1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары


қабiлетiнiң дамуы және талап-қолдау және саяси шешiм-әрекет арасында керi



Pdf көрінісі
бет101/126
Дата10.12.2023
өлшемі1,06 Mb.
#136210
түріЛекция
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   126
қабiлетiнiң дамуы және талап-қолдау және саяси шешiм-әрекет арасында керi 
байланыстың тиiмдi механизмiнiң қалыптасуы.
Саяси дамудың мақсаты қандай да бiр тиянақты саяси қатынас пен қалыпты қалыптастыру 
немесе ӛзгерту емес, саяси институттар мен ашық тҥрдегi саяси жҥйе арқылы бiрте-бiрте 
кҥрделенiп келе жатқан әлеуметтiк және экономикалық мәселелердi шешу. Саяси даму процесi 
саяси жҥйенiң iшiнде оның мақсатының мынадай факторлармен 

әлеуметтiк-экономикалық 
даму тҧрақтылық, теңдiк, қатысу т.б. ӛзара байланысы болуын талап етедi. Табысты бӛлудегi 
теңсiздiк пен саяси қатысуды кҥштеп шектеуге талпынған даму жағдайында әлеуметтiк 
қиналыс, саяси тҧрақсыздық кҥшейедi, сӛйтiп саяси даму процесi бҧзылады. 
Саяси дамудың эволюциялық жолы үшiн қажеттi жағдайлар мыналар: 
1 тҧрғындардың шешiм қабылдау мҥмкiндiгiн кеңейту, қоғамдық сҧраныс пен мҥдденi 
есепке алу; 
2 билiк ҥшiн кҥресте әдiл және еркiн бәсекелестiктi орнату; 
3. шиеленiстi шешудiң тиiмдi механизмiн қалыптастыру; 
4 саяси жетекшiлердiң бiлiктiлiгi, хабардарлығы, қарсыласымен келiсiмге келе бiлу 
қабiлетi, кҥштеуге жол бермеу; 
Саяси жүйедегi даму процесi: 
1 талаптар мен қолдауды артикуляциялау, оны әр тҥрлi кҥштеу топтары мен саяси 
партиялар атқарады. Егер олардың қызметi шектетiлетiн болса, онда саяси жҥйенiң бейiмделу 
мҥмкiндiгi әлсiрейдi. Талаптарды електеу, белгiлi бiр каналдарға бӛлу. Ол мәдени әрi 
қҧрылымдық болып екiге бӛлiнедi. Қҧрылымдық немесе саяси тҥрi, оған партия, жоғары қабат, 
парламентаризм жатады. Мәдени реттеуге саяси қалыптар, қҧндылықтар, тҥсiнiктер, 
кӛзқарастар жатады. Сондықтан мҧнда саяси әлеуметтендiру рӛлi басым. Талаптарды қысқарту, 
топтастыру, баламалық талдауды қалыптастыру. Бҧл қызметтi саяси партиялар тиiмдi атқарады. 
Қазақстан Республикасында саяси партиялардың әлсiздiгi саяси жҥйенiң сыртқы және iшкi 
ӛзгерiстерге тез арада бейiмдiлуiнiң стратегиялық потенциалын тӛмендетуде. 
2 Керi байланыс қоғамдағы шиеленiстердi шешудiң бiрден-бiр кӛзi, ол билiктiң саяси 
жҥйеге тҥскен талап-тiлектердi реттеу қабiлетiне байланысты. Керi байланыс саяси жҥйенiң 
ӛзiнiң мақсатына қаншалықты жеткендiгiн анықтауға мҥмкiндiк бередi. Қазақстан 
Республикасында саяси жҥйе керi байланыс әлсiздiгiнен қиналысқа ҧшырауда. Бҧл саяси 
жҥйенiң ақпараттар каналдарының қызметi әлсiздiгiне байланысты.


68 
К. Дойч
саяси жҥйе ӛз мақсатына жетуi ҥшiн мына тӛрт факторға тәуелдi деп есептейдi: 

жҥйенiң ақпараттармен жҥктелуi; 

саяси жҥйе реакциясының жылдамдығы; 

саяси жҥйенiң жаңа фактiлерге тез, әрi сапалы жауап қайтаруы; 

мақсатты нақты белгiлеу. 
Демек, саяси жҥйе қызметiнiң тиiмдiлiгi қамтамасыз ететiн факторларға айналымдағы 
ақпараттардың жеткiлiктiгi мен сапасы, жҥйенiң сыртқы ықпалдарға жауап қайтару жолдары 
мен формалары, сонымен қатар коллективтiк әрекет арқылы бiлдiру, оның нәтижесiнiң 
бастапқы мақсатқа сәйкес келуiн жатқызуға болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   126




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет