1 зертханалық ЖҰмыс тікелей өлшеулердің ДӘлдігін бағалау керекті құрал-жабдықтар
жүктеу/скачать 221,09 Kb.
|
| Жұмыстың орындалу тәртібі
1-тапсырма. Сызғышпен сымның диаметрін 5−10 рет өлшеңіздер. Өлшеудің орташа мәнін, кездейсоқ қателіктің үшін ықтималдық мәнін, өлшенген шаманың салыстырмалы қателігін (2), (3) формулалармен табыңыздар. Өлшеулер нәтижесін кестеге түсіріңіздер. Ескерту: сызғыштың көмегімен сымның диаметрін өлшеу үшін сымды арасында ашық орын қалмайтындай етіп жұмыр қаламға орап, сызғышпен жалпы орамның ұзындығын өлшеп, шыққан орам санына бөліңіздер. 2-тапсырма. Жаңағы сымның диаметрін енді штангенциркульмен 5−10 рет өлшеңіздер де, өлшеудің орташа мәнін, үшін кездейсоқ қателіктің ықтималдық мәнін және өлшенген шаманың салыстырмалы қателігін табыңыздар.Нұсқау. Штангенциркуль − мен нониусы бар жақтарынан және тұтас миллиметрлік сызғыштан тұрады (1-сурет). Егер нониусын мен жанасатындай етіп келтірсек, онда сызғыш шкаласының нолі нониустың ноліне тура келеді. 4.1−сурет. 1 - сурет Дененің ұзындығын өлшерде оны арасына қойып винтпен бекітіп, есептеу жүргізеді. Тұтас миллиметрлер шкаласының нольдік бөлігінен нониустың нольдік бөлігіне дейін есептеп алынады. Оның санын деп белгілейік. Бірақ шкаланың -ші бөлігі мен нониустың нолінің арасында саңылау қалуы мүмкін. Осы саңылаудың шамасы нониус көмегімен анықталады. Нониустың шкаласы, оның бөлігі негізгі шкаланың бөлігіне тең болатындай етіп құрылған, яғни нониустың бір бөлігінің құны негізгі шкаланың бір бөлігінің құнынан шамаға қысқа болады. Мұндағы − негізгі шкаланың бір бөлігінің құны, − нониус шкаласының бір бөлігінің құны. Осы айтылғандардан − шамасы нониустың дәлдігі деп атайды. Егер нониуста бөлік болып және негізгі шкаланың бір бөлігінің құны 1 мм (а = 1 мм) болса, онда нониустың дәлдігі 0,1 мм болады. Егер болса, онда Саңылаудың шамасы -ті табу үшін, бүтін миллиметрлер санын анықтағаннан кейін, нониус шкаласының нешінші бөлігі негізгі шкаланың қандай да бір бөлігіне тура келіп тұрганын табады. Егер нониустың бірінші бөлігі шкаланың бөлігіне дәл келсе, онда , ал егер нониустың екінші бөлігі негізгі шкаланың бөлігіне дәл келсе, онда және т.с.с. Жалпы жағдайда, , мұндағы − негізгі шкаланың кез келген бір бөлігіне тура келіп тұрған нониус бөлігінің номері. Демек өлшейтін ұзындық . Ішкі диаметрлерді өлшеуде жақтаулары ал тереңдікті өлшеуде − рейка қолданылады. жүктеу/скачать 221,09 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|