көп қабатты мүйізделген. Кілегейлі қабықтың меншікті
пластинкасында лимфоидт түйіндер кезігеді. Кілегей асты қабығы –
БТҚДТ,
ал бұлшықетті қабығы екі қабатты миоциттерден тұрады. Сырты серозды
қабықпен тастылған.
39. Ұйқыбез. Морфофункциялық сипаттамасы, даму көздері. Экзокринді және эндокринді бөлімдерінің құрылысы. Қанмен қамтамасыз етілуі, иннервация. Ұйқы
без –
экзокринді және эндокринді бөліктерден тұратын аралас без.
Экзокринді бөлігі панкреатикалық сөлді бөледі. Сөл 12
-
елі ішекте өтіп
химустың құрамындағы компоненттерді ыдыратады. Оның құрамына
ферменттер, бикорбанаттар, минералды заттар, су, шырыш болады.
Эндокринді бөлігі қанға гормондар бөледі. Ол гормондарға: инсулин,
глюкагон, саматостатин, ВИП, ПП бөледі.
Ұйқы
без эмбриогенездің 3
-
ші аптасының соңында ішектің құрсақ бөлігінің
энтодермасынан дамиды. Осы кезеңнен бастап бездің басы, денесі, құйрығы
қалыптасады. Ал ұрықтық дамудың 3
-
айында энтодермальді бастамадан
эндокринді, экзокринді бөліктері, Лангерганс аралшығы, секрет шығаратын
өзек
қалыптасады. Ал мезенхимадан бездің стромасының дәнекер тінді
бөліктері мен қан тамырлары дамиды.
Экзокринді бөлігі: күрделі альвеолярлы
-
түтікшелі белокты. Құрылыс
қызметінің бірлігі –
ацинустар. Олар 8
-
12 ациноциттер мен центроацинозды
ациноциттерден тұрады. Ацинозды жасушалардың пішіні конус тәрізді,
полярлық қасиетке ие. Базальді мембранаға базальді полюсімен бекінеді.
Жалпақтау келген базальді полюсі негіздік бояулармен көк түске боялады –
гомогенді полюсі. Бұл полюсінде жасуша ядросы, ЭПТ, ГК, митохондрийлер
орналасқан. Ал жіңішкілеу келген апикальді полюсі қышқылдық бояулармен
қызыл
түске боялып –
зимогенді полюсі деп аталады. Бұл полюсте
проферменттер болады.
Ациноциттердің қызметі асқорыту ферменттерін синтездеп, қалыпты
жағдайда 12 елі ішекке шығарады. Ациноциттердің қызметінің реттелуі
