйзелісін, қуаныш-шаттығын, тілек-мақсаттарын білдіреді. Нағыз лирикалық туындылар жеке адамның жан дүниесін, толғанысын, тағдырын бейнелеп, сол арқылы бүкіл бір ортаны, қоғамды, заманды сипаттап береді. Лирикалық шығармаларда эмоция, сезім басым болады. Лирика – дара ойдың жемісі, ол шабытты жыр. Лириканың бас қаһарманы - ақынның өзі.Лирикалық өлеңдер халық ауыз әдебиетінен басталған. Қазақ лирикасының бастаулары той бастар мен жар-жарда, сыңсу мен беташар тұрмыс-салт өлеңдерінде айқын көрінеді.