1 тарау Түрік қағанаты



бет19/45
Дата20.02.2023
өлшемі140,41 Kb.
#69395
түріҚұрамы
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   45
Конспект сұрақтар

  1. Йассауидің шәкірті, ғұлама ақын:

  2. “Даналық кітабын” жазған:

  3. Ахмет Йассауиге діни білім берген ұстазы:

  4. Ахмет Йассауидің туған қаласы:

  5. Ахмет Иүгнекиге берілген баға:

  6. Ахмет Иүгнекидің еңбегі:

  7. Қарахандықтардың даңқы шыққан ақыны:

  8. Жазба әдебиет қалыптаса бастаған кез:

  9. 1021-1075 жылдар аралығында өмір сүрген ғұлама:

  10. Баласағұни “Құтадғу білік” еңбегін сыйға тартты:

  11. Түрік тілдес тайпалардың бір-біріне жақындығын зерттеген ғалым:

  12. Алғаш рет түрік тілінде жазылған еңбек:

  13. Қашғариді “түрік тілдерін салыстыра зерттеушілердің көшбасшысы” деп атаған ғалым:

  14. Махмуд Қашғаридің еңбегі:

  15. Денелердің жерге тартылыс күшін алғаш тапқан ғалым:

  16. “Асыл тастар” еңбегін жазған энциклопедист-ғалым:

  17. Исхақ әл-Фараби өмір сүрді:

  18. Әл-Фарабидің терең игерген ғылым саласы:

  19. Әл-Фараби өмір сүрді:

  20. 10 ғасырдан бастап әдеби және ғылыми шығармалар жазылды:

  21. 13 ғасырда махабаттағы адалдықты жырлаған поэма:

  22. Бұхара қаласында А.Йассауиге діни білім алуына көмектескен ғұламаны көрсетіңіз:

5 тарау 13-15 ғ бірінші жартысындағы Қазақстан ,Монғолдардың Қазақстан жерін жаулап алуы


Конспект
1206 жылы көшпелі шонжарлардың құрылтайында Монғол империясы құрылды. Ұлы хан болып Шыңғысхан (Темүжін) сайланды. Монғол мемлекеті 95 түмен әкімшілік билікке бөлінді. Әскери аумағы жағынан мемлекет үш әскери әкімшілік аймақтан тұрды. Олар – барунгар (оң қанат), жоңғар (сол қанат) және кул (орталық қанат). Мемлекеттің басты заңы “Жасақ” деп аталды. Оның бірінші бөлімінде Шыңғысханның нақыл сөздері мен ел басқарудағы шешімдері болған. Екінші бөлім әскери, азаматтық істерді орындаудағы жалпы заңдар мен жазалау ережелерінен құралды. “Жасақ” бойынша өкімет билігінің жоғарғы органы құрылтай болды.
1207-1208 жылдары Жошы Енисей қырғыздары мен Сібір халықтарын жаулап алды. Ал 1207-1209 жылдары Шыңғысхан таңғұттарды, Тұрфан кінәздігін, ұйғырларды бағындырды. 1211-1215 жылдар арасында Шыңғысхан Қытай жерін басып алды. 1217 жылы Шыңғысхан Күшліктің Жетісудағы иеліктерін басып алуға Жебе ноянды аттандырды. Монғолдар 1218 жылы Жетісу жеріне енді. Шығыс Түркістан мен Жетісуды басып алғаннан кейін Қазақстанның оңтүстігі мен Орта Азияға жол ашылды. Оның басты себебі “Отырар опаты” болған. 1219-1220 жылдары Сыр бойындағы қалалар толығымен монғолдардың иелігіне көшті. Жетісу аймағында монғол шапқыншылығына дейін 200-ден астам елді мекен болған. Ал 13-14 ғасырларда 20-ға жуық қала қалған. Монғол шапқыншылығы қалалық мәдениеттің дамуына үлкен кедергі болды. Ең бастысы, халықтардың этникалық құрамы мүлдем бұзылды. Қазақ халқы қалыптасуының аяқталуы ұзақ жылға кешеуілдеді. Шыңғысхан жаулап алған жерлерін төрт баласына бөліп берді. Қазақстан жерінде Жошы, Шағатай, Үгедей ұлыстары пайда болды. Төле Монғолия жерін биледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   45




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет