1. Клиникалық фармакология пәні. Міндеті, бөлімдері. Клиникалық фармакокинетика. Балалардағы ерекшелікері
Дәрілік заттардың сіңірілуі. Балалардағы ерекшеліктері
жүктеу/скачать 1,91 Mb.
|
фарма 2
Дәрілік заттардың сіңірілуі. Балалардағы ерекшеліктері.Бірқатар дәрілік заттардың (мысалы, ацетилсалицил қышқылы, барбитураттар және басқа кышқылдық қасиеті бар, әлсіз электролиттер) сіңуі (абсорбция) жартылай асқазанда жүреді. Бірак дәрілік заттардың басым көпшілігі негізінен аш ішекте сіңеді. Бұған ішектің шырышты қабатының сорылу бетінін үлкендігі (шамамен 200 м2) және оның қанмен қарқынды қамтамасыз етілуі жағдай жасайды. Сіңудің келесі негізгі механизмдері белгілі: 1. Жасуша мембранасы арқылы пассивті диффузиялануы. 2. Мембрана саңылаулары арқылы сүзілу (фильтрация). 3. Белсенді тасымалдану (бұл урдіске жасуша мембранасының тасымалдаушы жүйесі қатысады) 4. Пиноцитоз Дәрілік заттың мембрана аркылы өтуінің келтірілген механизмдерінің кең сипаты бар және тек заттың сінуі үшін ғана емес, сонымен бірге олардың ағзада таралуы мен шығарылуы үшін де маңызды. Аш ішекте дәрілік заттардың сінуі салыстырмалы түрде баяу журеді. Ол ішектің шырышты кабығының функционалды жағдайына, оның моторикасына және рН ортасына, ішек ішіндегісінің сандық және сапалық ашатына тәуелді болады. Дәрілік зат аш ішектен бауырға (мұнда олардың жартысы инактивацияланады немесе өтпен шығады), содан сон - жалпы қан айналымына баратынын ескеру маңызды. Кейбір дәрілік заттарды ауыз аркылы ішуге тағайындағанда оның әсер етпейтінін ескерген жөн, себебі асқазан-ішек жолындағы ферменттердің ықпалынан (мысалы, инсулин), сонымен қатар ортаның белгілі бір реакцияларында, әсіресе асқазанның қышқыл ортасында (мысалы, бензилпенициллин) ыдырайды. Асқазан-ішек жолындағы дәрі-дәрмектердің сіңуіне әсер ететін физиологиялық факторлар: 1) асқазан мен ішектің люменіндегі қышқылдық деңгейі (рН) ; 2) өт қышқылдарының деңгейі (өт қышқылдарының тұздары ерімейтін кешендер түзілген кезде нистатиннің, полимиксиннің, ванкомициннің сіңуін бәсеңдетеді); 3)ақуызды немесе полипептидті заттарды (кортикотропин, вазопрессин, инсулин және т.б.), сондай-ақ кейбір гормоналды препараттарды (прогестерон, тестостерон, альдостерон) ферменттермен инактивациялау. Өмірдің алғашқы айларындағы балалардағы және әсіресе жаңа туған нәрестелердегі 12 елі ішектің глюкуронидазасының белсенділігі едәуір жоғары, бұл өтпен шығарылатын кейбір Бактерияға қарсы препараттардың деконъюгациясын қамтамасыз етеді, бұл өз кезегінде олардың қанға кейінгі реабсорбциясын және концентрациясының жоғарылауын тудырады; 4) асқазанды босату уақыты және тағамның ки-шечник арқылы өту уақыты (моторика, перистальтика) ; 5) ішектің ұзындығының (шырышты қабықтың бетінің ауданы) және дене салмағының арақатынасы. Бұл ересектерге қарағанда балаларда айтарлықтай көп. Өмірдің алғашқы айларындағы балаларда және жаңа туған нәрестелерде дәрі-дәрмектерді сіңіру мүмкіндігі едәуір жоғары, бұған ішектің баяу эвакуациясы, тұрақты емес перистальтика да ықпал етеді; 6) ас қорыту жолдарының аурулары (колит, инфекция, дисбиоз); 7) ішектегі қан ағымының қарқындылығы; 8) асқазан-ішек жолында басқа заттардың болуы (препараттар, иондар, компо-тағамның тізбегі, оның көлемі мен құрамы, тамақ пен дәрі-дәрмек арасындағы уақыт аралығы) жүктеу/скачать 1,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|