50. Басқарудың тиімділігі шабыттандыру процесі неше тәсілге бөлінетінін жазыңыз. Файоль теориясына сәйкес басқаруда бес функция бар:
ЖоспарлауБұл болашақты болжау және оған дайындалу. Жоспарламау – басшының біліксіздігін білдіреді.
Ұйымдастыру- бұл бизнесті жұмыс істеуге қажетті барлық нәрселермен қамтамасыз ету (жабдықтар, материалдар, қаржыландыру, адамдар), мұнда ең маңызды элемент - менеджерді оқыту.
Мотивация- көрініс басқару қызметіадамды белгілі бір мақсатты бағдары бар әрекетке баулу.
ҮйлестіруМен таратушымын. Топтық белсенділік жетістік құралы ретінде ұйымдастыру жұмыстары; Негізінде бұл бағыныштыларды басқару.
Бақылау– Барлығының жоспарланғандай болып жатқанын тексеру және қадағалау.Бастапқыда Адам Смит теориясы бойынша басқарудың жалғыз функциясы инвестициялау болды - капиталды инвестициялау және жұмыс күші мен құрал-жабдықты сатып алу. Содан кейін Тейлор басқарушының дербес қызметі ретінде жоспарлау, бақылау және үйлестіру функциясын енгізді.
Ал Файоль негізгі функцияларды құрастырып, санамалап берді, сонымен қатар менеджменттегі ерекше бағыттың – құрылымдық-функционалдық көзқарастың негізін қалады.
51. Көшбасшының басты қызметін өз сөзіңізбен жазыңыз. Кӛшбасшының басты қызметі – ұйымдастырушылық қызмет. Ұйымдастыру – кез-келген адамның қолынан келе бермейді. Ӛз сӛзін ӛткізу, ӛзінің маңызды басқарушы тұлға екендігін ұқтыру, мақсатқа жету үшін тиімді жолдарды қарастыру кӛшбасшының қолынан ғана келеді. Кӛшбасшының тағы бір маңызды қызметтерінің бірі – ұжыммен жақсы қарым-қатынасқа түсу. Кӛшбасшы ұжым мүшелерін басқару үшін, олармен тіл табысып, тұлғааралық қарым-қатынастың қыр – сырын білу керек.
Көшбасшы – жол таба білетін, өзгелерге жол көрсете алатын, өзіне жүктелген міндетті сезіне білетін, ауыртпашылығына төзе білетін тұлға.көшбасшыны қызмет орнына ресми түрде ешкім ұсынбайды, ол басшылық позицияны топтың ашық немесе жабық келісімімен атқарады. Ситауциялық көшбасшылар да болады. Былай күнделікті өмірде ол көшбасшылық қабілетін көрсетпейді. ол көшбасшылығын көрсету үшін белгілі бір жағдай орын алуы тиіс. Мыс., сіз өз тобыңыздағы бар - жоғы білінбейтін адамның спорттық жарыста, не басқа да қиын жағдайларда (өрт, табиғи апат, көше төбелесі) немесе ұжымға тапсырылған қиын жұмысты орындау кезінде өзінің қабілетін ашып көрсетіп, жауапкершілікті өз мойнына алып, ситуацияны қолға алуы, топты басқаруы мүмкін. Бұл да көшбасшылықтың бір түрі.Көшбасшының негізгі қызметі топтың мақсатына жетуге жәрдемдесу, әрі оны нығайта түсу. Ол сарапшы ретінде қызмет етеді, топ ішіндегі қарым-қатынасты реттейді және көпшілікті соңынан ерте біледі, өз тәжірибесімен бөлісе біледі.Көшбасшы-әлбетте өз саласының білгір маманы, сонымен қатар өзге саладан да хабары бар жан. Ол топпен жұмыс істей білуі керек, қол астындағы адамдардың пікірімен санаса білетін, бар пікірлерден сөздің тобықтай түйінін шығара білетін жан. Үлкен жауапкершілігі бар, бойында сабырлылық қасиетін қалыптастыра білген жан. Көшбасшылыққа жетудің кедергісі – өзімшілдік. Көшбасшылықты дамытудың бір жолы сыни тұрғыдан ойлану. Сын тұрғысынан ойлану шығармашылыққа жетелейді.