120-сұрақ Тарихқа дейінгі кезеңдегі адамның мәдениеті туралы анықтаңыз
Моғолстан мемлекетінің экономикалық, саяси және әкімшілік құрылысы туралы жазыңыз
жүктеу/скачать 153,07 Kb.
|
| 48.Моғолстан мемлекетінің экономикалық, саяси және әкімшілік құрылысы туралы жазыңыз
Саяси тұраксыздык орын алган күрделі кезенде билік басына келген Тогылык-Темір хан елдін ішкі-сырткы жағдайын жаксартып, XVI гасырын басна дейін билік еткен әулеттін негізін калады. Хандыктын бүкіл аумагын біріктіріп, бір орталыкка багындырады. Мемлекеттін орталығы Алмалык каласы болады. Хан оөзінін билігін бурынгы калыптаскан жүйемен жүргізеді. Оны ұлыстык баскару жүйесін сактауынан көруге болады. Дулат тайпасынын мұралык лауазымы жогары ұлысбегі деген атагын сол калпында калдырады. Салык жинауда кейбір жана шаралар колданылады. Мусылман дінін мемлекеттік дін ретінде кабылдайды. Тогылык-Темірге дейін могол билеушілерінін ислам дініне енуі баяу журіп келсе, енді хан бул маселеге ерекше көніл белген. Мырза-Мухаммед Хайдардын жазуы бойынша, бір кунде 160 мын адам ислам дінін кабылдайды. Ханнын буйрығы бойынша дінді кабылдамаган әмірлер мен бектерді өлім жазасына кескен. Сөйтіп хан ел ішінде катал тәртіп орнатады. Тогылык-Темір өзінін сырткы саясатында Шагатай ұлысынын кезінде орныккан Орта Азия жеріндегі билікті калпына келтіруте әрекет жасайды. 1360-1361 жылдары Мауараннахрга екі рет сәтті жорык жасап, баласы Ілияс-Кожаны Мауараннахрдын хан тагына отыргызып кайтады. Моголстанга оралган Тогылык-Темір хан каза болады. Өзінің мурагерлік құқын реттеп кайту ушін Ілияс-Кожа Моголстанга кеткен кезде Орта Азиядаты жагдай күрт озгереді. Тогылык-Темірдін тірі кезінде оган тауелдікті амалсыздан мойындап журген Әмір Темір енді Мауараннахрдаты билікті оз кольна алу ушін, Ілияс-Кожага карсы шыгады. Әмір Темір мен Ілияс -Кожа ханнын арасында бірнеше рет кактыгысулар болады. Могол ханы женіліске ушырайды. Сонры женілістен кейін Ілияс-Кожа Моголстаннан жана эскери куш жинап келіп, кайта согысады. Ташкент каласынын манында 1365 жылы 22 маусмда екі жактын арасында шешуші "Батпак шайкасы" болады. Жазба деректердін хабарына караганда, кесікіліскен шайкас болганы соншалыкты, екі жактан 10 мынга жук адам курылган. Шайкаста Ілияс-Кожа хан женіске жетіп, Әмір Темір кашып құтылады. жүктеу/скачать 153,07 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|