1 сұрақ Зат алмасу туралы жалпы түсінік және ондағы ферменттердің рөлі
сұрақ Тірі организмдердің молекула - жасуша деңгейіндегі зерттеулермен танысу
жүктеу/скачать 4,52 Mb.
|
| 2 сұрақ
Тірі организмдердің молекула - жасуша деңгейіндегі зерттеулермен танысу. 1. Молекулалық деңгей. Бұл — тіршілікке тән бастапқы ең қарапайым деңгей. Кез келген тірі организм құрылысының қарапайымдылығына немесе күрделілігіне қарамай, оның бәрі де біркелкі молекулалық қосылыстардан тұрады. Оған мысал ретінде нуклеин қышқылдарын, нәруыздардың, көмірсулардың, т.б. органикалық және бейорганикалық заттардың күрделі молекулалар жиынтығын атауға болады. Оларды кейде биологиялық макромолекулалы заттар деп те атайды. Молекулалық деңгейде тірі организмдер денесінде зат алмасу, энергияның бір түрден екінші түрге айналуы айқын байқалады. Молекулалық деңгей арқылы тұқым қуалайтын ақпараттар ұрпақтарға беріледі, жеке органоидтер түзіледі, т.б. процестер үздіксіз жүріп отырады. 2.Жасушалықдеңгей. Жер бетіндегі тірі организмдердің көпшілігінің құрылымдық және қызметтік бірлігі-жасушадан тұрады. Жасушалық деңгейде оның құрамындағы жеке органоидтердің өзіне тән құрылысы болады және олар жасушада белгілі бір кызмет атқарады. Жасушадағы жеке органоидтердің атқаратын кызметі өзара бір-бірімен тығыз байланысып, жасушадағы біртұтас тіршілік процестерін жүзеге асырады. Бір жасушалы организмдерде (бір жасушалы балдырлар және қарапайым жануарлар) барлық тіршілік процестері бір ғана жасушаның ішінде жүреді. Бір жасуша өз алдына жеке организм болып саналады. Бұрынғы өткен бір жасушалы жасыл балдырлар — хламидомонаданы, хлорелланы және қарапайым жануарлар — амебаны, инфузорияны, т.б. естеріңе түсіріңдер. Көп жасушалы организмдердегі бір жасуша өз алдына жеке организм бола алмайды, тек организмнің қарапайым құрылымдық бірлігі қызметін атқарады. Молекулалық жасушалық деңгейдегі зерттеулер биологиялық ғылымдарда маңызды рөл атқарады, бұл организмдердің тіршілік ету механизмдерін түсінуге, дәрі-дәрмектерді жасауға, аурудың генетикалық факторларын анықтауға және т.б. Молекулалық жасуша деңгейіндегі зерттеулермен танысудың бірнеше негізгі аспектілері: 1. ** Генетика және геномика**: гендердің құрылымын, қызметін және реттелуін зерттеу. ДНҚ секвенциясы сияқты заманауи әдістер организмдердің геномдарын талдауға және олардың генетикалық әртүрлілігін зерттеуге мүмкіндік береді. 2. ** Протеомика**: ақуыздардың құрылымы мен қызметін, олардың өзара әрекеттесуін және экспрессия деңгейін зерттеу. Бұл биологиялық процестерді түсіну және аурумен байланысты жаңа ақуыздарды табу үшін маңызды. 3. ** Молекулалық биология**: ДНҚ репликациясы, транскрипция және трансляция сияқты молекулалық механизмдерді талдау. Бұл процестер жасушалардың тіршілік әрекетінің негізін құрайды. 4. ** Биохимия**: жасушаларда болатын химиялық процестерді зерттеу және биохимиялық жолдарды талдау. Бұл метаболизм мен энергия өндірісін түсіну үшін маңызды. 5. ** Жасуша биологиясы**: жасушалардың құрылымы мен қызметін, олардың органеллаларын, мембраналарын және жасушаішілік процестерін зерттеу. 6. ** Иммунология**: иммундық жасушалардың, антиденелердің және дабыл молекулаларының өзара әрекеттесуін қамтитын иммундық жүйені талдау. 7. ** Фармакология және терапевтік биология**: ауруларды емдеу үшін қолдануға болатын молекулаларды зерттеу және жаңа дәрі-дәрмектерді әзірлеу. 8. ** Генетикалық инженерия және биотехнология**: жаңа организмдерді, дәрі-дәрмектерді және басқа өнімдерді жасау үшін молекулалық және жасушалық биология туралы білімді қолдану. Молекулалық-жасушалық деңгейде зерттеу жүргізу үшін әртүрлі әдістер қолданылады, соның ішінде молекулалық әдістер, микроскопия, спектроскопия, Биоинформатика және басқалар. Бұл зерттеулер тірі жүйелер туралы түсінігімізді кеңейтуге және медицинада, ауыл шаруашылығында, өнеркәсіпте және басқа салаларда практикалық қосымшаларды табуға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 4,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|