1 Ясауидің әкесі Ибраһим шайық пен анасы Қарашаш туралы айтыңыз


Садуақас ата туралы не білесіз?



бет15/47
Дата11.02.2023
өлшемі203,3 Kb.
#67111
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   47
Байланысты:
Suraktar-2023

45

Садуақас ата туралы не білесіз?



Түркістан қаласынан солт.батысқа қарай 44 шақырым жерде Кентау қаласына қарасты Жібек жолы ауылдық округі аумағы, көне Қаратөбе археологиялық ескерткішінің оңтүстік-шығыс бетінде 300 метр жерде орналасқан. Заманында қандай болғаны белгісіз, ал қазір тек құлпытасы ғана сақталған. Құлпытасы күйген кірпіштен қаланған. Айналасы темір шарбақпен қоршалған, құдығы бар, күтімді жер. Құлпытасының ұзындығы – 10,2 метр, ені – 1,6 метр, биіктігі – 1,5 метр. Қабірінің ұзындығы 10,2 метр, ені 1,7 метр. Маңында көне шикі кірпіштен сақталынып қалған дуалдар бар. Сәдуақас ата жайлы деректер өте аз, дегенмен, Әмір Темірдің вакуфтық қолхатында «Хазрати Сағди Уаққас» деген атпен кездеседі. Сәдуақас ата жайында екі түрлі аңыз бар. Бірінде ол Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбардың сахабасы, яғни көзін көрген сенімді әскер басы делінсе, екіншісінде Әзірет Сұлтанның ұрпағы деп көрсетілген.
Сәдуақас ата туралы деректер аз. О.Дастановтың «Әулиелі жерлер туралы шындық» атты кітабында ғана кішігірім мәлімет кездеседі. Сәдуақас ата туралы екінші деректі «Әзірет Сұлтан» қорық-музейінің археологы, ғалым, т.ғ.к М.Тұяқбаевтың «Ұмыт қалған әулиелер» атты мақаласынан кездестіреміз. Мақала да Әмір Темірдің Түркістан өңіріндегі жерлерді өзі құрған үш қорға мәңгілікке бөліп бергендігі, түсетін түсімді қалай бөлу керек екендігі және бұл қорларды кім басқаратыны жайлы айтылады. Жоғарыда айтылған қордың үшіншісі Алла жарылқағыр ұлы Әзірет Сағди Уаққас қорына тиесілі болғандығын көрсетеді.



46

Шаш ана туралы баяндаңыз



Оңтүстік өлкесінің Сайрам өңірі медреселерге, көне сәулет өнерінің үлгі ғимараттарына өте бай болуымен құнды. Олардың көбі бізге жетпей, жартылай қираған, қабырғаларының сұлбасы қалған. Соның өзінде бізге алты кесене, мешіт өз қалпында сақталып жетті. Осылардың ішінде айрықша өзіндік айшықталу ерекшеліктерін, сәулеттік көркемдігін бұзбай жеткені Қарашаш ананың кесенесі. Сайрамдағы әулиелер мен қасиетті мазарлардың тыныс-тіршілігі жөнінде парсы тілінде сол замандарда-ақ көп жазылған. Солардың алдыңғы қатарында Қарашаш ана кесенесі де сөз болады. Белгілі қолбасы, дін уағыздаушысы Ысқақ баптың ұрпағы саналатын Сайрамдағы белгілі шайық Мұсаның қызының аты – Айша Хұштаж бибі болған.ХІ ғасырдың басында ол Ибраһим шайыққа ерленген. Олар екеуі де өте оқымысты,діншіл еді. Ислам дінінің негіздерін, Құранды жатқа біліп, оны жұрт арасында тарата білген. Олардың екі баласы – Ахмет және Садыр шайық болыпты.Үлкен құрмет белгісі ретінде ертеректе қадірлі кісілерді халық «тақсыр»,«хазірет», «мама», «бибі», «ұстаз», «дамолла», «ел анасы» деп атаған.Айшаны да жұрт құрметтеп, «Қарашаш ана» деп атап кеткен. Қарашаш ананың үлкен ұлы 9 жасқа толғанда, күйеуі Ибраһим ата қайтыс болады. Күн көрістің қамын күйттеген отбасы көп ұзамай Айшаның ағалары Латиф ата мен Мұстафақұл тұратын шаһарға көшеді.Жасынан зерек Садыр Шайық пен Қожа Ахмет ислам әлемінен ойып өз орнын тапқан жандар.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   47




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет