2-лекция. Сөз тіркестерінің байланысу тәсілдері
1. Сөз тіркесінің құрамы
2. Сөз тіркесі синтаксисі салалары
3. Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері. Аналитикалық тәсіл
4. Синтетикалық тәсіл және аналитикалық- синтетикалық тәсіл
Сөз тіркесі болудың негізгі шарттарының бірі – сөздердің бір-біріне бағына, сабақтаса байланысуы. Ал салаласа байланысқан сөздердің тіркесі синтаксистік сөз тіркесіне жатпайды. Мысалы, бірыңғай мүшелер мен қос сөздер: Асан мен Үсен, әке-шеше, ауыл-аймақ, т.б.Сөйлем ішінде синтаксистік сөз тіркестері екі түрлі ыңғайда құрылады:
1. Сөз тіркестері сатылана, яғни тізбектеле байланысады:
Мысалы: Көрші үйдің ауласынан шыға келді.
Кейде сөз тіркесінің құрамындағы бірнеше бағыныңқы бір басыңқыға ортақтаса, жарыспалы түрде байланысады:
Мысалы: Кешікпей от лаулап жана бастады.
Сонымен, синтаксистік қарым-қатынасты білдіру үшін кемінде толық мағыналы екі сөздің сабақтаса байланысқан тобын сөз тіркесі деп атаймыз.
Қазіргі кезеңде сөз тіркесі синтаксисі мынадай салалар бойынша зерттеліп жүр:
1. Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері;
2. Сөз тіркесінің байланысу формалары;
3. Сөз тіркесінің синтаксистік қатынастары;
4. Сөз тіркесін басыңқы сыңарына қарай топтастыру.
Достарыңызбен бөлісу: |
