№18 №18 (590) (590) 66 мамыр мамыр
жүктеу/скачать 4,06 Mb. Pdf көрінісі
|
ТҮЙІН Кезінде «Қызыл Ту», «Қызыл Жұлдыз» ордені тек нағыз батырға ғана берілетін. Ал үш дәрежелі «Даңқ» орденін, үш мәрте «Қызыл жұлдыз» орденін алғандарды Кеңес Одағының Батырына теңестіріп жатады. Ұлағатты өмір белестеріндегі Ұлы жеңісті жақындату жолындағы азаматтық ұстанымынан айнымаған Әбділхақ Оспанов атамды жанқиярлық еңбегі мен ерлігі замандастарының аузында аңыз болып айтылады. Кейінгі ұрпаққа мақтаныш, үлгілі әке, батыр ата болып жүрегімізде мәңгі қала бермек. Осындай ержүрек азаматтың ұрпағы болғанымды мақтан тұтып, батыр атамның ерлігінің алдында мәңгілікке бас иемін. ә Ә¾Þ « Л АА Н Н Ы Ы»» Ең бе гі м ен е рл ігі е ст е Еңбегі мен ерлігі есте Адамзат жүрегіне айықпас жара салған екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталғанына 71 жыл өтсе де, отты жылдардың елесі әлі халық жүрегінен өшпегені белгілі. Ол уақытта адалдық, елдік мінез бен ерлік қасиеттер сынға түсті. а дүн Тағзым Ардагерлерге құрмет Ардагерлерге құрмет Ұлы Жеңістің 71 жылдығы қарсаңында «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ энергетика саласына сүбелі үлес қосқан ҰОС ардагерлері мен тыл еңбеккерлерін құттықтап, мерекелік жиын өткізді. Игі іс ж О Ұлтты ң Ұлттың ҮШ АҚПАР ҮШ АҚПАР
Ш АҚПАР Þ әÞ Þ ә ө . ө ¾ ө ¾ ¾ ¾ Þ . Бірақ оның не себептен болмайтынын ашық айтпады. С йтсек, депутаттар Жер кодексіне енгізілген згерістерді түсіндіруге ңірлерге аттанып кетіпті. кініштісі сол, құзыретті мемлекеттік органдар да, депутаттар да ткен жылдан бері жерге қатысты жаңалықты халыққа дұрыстап түсіндіре алмай жүр. ө ¾ , Þ ә Þ ө Þ ¾ . ¾ Gonzo.kz ¾ ¾ Þ . Новороссийское мен Рублевка ауылы Солтүстік Қазақстан облысында. Ал Минское Ақмола облысы Ақк л ауданы Қарасай ауылдық округінің құрамына кіреді.
Осыдан екі жыл бұрын қайтыс боп кеткен ардагер Григорий Яйковтың ұлының үйін тонаған ұрылар есірткіге қажет ақшаны осылайша таппақ болған. Құқық қорғаушылардың айтуына сүйенсек, қолға түскен екі жас жігіттің тағы бір пəтер ұрлығына қатысы бары анықталды. Пəтерден жоғалған қымбат тұрмыстық техника мен скутер де солардан табылған. Қылмысы дəлелденген жағдайда екеуі де 3 жылдан 7 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін. №18 (590) 6 мамыр 2016 жыл 6 ww www.ja w.jasqazaq.kz sqazaq.kz E-mail: jas_qazaq@mail.ru E-mail: jas_qazaq@mail.ru АЙМАҚ АЙМАҚ Серпін кімнің айтуынша, алдымен «Кәсіби мемлекеттік аппаратты қалыптастыру» реформасы аясындағы 15 қадамды қамтитын іс-шаралар «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа заңға сәйкес жүргізілуде. Жыл басынан бері 537 адам мемлекеттік қызметке орналасу үшін тест тапсырып, 297-сі, яғни 55%-ы шектік межені бағындырып, оң нәтиже к рсетті. Оған қоса 16 ішкі конкурс тіп, 6 адам жоғары мемлекеттік қызметке тағайындалды. Мемлекеттік қызметтен үміті бар жас мамандардың әрқайсысына тәжірибелі тәлімгер бекітіліп, күрделі жаңа істің қыр-сырын үйретеді. Қызметке бірінші рет қабылданушы жастарға міндетті түрде сынақ мерзімі беріліп, еңбекақы жұмыс нәтижесі бойынша т ленеді. Осы күндері 32 мемлекеттік қызметші сынақ мерзімінен туде. Аймақ басшысы Болат Бақауовтың айтуынша, облыста барлық мемлекеттік органдарда бақылау әдістемесі бекітілген. «Б» корпусы қызметшілерінің жұмыс сапасы жылдық жеке жоспар бойынша бағаланады. Осы жылдың бірінші тоқсанында 2380 мемлекеттік қызметші бағалаудан тті. Оның қорытындысы бойынша, 7 адам жоғары, 1488 адам «тиімді», 884 адам «қанағаттанарлықсыз» деген баға алды. Мемлекеттік басқару қызметін жетілдіру және заманауи басқарудың тиімді тетігін қалыптастыру жолында к птеген жоспар мен жобалар бар. Басты мақсат – кәсіби мемлекеттік аппарат құруға бағытталған. Сол себептен мемлекеттік қызметшілердің этикалық талаптар аясында қызмет етіп, қарым- қатынас орнатуы да басты назарда. Тіпті этика бойынша арнайы институт құрылған. Бұл ұйым мемлекеттік қызметшілердің құқығын қорғап, әдептілік талаптарын сақтамағандарға қарсы тәртіптік немесе әкімшілік шара қолдануды қарастырады. Мемлекеттік органда жұмыс істейтін азаматтардың немқұрайдылығы мен д рекілігін байқаған облыстың кез келген тұрғыны аталған институтқа шағым түсіре алады.
Реформаға сәйкес – заңның орындалуын қамтамасыз ету және тұрғындар мен облыстағы барлық қызмет түрлерінің заң талаптарына мұқият қарауына басымдық беру. Бұл орайда, облыс әкімшілігі заң алдында ел азаматтарының барлығы тең дәрежеде екендігін қамтамасыз ете отырып, бірнеше шараны қолға алды. Судьяларды іріктеу жүйесін жетілдіру мақсатында арнайы Кеңес құрылды. Консультативтік кеңестік орган құрамында әртүрлі әлеуметтік топ кілдері, мәслихат депутаттары мен отставкадағы ардагер судьялар бар. Кеңес мүшелері үміткерлердің әрқайсысымен әңгімелескеннен кейін ғана шешім қабылдайды. ңірдегі «Қоғамдық келісім» ұйымының жанынан Медиация орталығы құрылып, іске кірісті. Сонымен қатар әрбір аудандық пен ауылдық округтері де медиация кабинеттері ашылды. Сол арқылы бірнеше тарап арасында ушыққан істі сотқа жеткізбей шешу мүмкін болып отыр. Сот жүйесінің ашықтығы қамтамасыз етілуде. Бүгінде облыс бойынша 92 сот залы аудио- бейне-жазба құрылғыларымен жабдықталған. Аталған жүйені қолданудың нәтижесінде бітімгершілікпен аяқталған істер саны 28 есе артқан. Заң үстемділігін қамтамасыз ету және құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында жергілікті полиция жұмысын бастады. Осы орайда, жергілікті полиция қызметінің материалдық-техникалық жабдықталуына баса назар аударылуда. Бұл з кезегінде облыстағы құқық сақтау саласына оң әсерін беруде. Биылғы жылдың алғашқы тоқсанында қоғамдық орындардағы қылмыс саны 9 пайызға, к шедегі қылмыс 16,6 пайызға азайған. Сондай-ақ жол-к лік оқиғасы бойынша к рсеткіш 0,7 пайызға және жол апатынан қайтыс болғандар саны 40 пайызға т мендегені байқалады. Бұдан б лек, жергілікті полиция қызметкерлері ауылдық жердегі мал ұрлау мәселесіне ерекше мән