1-сұрақ. Органикалық қосылыстардың және реакциялардың классификациясы


-сұрақ. Әрекеттесуші бөлшектердің сипаты бойынша:гомолиттік(Sr,Ar)және гетеролиттік(нуклеофильді және электрофильді)



бет2/44
Дата03.02.2023
өлшемі16,88 Mb.
#65008
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44
2-сұрақ. Әрекеттесуші бөлшектердің сипаты бойынша:гомолиттік(Sr,Ar)және гетеролиттік(нуклеофильді және электрофильді)
Көптеген химиялық реакциялар болатын химиялық байланыстың үзілуін және жаңаларының пайда болуын қамтиды. Дегенмен, химиялық байланыстар бірнеше жолмен үзілуі мүмкін. Сонымен қатар, химиялық байланыстың үзілу тәсілі химиялық реакцияның жалпы нәтижесін шешуде маңызды рөл атқарады. Химиялық байланыстың үзілуі (әдетте коваленттік байланыс) көбінесе байланыстың бөлінуі деп аталады. Байланыстың бөлінуінің екі негізгі түрі - гомолитикалық бөліну және гетеролитикалық бөліну.
Ең алдымен, гомолитикалық бөліну туралы сөз қозғаймын.
Гомолитикалық бөліну немесе гемолиз деп те атайды. Ол - бұл молекуланың әрбір бастапқы фрагментінде бір электрон ұсталатын берілген молекуланың диссоциациялануын қамтитын байланыс ыдырауының түрі. Сондықтан бейтарап зарядталған молекула гомолитикалық ыдырауға ұшыраған кезде өнім ретінде екі бос радикал алынады. Себебі химиялық түрлердің әрқайсысының байланыс жұбынан бір электрон сақталады.
Молекуладағы гомолитикалық бөлінуді жеңілдету үшін қажетті энергия көбінесе молекуланың гомолитикалық байланыс диссоциациялану энергиясы деп аталады.

Әдетте, молекуланың гомолитикалық бөлінуін ұшқындау үшін көп энергия қажет. Бұл байланыстың бөлінуінің бұл түрінің төменде көрсетілгендей кейбір жағдайларда ғана пайда болуының себебі.

  • Молекула ультракүлгін сәулеленуге ұшыраған кезде (электромагниттік спектрдің ультракүлгін аймағына сәйкес келетін электромагниттік сәулелену)

  • Гомолитикалық бөліну үшін қажетті байланыстың диссоциациялану энергиясын жеңу үшін молекулаға қажетті жылу мөлшері әсер еткенде

  • Молекуланың пиролизін жеңілдету үшін көміртегі қосылыстарына оттегі жоқ кезде өте жоғары температура әсер еткенде

Кейбір жағдайларда гомолитикалық бөлінуге молекулаға аз ғана жылу беру арқылы қол жеткізуге болады. Осындай мысалдардың бірі - пероксидтердегі оттегі-оттегі байланыстарының гомолитикалық ыдырауы. Бұл молекулаішілік байланыстар өте әлсіз, бұл олардың байланыс диссоциациясының энергиясы өте аз екенін білдіреді. Сондықтан бұл кедергіні аз ғана жылу энергиясы арқылы жеңуге болады


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет