K3[Fe(CN)6] 3K+ + [Fe(CN)6]3- [Ag(NH3)2]Cl [Ag(NH3)2]+ + Cl- Сыртқы сфера бойынша комплексті қосылыстардың диссоциациясы (біріншілік диссоциация) Ішкі сфера бойынша кешенді қосылыстардың диссоциациясы (екіншілік диссоциация)
Комплекс түзу реакциялары анализде келесі жағдайларда қолданады:
Иондарды анықтау. Көптеген комплексті қосылыстар ашық боялған, тұрақты қосылыстар болады. Сондықтан олардың түзу реакцияларын иондарды анықтау үшін пайдаланады.
а) анықталатын ионмен түзілген комплексті қосылыс тұнба күйінде болады.
4FeCl3 + K4[Fe(CN)6] → Fe4[Fe (CN)6]3 ↓ + 4 KCl
б) анықталатын ионмен түзілетін комплексті қосылыс ашық боялған, бірақ жақсы еритін болуы мүмкін.
Комплекс түзілгенде қышқылдық - негіздік қасиеттері өзгеруі мүмкін.
Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu (NH3)4](OH)2 ( сия көк)
Бос мыс ионына қарағанда [Cu(NH3)4]2+ ионы негіздік қасиеті басым, себебі оның иондық радиусы жоғары. Сол себепті комплекс катион мен гидроксид иондарының арасындағы байланыс әлсірейді.
Мысалы: Fe3+ және Co2+ катиондары бар ерітіндіден Co2+ катионын NH4SCN анықтау қиын, өйткені ол катиондар SCN--мен суда жақсы еритін комплексті қосылыс түзеді.
Co2+ + 2 SCN- → [Co(SCN)2]2-
Co2+ анықтауда Fe3+ катионын түссіз тұрақты комплекс қосылысқа айналдырады.
Fe3+ + 6 Ғ- → [FeF6]3- түссіз
Түзілген [FeF6]3- SCN–ионымен әрекеттеспейді. Сондықтан анализге кедергі жасай алмайды.
