1. М.Әуезовтің «Қилы заман» шығармасының кейіпкерлері: Ұзақ, Жәмеңке батыр

131. 
     "Қатарластарымыздың бәрі сіңісіп кетсе де, молда именно соны жақтырмайтын" примерно осындай үзінді Бейімбеттің қай шығармасынан ? түйебай
     
132. 
     Қаһар романында Кенесарының хатшысы - Жүсіп. Кенесарының ұлы-Сыздық. Жүсіп-Гербурт – жазушы, ақын. Наурызбай-батыр. Қараүлек (сұлтанды бақылаушы, күзетуші)
     
133. 
     бес жасар Сыздық бұзық,өткір пышаққа құмар деп Сыздықты сипаттайды. қарамен жазылған. Осы жердегі көркемдік құрал. Тура мінездеу
     
134. 
     Қобыланды батыр жырынан үзінді бай: Тоқтарбай
     
135. 
     Ноғайлының биі Мамайдың тұсында өмір сүрген жырау: Доспамбет
     
136. 
     Күреңбай сыншы "...пырақ" деп бағалаған тұлпар: Құлагер
     
137. 
     Ілияс Жансүгіровтың танымал өнер адамының өмірі туралы шығармасы: Құлагер
     
138. 
     " Кәрі қыран " өлеңінен үзінді тақырыбын тап деп тұрды жауабы Кәрі қыран
     
139. 
     Ел жағалай қонбаса...( Бетегелі бел ғаріп)
     
140. 
     Бұқар Абылайдың түсін жорған, екінші себебі, баласын кездікпен сынайды
     
141. 
     Асан қайғы - Еділ бол да Жайық бол, ешкімменен ұрыспа деген елді бірлікке шақыратын толғауы
     
142. 
     Абылай ханға Бөгенбайдың өлімін естірткен кім – Үмбетей
     
143. 
     Атаукеренің екінші атауы – Қауіпті будан
     
144. 
     Қорғансыздың күнінде кездесетін аңыз кейіпкер – Күшікбай
     
145. 
     Көксерек шығармасына тән қатар – табиғат заңдылығына қарсы шықпау
     
146. 
     Жыраулардың ой толғанысын жалғастырған ереуіл ақыны: (Махамбет)
     
147. 
     • "Қара қазан, сары бала қамы үшін қылыш сермеген" жауынгер жыршы:
     
148. 
     (М. Өтемісұлы)
     
149. 
     • Махамбет қай ханның тұсында өмір сүрген? (Жәңгір хан)
     
150. 
     Қыз жібек жырында Төлегеннің қыз іздеген хабарын естіп, оны көрмекке аттанатын кейіпкер -Қаршыға
     
151. 
     Біржанның Ажар қызға арнаған өлеңі – Ақтентек
     
152. 
     Абай аударған шегіртке мен құмырсқа мысалының авторы – Крылов
     
153. 
     Күйші поэмасының авторы – Жансүгіров
     
154. 
     Қ.Бекхожин «Ақсақ темір» балладасында Хафиз ақын қай қалаларды сүйген қызының жолында садақа деп айтқаны үшін Әмір Темірдің алдына барғанын анықтаңыз – Самарқанд пен Бұқара
     
155. 
     Мақатаевтың өз өмірінің бел-белестерінде айрықша сақталған сәттерді суреттейтін поэмасы – Бала шақтан болашаққа
     
156. 
     А.Ясауи неше жасқа келгенде қылует жасап, жарық дүниемен тек шәкірттері арқылы – 63
     
157. 
     Адалдық, адамгершілік туралы мақал – Адалдық жүрген жерде, адамдық жүреді
     
158. 
     Жамбыл Жабаев (Мәңке туралы) - Бұл туындыда болыстың әділетсіздігі, екіжүзділігі, парақорлығы жайлы ашық түрде мысқыл, ажуамен психологиялық шебер талдау түрінде жазылған.
     
159. 
     Жабаев Сәт сайланарда – сатиралық өлең
     
160. 
     Боран — Тахауи Ахтановтың 1963 жылы жазған романы. Алғашқыда «Дала сыры» повесі болып шығып, кейін өңделіп, толықтырылды.Роман үшін авторға 1966 жылы Қазақ КСР-нің Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығы берілді.Романның бас кейіпкері Қоспан қойшы өз өмірінде талай қиындықты бастан кешірген, соғыста болған, жау қолында тұтқын лагерінде болып қашып шыққан, әйтсе де қиын тағдырына ашынып езілмеген, адамдық ізгілігін жоймаған күрделі тұлға. Қоспан – шопан. Құмар - колхоз председателі. Жаңыл – әйелі. Қасболат - әр түрлі қызметтегі адам. Қаламұш - Мінайдар шалдың кіші баласы. Жаңылға көбірек үйір боп, бауыр басып кетті. Қоспанды аға, Жаңылды апа деп өз үйінен гөрі көбіне осылардың қолында болды. Сол кезде елуден асқан өз әкесі Мінайдарды ата дейтін. Шын аты — Ғалымжан. Еркелетіп кішкентайында Қаламүш деп атаған, биыл он тоғызға шықса да сол атымен келе жатыр. Мұрат - Атын әкесі қойған. Үй ішін қуанышқа толтыра келген бала. Өзі толық және сүйегі ірі болғандықтан шомбал қара. Өскен сайын әкесінен аумай барады. Ол да Қоспан сияқты томпақ, қой көзді. Тек көз құйрығында бір қуақы ұшқын жылтырап тұрады. Мінезі сотқар, ойнап жүрген балаларды сабап тастайды. Мұрат тентек болғанымен ақкөңіл, бауырмал. Қолындағы кішкентай нанын бірге ойнап жүрген балаларға бөліп береді. Өзі зерек.
     
161. 
     Көшпенділер трилогиясында бес ғасырлық оқиға, яғни, XV-XIX ғасыр аралығындағы Қазақ хандығы өмір сүрген кезең суреттеледі.
     

• 
  Алмас қылыш романында ХV –ХVІ ғасырларда Қазақ хандығының құрылуы, Әбілқайыр, Жәнібек, Керей хандардың тақ үшін таласы, қазақ руларының бірлесу идеясы суреттеледі.
  
• 
  Жанталас романында ХVІІ –ХVІІІ ғасырлардағы Қазақстанның шетел басқыншыларымен күресі және Әбілқайыр ханның Қазақстанның Батыс бөлігімен Ресей патшалығы қол астына кіруі сипатталады. Қалмақ хандығының қазақ еліне опасыздық шапқыншылығы, Алакөл маңайында, Ордабасы өңірінде болған қырғын ұрыстар, Ресей патшалығының қол астына кірген Әбілқайырдың түпкі армандарының жеке басындағы түңілістері туралы жазылған.
  
• 
  Қаһар романында ХVІІІ ғасырда Абылай хан бастаған қазақ халқының қалмақ басқыншыларын біржолата талқан етуі, Абылайдың қазақ елін дербес Қазақ хандығына біріктіру әрекеттері және Абылай хан мен оның батырларының ел тәуелсіздігі үшін күрестегі ерлік, даналық істері баяндалады. Абылай ханның қазақ елін біріктіру жолындағы жанталас күйзелістері суреттеледі.
  

• 
  Шығарма кейіпкерлері – негізінен, тарихи тұлғалар, Шыңғысхан дәуірінен басталып Кенесарымен аяқталатын қазақ мемлекетінің бастау көзі мен қиын-қыстаулы тағдыр-талайының басында тұрған хандар тізбегі, ел мұңы мен арман-тілегінің хабаршысы – ақын-жыраулар, ел мен жер үшін, ұрпақ болашағы үшін жан аямай шайқасып, Отанын қорғай білген арыстан жүрек, атан жілік батырлар. Бұлар – ел есінде аттары жатталып, тарихта қалған, өмірде болған тұлғалар.
  
• 
  Алмас қылыш романында - Әбілқайыр хан , Жәнібек хан ,Керей хан
  
• 
  Жанталас романында -, Қасым хан , Хақназар хан , Абылай хан , Бұқар жырау
  

131. 
     «Қалқаман - Мамыр» поэмасы – жастардың мөлдір махаббатының дәлелі. Мұнда кіршіксіз махаббат дәріптеліп, ел билеушілер орнатқан қатыгез тіршілікке қарсылық, оны айыптау бар. негізгі мәселе - әйел теңсіздігі мен ғашықтық сезім. «Қалқаман - Мамыр» сияқты лиро - эпостық жырлардың ең негізгі тақырыптары сүйіспеншілік, махаббатқа адалдық, мөлдір махаббатқа жету жолындағы ізгі істер, халықтың тұрмыс - салты, тіршілігі, дәстүрі, таза махаббат жолындағы қайғы - қасірет, күйініш - сүйініші болып табылады.
     
132. 
     Ескендір поэмасының түпкі мағынасы
     

131. 
     Жалған дүниедегі Едігенің әйелі – Маусымжан. Қызы-Бағдагүл
     
132. 
     Мұқағалидің туған жылы – 1931 жыл 9 ақпан
     
133. 
     Тайшық ханның түсін жамандыққа жорыған – Мыстан. Түс-түлкінің боғы деген – халық
     
134. 
     Наурыз жыры» – Наурыз мейрамына байланысты туған қазақтың тұрмыс-салт жырларының бір түрі. Онда халықтың арман-тілегі жыр-тақпақпен айтылады. Бұл күнді халықтың еңбек мерекесі ретінде ойын-күлкі, жақсы тілекпен қарсы алып, сол қуаныштарын жыр жолдарымен білдірген. Мерекедегі балалардың міндеті үйден-үйге жүгіріп хабаршы болу, құттықтау өлеңдер айту болған. 
     
135. 
     «Құның 25 теңге ғана» қай шығармадан алынған үзінді. Ақсақ Темір мен хафиз балладасынан
     
136. 
     Т.айбергеновтің қазақ поэзиясына енгізген буын саны – 18-19
     
137. 
     Бөлтірік шешеннің сөзі – үлкен алдында иіліп сөйле, кіші алдында сызылып сөйле
     
138. 
     Бара алмай өтірікші болып әбден, Семейдің түрмесінде отыр балаң. А.Байтұрсынов Анама хат
     
139. 
     Өмір мектебі. Есіл тасып барады әнінің шығу тарихын айтқан – Мырзатай әнші
     
140. 
     Әмеңгерлік қай жырда орын алады – Қыз Жібек. Төлегеннің інісі Жібекті алады.
     
141. 
     Кеудемізді билеген асқақ арман, тарихымыз дастан боп таста қалған – Ұ.Есдәулетов. Біз-түркілерміз
     
142. 
     ҚОРҚЫТ АТА КІТАБЫ (“Китаб-и дәдем Коркут ғали лисан таифа оғузан”) – қаһармандық эпос үлгісі, оғыз-қыпшақ дәуірінің жазба мұрасы. ғылымда оның он екі нұсқасы мәлім: Дрезденде (12 нұсқа) және Ватиканда (6 нұсқа) сақталған.
     
143. 
     Ватикан нұсқасындағы жырлар: 1. (Дер­се) хан ұлы Бұқаш хан туралы хикая; 2. Бам­сы Берік туралы хикая; 3. Салор Қазанның үйінің шабылғаны туралы хикая; 4. Қазан бектің ұлы Ораз хан­ның тұтқын бол­ға­ны туралы хикая; 5. Қазылық қожа ұлы Йеге­нек бек туралы хикая; 6. Сырт Оғыздың Іш Оғызға дұшпан болып, Беріктің опат бол­ғаны туралы хикая.
     
144. 
     Дрезден нұсқа төмен­дегідей 12 жыр­­дан тұрады: 1. Дерсе хан ұлы Бұқаш хан жыры; 2. Салор Қазанның үйінің ша­был­ғаны туралы жыр; 3. Қам Бөрінің ұлы Бамсы Бей­рек туралы жыр; 4. Қазан бектің ұлы Ораз бектің тұтқын болғаны туралы жыр; 5. Дұқа Қожа ұлы Делі Домрұл туралы жыр; 6. Қаңлы Қожа ұлы Қан Тұралы туралы жыр; 7. Қазылық Қожа ұлы Йегенек туралы жыр; 8. Бисаттың Төбекөзді өлтір­гені туралы жыр; 9. Бегіл ұлы Әмірен туралы жыр; 10. Үшүн Қожа ұлы Секрек туралы жыр; 11. Салор Қазанның тұтқын болып, оны ұлы Ораздың құтқарып алғаны туралы жыр; 12. Іш Оғыздың Сырт Оғызға жау болып, Бейректің өлгені туралы жыр.
     
145. 
     Мұқағали Мақатаев Өзім үшін өлеңі
     

131. 
     Мақал-тәрбиелік мәні бар,ақыл нақыл сипатында айтылатын сөздер тобы.Мәтел-ой пікірді бейнелеп, тұспалдап, ишаралап тұратын сөздер тобы.Айырмашылығы:мақалдың мазмұнында себебі мен салдары қатар айтылады.Ал мәтелде істің салдары айтылып,себебі айтылмайды.
     
