№1 Махамбеттің «Қара нарға»
М.Мақатаевтың «Ақ кимешек көрінсе» Өлеңіндегі ақынды табындырған әже бейнесімен салыстыра талдап жазыңыз
жүктеу/скачать 64,24 Kb.
|
51 эссе гуманитар бағыт.docx
| 51 М.Мақатаевтың «Ақ кимешек көрінсе» Өлеңіндегі ақынды табындырған әже бейнесімен салыстыра талдап жазыңыз
Қазақ поэзиясында өзіндік жарқын із қалдырған дарынды ақындардың бірі – М.Мақатаев. «Әжем есімде,әрнеге қозбайтұғын,әріден көп әңгіме қозғайтұғын» деп айтқан ақын.Балалық шағы соғыс жылдарында өткен ақынның – ақ жаулықты әжесінің аты – Тиын болған Әже,сен бірге жүрсін меніменен, Өләге өзіңді тілемеген Ақ кимешек көрінсе,сені көрем, Ақ кимешек жоғалса...нені көрем? – деп ақын сағынған асыл әжесіне жыр арнаған.Жүректің сырлы сезімінің суретін сөзбен салған,сезім сырларынан өлең өрген ақынның Тиын әжесі туралы филология ғалымдарының кандидаты,танушы Нұмаш Өтеев былай деп сыр шертеді: – Сырлы сезіммен өрнектелген жырларына өмірдің мәнінсыйдырған Мұқағалидың бала күнінен өмірінің соңына дейінгі жан досы,мұңдасы - Сыдық Ахметов болған.Сондықтан оның айтар әңгімесі,шертер сыры сан алуан.70-тің желкесіне шыққан әлі де қимыл – қозғалысы анық,сөзі шырақ Сыдық ағаның әңгімесі.Бұл «қара өлеңнің қол шебері» атты кітапта толық айтылған сонда Мұқағалидің әжесі Тиын туралы мынадай дерек келтіріпті.Сырғабай деген үшінші кіші інім мені емханадан шығарып алуға келді.Ауыл жаңалығын айтқанда,Тиын әженің қайтыс болғанын жеткізді.Әрі лашыны хат әкеліпті,хатты беруге Мұқағали тұрған үйге келдік.Үй иесі ардақты қазақ еді.Сол кісіге өлімді естіртуін өтіндік.Ақсақал көп жасаған,жөнін білер дегенбіө.Сөйтсек,мүлде олай болмай шықты.Нағыз орысша өскен жан екен.Бірер рөмкеден кейін «әңгіме бұзау емізеді,бұзау таяқ жегізеді», «әжең өліпті» дегені Мұқағали үні өшіп,басын ұстап,не өкіріп жылай алмай,теріс қарап отырып қалды.Әрең кеудемізге жол кіріп,іім лашынның хатын ұсынды. Әже – 3 әріп,терең мағына қай ақынды алып қарасақта бұрын әжесінің тәрбиесінде өскен.Ақындық ақын болып қалыптасуына ықпал еткен әжелері. Әже әлдиі – әлемдегі ең әдемі ән.Парасатты әженің даналық мектебінен нәр алған,ұлттық қасиеттерге сусындаған.Абайдың жүрегіндегі сүйікті әжесінің жан әлеміндегі сезім жыллуын сездіретін әдемі әуені мәңгілікке қаламды сағынышпен ғажап ән салып қанған. Бала Шоқанның рухани жағынан өсуіне әжем Айғаным үлкен әсер етті.Тумасынан сезімтал,дарынды баласы жас білім мен халық даласының сарқылмас көзі болды.Шоқан әуелі Құсмұрындағы әжесі салдырған мектептен арабша хат таныды.Қарындашпен сурет салуды үйренді,кейін орысша оқуға аттанды.Әжесі марқұмның «Айғаным – Шоқан үшін халық даналығының сарқылмас бұлағы болған» деуі тегін емес.Сонымен қатар Қадыр Мырза Әлиде әжесіне жыр арнаған: Асыл әжем,асы әжеп,аңсаған. Сағыныш сары ормандай самсаған. Әке болып жүргенімді ұмытып, Әлі күйге еркелеймін мен саған, – деп әжесіне деген сүйіспеншілік сезімін жеткізген. Қорыта айтсам «Ғасыр ақыны» атанған Мұқағалидің әжесіне деген сағынышын,ыстық сезімін өлеңмен жеткізген.Өлеңмен де,өмірмен де бүкпесіз қауышып,әжесін шексіз сүйген ақын.жүрегі соңғы деміне дейін кіршіксіз сезім өртінде өтті.Жүрегінің түбіне нәр алатынын айтып кетті,арманына жетіп жырлап кетті.Әже өмірдегі ең ардықты асыл адам. жүктеу/скачать 64,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|