беруде. Жергілікті әкімшілік, шаруа қожалығының басшысы және малшы арасында ресми түрде шарт жасалып, еңбекақы белгіленеді. Облыста ауылдардың картасын құру жоспарлануда. Сонымен бірге республикалық «Қылмыстық құқық бұзушылық картасы» аясында интернет- портал құрылып, облыс соған қосылды. Тұрғындар портал арқылы қылмыстық ахуал туралы пікірлерін жеткізе алады. Бұл жұмыс үшін облыстық бюджеттен 28 миллион тенге б лінді. Жаңа заң талаптарына сәйкес, жергілікті полиция кілдері халықпен жүздесіп, атқарылған жұмыс туралы есеп беріп тұруы тиіс. Биыл осындай 221 есептік кездесу ұйымдастырылып ткізілді. Қоғамдық тәртіпті сақтау және қылмыстың алдын алу мақсатындағы жұмыс әлі де атқарыла бермек. ∂ Павлодар облысы ндіріс орындары к п шоғырланған ңір. Инвесторлардың облыс экономикасына инвестиция құйып, з ісін дамытуға қолайлы. Мұнда жаңа кәсіп ашуға мол мүмкін жасалған. Былтыр облысқа 450 миллиард теңге инвестиция тартылып, Павлодар облысы республикада к ш бастады. Бұл ретте ңдеу неркәсібіне бағытталған инвестиция к лемі 230 миллиард теңгеден астам қаржыны құрады. Бүгінде облыс 1,2 триллион теңгеден астам қаржыға 31 жобаны жүзеге асыруға мүдделі. Биыл 24 миллиард теңгеге 11 жобаны іске қосу жоспарланып отыр. Осының арқасында 700-ге жуық жұмыс орны құрылмақ. Жалпы, облыста инвестор тарту мәселесіне баса к ңіл б лінеді. 2015 жылы ңірде Инвестиция тарту ж ніндегі агенттік құрылды. Облыстық инвесторлар кеңесі жұмысқа кірісті. Соңғы жылдары ңірде «Ертіс Инвест» инвестициялық форумы ұйымдастырылып келеді. Аталған форум аясында 2014 жылы жалпы құны 39 миллиард теңгеден астам қаржы болатын коммерциялық құжатқа қол қойылса, былтыр 500 миллиард теңгеге келісім жасалды. Биыл облысқа инвестиция салу мақсатында жұмыс сапарымен Нидерландтар, Чехия мемлекеттерінің елшілері және АҚШ елшілігінің кілдері келді. «Павлодар арнайы экономикалық аймағында» химия-металлургиялық кешенін құру қытайлық компаниялармен жұмыс жүргізілуде. Жаңа үш жобаны жүзеге асыру жұмысы жалғасуда. Олар – электролиз ндірісін кеңейту, «Еуроазиаттық энергетикалық корпорациясына» қарасты 2-і энергоблокты жаңғырту және авток лік ндірісіне қажетті алюминий дискілерін шығару жобалары. Инвестор тартуға бағытталған негізгі нүкте – «Павлодар арнайы экономикалық аймағы» болып табылады. Бүгінде экономикалық аймақта 40 миллиард теңгеден астам инвестиция салынған 4 кәсіпорын жұмыс істеп тұр. Арнайы аймақтың инфрақұрылым құрылысына б лінген 3 миллиард теңге игеріліп, қажетті нысандар салынды. Бюджеттің 1 теңгесіне 13 теңгеден жеке инвестиция тартылуда. Арнайы аймақтағы кәсіпорындар шығаратын нім к лемі 14 миллиард теңгеден асты. Былтыр «Арнайы экономикалық аймақ туралы» Қазақстан заңына згерістер мен толықтырулар енгізілген болатын. Бұл – экономикалық аймақтың жұмысына тың серпін берді. Нәтижесінде 400 миллиард теңгеге тағы да 8 жобаны жүзеге асыру к зделуде. Олардың екеуі осы жылы пайдалануға беріледі. Облыста туристік кластерді дамыту бағытында да кешенді жоспар әзір. 57-қадамды орындау мақсатында әрі EXPO-2017 к рмесі қарсаңында халықаралық туристерге арналған бес маршрут нақтылап, туристік компаниялармен келісімдер жасалып, Баянауыл ұлттық табиғи паркінде екі демалыс үйі ашылмақ. Облыс басшысы Болат Бақауов жоғары аталғандардың барлығы аймақтың экономикалық серпін алуына оң әсер беретінін сенімді екенін айтты. ¾ ¾ Þ – ¾ «Мәңгілік ел» – халқымыздың бірлігі мен келісімін дәріптеуге бағытталған басты құндылық. Бүгінде аймақ к лемінде этносаралық, тілдік және діни қарым- қатынастарды сақтау және нығайту үшін ңірде 24 облыстық, 83 қалалық және аудандық этномәдени бірлестіктер жұмыс істейді. Қазақстан халқы Ассамблеясының қасынан құрылған ғылыми-сараптамалық топ мүшелері «Мәңгілік ел» идеясының құндылықтарын түсіндіруде. Облыста 2 мыңнан астам адамды қамтыған 30-дай іс- шара ұйымдастырылды. Ассамблеяның жаңа бағыты – медиация, яғни қайырымдылық және қоғамдық бақылау. Бүгінде аудандар мен қалаларда, ауылдық округтерде 43 қоғамдық келісім кеңесі жұмыс істейді. Облыс орталығындағы Достық үйінде мерейтойлық жылға бастау болған «Үлкен ел – үлкен отбасы» акциясы ткізілді. Елбасының қатысуымен ағымдағы жылғы наурыз айында Жалпыға ортақ Еңбек Қоғамын құру шеңберінде еңбек ұжымдарының республикалық форумына 4 мыңнан астам жұмысшы мамандығының кілдері қатысты. «Үлкен ел – үлкен отбасы» жалпыұлттық жобасының шеңберінде облыста қайырымдылық жұмыстары ұйымдастырылуда. ңірде отбасыларға қолдау к рсету ж ніндегі 134 қызмет бар. Сондай-ақ «Отбасым – тірегім» жас отбасылар клубы да жемісті жұмыс істейді. «Қайырымдылық керуені» және «Қайырымдылық» акцияларына барлық меншік нысандарындағы ұйымдар, этномәдени бірлестіктер белсенді қатысып, әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға, ардагерлерге, мүмкіндіктері шектеулі адамдарға к мек к рсетіледі. Сонымен қатар «Қамқорлық», «Мейірім керуені», «Мектепке жол» акциялары ткізіліп тұрады. Мәселен, «Қамқорлық» акциясы аясында 10 мыңға жуық мектеп оқушысына 33 миллион теңгеге материалдық к мек к рсетілді. Облыс әкімі мұндай игі істер қарым-қатынастың нығаюына, жақсылық жасауға ынталандыратынын айтып, алда да сабақтастық үзілмейтінін атап тті. Брифингті қорытындылай отырып, Павлодар облысының әкімі ңірдегі мемлекеттік қызметшілерді «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының орындалуын жауапкершілікпен атқаруға шақырды. , Þ ¾ Павлодар еліміздің өндірісті өңірінің бірі ретінде республика экономикасына қосып отырған үлесі мол. Елбасының «100 қадам» Ұлт жоспарында қойған жаңа мақсат, талап, тапсырмаларын жүзеге асыру бағытында облыста қарқынды жұмыс атқарылуда. Павлодарлық өңірлік коммуникациялар қызметінде брифинг өткізген облыс әкімі Болат Бақауов Ұлт жоспары шеңберінде өңірде атқарылған жұмыстарға шолу жасап, алда орындалатын келелі істерге тоқтады.
«Новоросси йское», «Новороссийск ое», «Рублевка », «Минско е»...
«Рублевка», «Минск ое»...
