1 сұрақ Зат алмасу туралы жалпы түсінік және ондағы ферменттердің рөлі
-сұрақ Жасушаның химиялық құрамы?
жүктеу/скачать 4,52 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6-сұрақ Көміртек қосылыстары. Қанттар - жасушаның қорек заттары.
| 5-сұрақ Жасушаның химиялық құрамы?
Жасушаның химиялық құрамы — жасушаның құрамына кіретін барлық заттардың жиынтығы. Жасушаның құрамында Химиялық элементтердің периодтық жүйесінің 86 элементі бар, оларың ішінде 25 элемент ағзаның өмірінің тіршілік әрекеті үшін керекті болса, 16-18 элемент зәру қажет.Жасушаның құрамында 80-нен астам химиялық элементтер кездеседі. Олар жасушадағы зат алмасу процестеріне қатысады. Əрбір жасушаның құрамы ағзалық жəне бейағзалық қосылыстардан тұрады. Ағзалық қосылыстарға: нəруыздар (белок), майлар, көмірсулар жəне нуклеин қышқылдары жатады. Бейағзалық қосылыстар: су мен минералды тұздар. Ағзалық қосылыстар жасуша құрамының 20-30% үлесіне тең. 6-сұрақ Көміртек қосылыстары. Қанттар - жасушаның қорек заттары. Көмірсутектер – көміртек пен сутектен тұратын органикалық қосылыстар.Көмірсутектер органикалық химияның іргелі негізі болып табылады: кез келген басқа органикалық қосылыстардың молекулалары олардың туындылары ретінде қарастырылады. Көмірсутектердегі көміртек пен сутегінің арақатынасы әр түрлі (10-90%). Көмірсутек қосылыстары бір-бірінен көміртегі мен сутегі атомдарының саны, көміртек қаңқасының құрылымы және атомдар арасындағы байланыстардың түрі бойынша ерекшеленеді. Көмірсутектердің көпшілігі табиғи түрде шикі мұнайда кездеседі.Сонымен қатар көмірсутектердің негізгі көздері табиғи газ, тақтатас газы, ілеспе мұнай газы, сланец, көмір, шымтезек болып табылады. Иә, қант жасушалар үшін маңызды қоректік заттар болып табылады. Қанттар көптеген тірі организмдер үшін негізгі энергия көзі болып табылатын көмірсулар класына жатады. Қанттардың негізгі кластарының бірі - глюкоза мен фруктоза сияқты моносахаридтер, сондай-ақ олардың кешендері-дисахаридтер мен полисахаридтер. Жасушаларда қантты қолдану процесі гликолиз деп аталады. Ең көп таралған моносахаридтердің бірі болып табылатын Глюкоза гликолиз кезінде ПИРУВАТҚА айналады, АТФ (аденозинтрифосфат) түрінде энергияның бөлінуімен бірге жүреді. Бұл процесс жасушаларда энергия өндірудің бірінші кезеңі болып табылады. Қанттарды нуклеин қышқылдары (ДНҚ және РНҚ), амин қышқылдары, липидтер және т.б. сияқты басқа биологиялық маңызды молекулаларды синтездеу үшін де қолдануға болады. Олар энергия көзі ретінде ғана емес, сонымен қатар жасушалардың құрылымдық және функционалдық компоненттері ретінде де қызмет етеді. Кейбір қанттар жасушаларды тану және байланыстыру құбылыстарында да рөл атқарады. Мысалы, гликандар (гликозилденген ақуыздар мен липидтер) жасушаларды тану мен қоршаған ортамен өзара әрекеттесуде маңызды рөл атқарады. Жалпы алғанда, қант метаболизмде маңызды рөл атқарады, жасушаларды энергиямен қамтамасыз етеді және организмдердің тіршілігін қамтамасыз ететін көптеген биологиялық процестерге қатысады. жүктеу/скачать 4,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|