132. 
     Қыз Жібек жырында Төлегенді бірінші мен көрейін, маған ұнаса, Жібекке де ұнайды деген кейіпкер – Қаршыға. Отарда жатып Қаршыға Төлегеннің хабарын есітіп, мен Төлегенді көрейін деп ойлаы. Егерде Төлеген маған ұнаса, оны Жібек жақтырар,
     
133. 
     Алмас қылыш романында ХV –ХVІ ғасырларда Қазақ хандығының құрылуы, Әбілқайыр, Жәнібек, Керей хандардың тақ үшін таласы, қазақ руларының бірлесу идеясы суреттеледі.
     

131. 
     Сәбитті Шоқан бейнесі көркем образ ретінде қатты қызықтырған, сол себепті ол ұзақ та күрделі ізденудің барысында Шоқан өмірінің бір кезеңінен сыр шертетін алғашқы шығармасын жазған. «Ариаднаның арқауы» деп аталған бұл пьеса 1941 жылы жазылып аяқталады. Бірақ бұл пьесасына көңілі толмаған драматург Шоқанның азаматтығын, ғылыми енбегін толық ашу мақсатымен пьесаны қайта қарайды, сөйтіп «Шоқан Уәлиханов» драмасы дүниеге келеді. Пьеса қазақ академиялық драма театры сахнасында 1956 жылы 12 мамырда қойылды. Шығарма орыс тілінде 1944 жылы, қазақ тілінде 1954, 1955 жылдары жарияланады. ҚР Мемлекеттік Орталық мұрағатының архивінде «Нить Ариадны» пьесасының бір нұсқасы, «ШоқанУәлиханов» пьесасының қазақ тілінде 1943-1944 жылдары жазылған 4 нұсқасы, 1954-1958 жылдары жазылған бір нұсқасы сақталған.
     
132. 
     Байтұрсынұлының отаршылдық, әкімшілдік, зорлық пен зомбылыққа қарсы халық санасына қозғау салатын, қайрат пен жігерге, намысқа шақыратын) қозғалады. Бұған «Қасқыр мен тырна», «Ала қойлар», «Қасқыр мен қозы», «Аңдарға келген індет», т.б. жатады.
     
133. 
     Ы.Алтынсарин. Ыбырайдың адамгершілік жайында, оқу-ағарту тақырыбы төңірегіндегі шығармаларынан өзге табиғатты жырлаған «Жаз» және «Өзен» деген өлеңдері бар. Жаз өлеңі
     

131. 
     Ескендір поэмасы — Абайдың гуманистік көзқарасын тереңірек ... көз сүйегін символ ретінде алады да, ол жұмбақтарды ақылға шештіреді.
     
132. 
     Жүсіпбек Аймауытов Шернияз
     

Шығарма кейіпкерлеріӨңдеу

Шернияз - ақылды,бойында адамгершілік қасиеті жоғары адам қатарынан.Оның бойында күш - қайрат, білім мен талант дарыған. Жасы 26 - да.

Базарбай - оқыған,жасы 25 -те, ойының бәрі тек арамдық. Оның елге барғандағы мақсаты ағайын - туыстардың,ауылдас - руластардың шоқпарын соғу, пара алу, баю, серілік - салдың құру,Дағдылы әдеті - ар - ұятты,достық - жолдастықты ұстану емес,реті келіп жатса, жақын - жуықты қаралаудан тайынбайды.

Раушан - Шернияздың сүйіп қосылған жары.Ол оқымаған,Раушанда тазалық,адамдық болғанымен оған таным - талғамы жетіспейді,осыдан барып олардың аралары суып,ақыры ажырасып тынады.

Жәмила - қала қызығына түскен,ойын - сауық, ләззат пен рақатты өмірдің мәні деп білетін жеңіл жүрісті әйел.Ол Шернияздың әйелі болады,бірақ ол күйеуінің көзіне шөп салады.

Рәзия - даяршы қатын, 25-те.

Алшағыр - қыр қазағы, Шернияздың ағасы, жасы 40-та.

Қордабай - Раушанның әкесі, жасы 60-та

Жаңылтай' - келіншек, жасы 22-де

131. 
     Шоқан Уәлихановтың орыстың мақал-мәтелдерін, аңыз-әңгімелерін салыстыра отырып жазған туындысы «Жоңғария очерктері»
     
132. 
     Ж. Аймауытовтың өзінің "Шернияз" драмасы туралы айтқаны: ("Өзімнің сырымды, ойымды көрсеткендей кітап")
     
133. 
     Сәбит Мұқанов «Шоқпыттың шаруасы»
     
134. 
     
     
     жүктеу/скачать 120,4 Kb.
     
     Достарыңызбен бөлісу: