69.Жанталасып жатқан кезде бауыздалған мал еттерін сау мал етінен ажырату әдістерін түсіндіріңіз.
Ауру мал етінің сөлінде үлпектер, қауыздар пайда болады. Сау мал етінің сөлі сұйық, тұнық қалпын сақтайды, немесе сәл лайлануы мүмкін. Сау малдың еті алғашқы еті бұзылғанының алғашқы сатысы да, өте көптеген улы аминдер пайда болады(нейрин, мускарин, гистамин, коллидин, мидатоксин). Осы екі жағдайда да етті тағамға пайдалануға болмайды. Сондықтан ауру малдың еті екенін және еттің жас екенін анықтау ветеринариялық санитариялық сараптаушының басты мақсаттарының бірі.
70.Малды лажсыздан сою және пайдалану жолдарын сипаттаңыз.
Етті ветеринариялық санитариялық сараптау кезінде етте жүретін биохимиялық процестердің өзгеруіне байланысты, малдың сояр алдындағы жағдайын, союға себеп болған жағдайда, не болмаса сақтау кезінде бұзылған технологиялық процестерді анықтау жүргізілуі мүмкін. Етті зерттеу әсіресе, өлгелі жатқан малдың, ауру малдың анықтауда үлкен маңызы бар. Ал мұндай еттер адам өміріне өте қауіпті. Сау малдың еті алғашқы еті бұзылғанының алғашқы сатысы да, өте көптеген улы аминдер пайда болады(нейрин, мускарин, гистамин, коллидин, мидатоксин). Осы екі жағдайда да етті тағамға пайдалануға болмайды. Сондықтан ауру малдың еті екенін және еттің жас екенін анықтау ветеринариялық санитариялық сараптаушының басты мақсаттарының бірі.
Аурулығына байланысты сойылған мал тәжирбие жүзінде еріксіз, не амалсыз сойылған мал болып есептелінеді. әртүрлі індетті, инвазиялық немесе жарақаттанып, уланып қалған малдардың өміріне қауіп төніп, одан ары емдеу ешқандай нәтиже сау малдан алынғанын білу үшін органолептикалық және зертханалық зерттеу әдістері қолданылады.
71.Лажсыздан сойылған мал етінің санитариялық бағасын беруді түсіндіріңіз.
Етті малдың қай түріне жататындығын анықтау үшін ұшаның бітіміне, тұлғасына (конфигурация) және түсіне көңіл аударады. Бірақ еттің түсі мен бұлшық ткандерінің құрылысы малдың жасына, жынысына, қоңдылығына байланысты өзгеріп отырады. Етті қайнатқаннан кейін де оның түсіне қарап ажыратуға болады׃ шошқа мен бұзау еті ақшыл сұр, ірі қара, жылқы және қой еті қара сұр болып өзгереді. Сойылғаннан кейін ет бөлінбеген тұтас ұша күйінде болса, онда ұшаның тұлғасына қарап,қай малдыкі екенін ажырату өте жеңіл. Мысалы, жылқының мойны ұзын, жіңішке, желке тұсында май жиналады.(жал), ал ірі қараның мойыны қысқа, жуан, жоғары жағында май болмайды.
Жылқының сауыры дөңес, ал ірі қараның сауыры, керісінше төмен болып келеді.
Қойдың сан жағы толық, үлкен, кеуде жағы домаланып келеді,шоқтығы білінбейді. (арқа деңгейінде болады) мойны да жұмыр. Ал ешкіні, керісінше, сан жағы кеуде клеткасы сопақтау, шоқтығы арқасының деңгейінен шығып тұрады, мойны жіңішке болып келеді.
Сүйектер мен ішкі органдарының анатомиялық ерекшеліктері бойынша еттің қандай малдыкі екенін анықтауға болады. Мысалы, жылқы қабырғасының саны 18, төменгі жағы жұмырланып бітеді, ірі қараның қабырғасы 13, жалпақ төменгі жағына қарай кеңейе түседі.
Достарыңызбен бөлісу: |