«Новороссийское» «Новороссийское» «Рубле вка»
«Рублевк а» «М инс кое
» «Минск
ое» Депутаттар өң ірге аттанды Депутаттар өңірге а ттанды Ерлікті есірт кіге теңегенд ер
Ерлікті есірткіге теңегендер 7 №18 (590) 6 мамыр 2016 жыл Деректі әңгіме Ә : – Менікі емес... Менікі емес... Менікі емес... Екі к зін тарс жұмып алып, зімен- зі күбірлей с йлескен қараторы келіншекке таңдана қарадым. Былай қарасаң рас, «қуып отырған» адамға онша ұқсамайды. Бет-әлпеті де әп-әдемі. Сәнді киінген. Тәуір-ақ келіншекке ұқсайды. Тек ауық-ауық ел назарын аударып, зімен- зінің с йлесетіні болмаса. рі-беріден кейін пәленбай метр тереңдіктегі метро шіркініңе «қуып жүретіндер» оп- оңай кіре алмаса керек-ті. йткені, з басым басқаны білмесем де, метро полициясының қалай жұмыс істейтінін жақсы білемін. – Жағдайы жақсы емес болса керек, – деді жанымда отырған бұжыр бет еркек бұқа мойнын мен жаққа әрең бұрып, – әйтпесе к рікті-ақ келіншек екен. Мен енді « зімен- зі с йлескіш» келіншекке емес, бұжыр бетке таңдандым: – Жағдайының жақсы емес екенін қайдан білдіңіз? Қатырасыз сіз де. – Ол үшін «прапесір» болу шарт емес, – деп бұжыр бет бүкіл вагон ішіндегілерді зіне қаратып, қарқылдай күлді. – Естімедің бе, күбірлеп айтып отырған с здерінің ішінде «кредит-кредит» деген с здер к п естіліп қап жатыр ғой. Соған қарағанда, мойнында миллиондаған кредиті бар сылқым болды, бұл келіншек. – Кредитте тұрған ештеңе жоқ. Қазақтың бәрі кредитпен мір сүріп жатыр. Сізде де бар шығар ондай бәлекет? – дедім мен. Қарап отырып, бұжыр бетке тиіскім келді. Неге екенін қайдам, әйтеуір «қуып отырған» келіншекті бұжыр беттен қорғағым келді. Осы кезде манадан бері ел назарын зіне аударып отырған әдемі келіншек селк етіп, к зін ашып алды. Сосын қарақаттай қап-қара к здерімен айналасына аң-таң боп, аңтарыла қарады. Аңтарыла қарады да – басқаларға емес, маған ғана жымиып күлді: – Кешіріңіз. Мазаңызды алдым ба? «Қуатын адамға» расымен ұқсамайды екен. йткені, ондай адам бұлай с йлемесе керек-ті. Жақынырақ танысқым да келді зімен. Мүмкін, бұжыр бет айтқандай, шынымен де несие жағынан проблемасы бар шығар? – Жо-жоқ, мазамды алған жоқсыз, – дедім мен жүз жыл к рмеген жақын адамын жер астында кездестіргеніне жүрегі жарылардай боп қатты қуанған адамның түрін байқатып. Бірақ осы кезде метро пойызы да соңғы бекетке ысылдай кеп тоқтады. Жердің астынан жердің үстіне әдемі келіншек екеуміз қол ұстаспасақ та, әзілдесе с йлесіп, бірге шықтық.
Метро вагонында қарқылдай күліп, үлкен- кішінің бәрін зіне қаратқан бұжыр бет шынында да біліп айтыпты: демі келіншектің несиесі бар екен. Алматыдағы Абай мен Гагариннің қиылысындағы шағын саябаққа келіп, тізе бүккен едік. Сол жерде таныстық та. демі келіншекті күндіз – күлкіден, түнде – ұйқыдан айырған несие хикаясын да тура осы жерде естідім. Айтуынша, Айменкүн ешқашан несие алып к рмеген. Тіпті зі з болып, ес біліп, етек жинағалы банк дегенмен байланысып та к рмепті. «Қарызыңыз пәлен пайызға сіп кетті, түген миллион т леуіңіз керек» деген бір жапырақ банк бланкісі қолына тиген кезде, жүрегінің тас т бесіне шыққаны да рас. Содан зуылдап отырып, банкке келмей ме, екі кпесін қолына алып. йтеуір, абырой болғанда, осынау шет-шегі жоқ банк-несие хикаясына жақын арада нүкте қойылатынға ұқсайды. – Қызық екен, ә? Бұл зі қалай болғаны, банк несиені сіздің құжатыңызбен рәсімдеген бе? – Иә, айна-қатесіз менің құжатыммен рәсімдепті, – деп жаңа ғана жадырап отырған Айменкүннің әдемі к здері қайтадан мұңдана қалды, – жеке бас куәлігімді пайдаланыпты. – Енді... мәселенің осындай махинация болып шыққаны белгілі болған соң банк те сізді мазалауын қойған шығар? Алаңдамаңыз. – Мәселе осында болып тұр ғой. Алаяқтарға қатысты тергеу жұмыстарының жүргізіліп жатқанын біліп тұрып, банк маған «қарызыңызды т леңіз» деп қағаз жіберуін қояр емес. Банк тініш жасаған екі бірдей коллекторлық агенттіктің кілдері де кейінгі кездері мазамды май ішкендей, шаршатып жіберді. – Бұл қалай сонда, Айменкүн? Алаяқтық әрекеттің орын алғанын, тіпті соған қатысты тергеу жұмысының да жүріп жатқанын біліп тұрып, банк неге жалған құжатпен рәсімделген несие келісімшартын бұзбайды? – Құқық қорғау мекемесі немесе сот органы түпкілікті шешім қабылдағанша банк келісімшарт күшін жоя алмайды екен. – Қызық екен. Бұл не деген с з, а? – Бұл... – деп Айменкүн аспанға қарап, алақанын жайды, – несие мәселесі біржақты болғанша менің мойнымдағы қарыз пайызы күн санап се береді деген с з. – Несиені алған адамның сіз емес екенін біліп тұрып, банк сонда да сізді мазалай бере ме, қалай сонда? – Иә. Банк сонда да мені мазалай береді. «Менікі емес» деп күніне мың мәрте түсіндірсем де, мені мазалауын тоқтатпай-ақ қойды. Кейінгі кездері ұйықтап жатып, «миллиондаған несие менікі емес» деп қалай болса солай с йлей беретін делқұлы дәрежеге жеттім. Адамды осылайша згертіп жіберетін несие дегеннің сиқыры керемет енді. зіңіздің банкте несиеңіз жоқ па еді? – Жо-жоқ, – деп мен сасқалақтап қалдым, – құдай әзірге ондайдан сақтап жүр ғой. – Байқаңыз, – деп күлді Айменкүн, – алғашқы кезде құдай мені де жап-жақсы сақтап жүрген. Дегенмен де, банк аралап, уақытыңызды кетіргіңіз келмесе, интернет арқылы-ақ несиеңіздің бар-жоқ екенін тексеріп қойғаныңыз артық болмас. Рас-ау..! Айменкүн де несиесінің бар екенін білмеген ғой. Мүлде білмеген. Осылай ойлауым мұң екен, тезірек банк атаулыны адақтап, несиемнің бар-жоғын тез арада тексергім келіп кетті. Кім біледі?
Кәкір-шүкір жұмыстармен Халыққа қызмет к рсету орталығына кірген Алтынтана банкке қарызы бар екенін естіп, жүрегі тоқтап қала жаздады. Жоқ. Жалған емес. Бәрі де дұп-дұрыс. К зімен к ріп, қолымен сипалап ұстап отыр. Алтынтана Айбекқызының атында тұп-тура 1 млн теңге несие бар екен. «Просрочкасының» зі 266 күннен асып кетіпті. – ЦОН-нан берілген анықтама қағазындағы мәліметтің бір де бірі дұрыс емес, – дейді Алтынтана Айбекқызы, – тек толық аты-ж нім ғана дұрыс жазылған. Ал қалғаны – тұрғылықты жерім, жұмыс істейтін орным, телефон н мірім түгелдей тірік. – Банкке барып, тексерттіңіз бе? – рине, бардым. Тиісті қызметкер ішкі тергеуін жүргізіп кеп жіберіп еді, бәрі де дұп- дұрыс болып шыға келді. – Түсінбедім. Несі дұп-дұрыс болып шыға келді? – Менің атыма рәсімделген несиенің бар екенін айтамын да. Яғни құжат бойынша мен несие алған екенмін. Ал бірақ мен алған жоқпын ғой. Түсінесіз бе? – Түсініп тұрмын. Сосын не болды? – Не болғаны қалай? – деп Алтынтана Айбекқызы маған аңырая қарады. – Сіз несие алмаған болсаңыз, оны қалай дәлелдеп бердіңіз дегенім ғой. йтпесе банк дегеніңіз қаққанда – қаныңызды, сыққанда – с ліңізді алмайтын ба еді? – А-а-а, – деп жаңа ғана жадырап отырған Алтынтана келіншектің к ңіл-күйі қайта бұзылғандай болды, – зіңнің банк несиесіне еш қатысыңның жоқ екенін дәлелдеу де оңай- оспақ шаруа емес. Мысалы, з басым жеті парақ түсіндірме жаздым. – Түсіндірме? Ол қандай түсіндірме? – Графологиялық сараптама деген болады екен, – деп Айбекқызы әңгіме арнасына қайта түскендей болды. – Оның қорытындысының зін бір немесе бір жарым айдай күтуге тура келеді. Ал бұл уақытта мойныңдағы несиенің қарыз пайызы да зуылдап сіп жатады. Қысқасынан қайырғанда, тиісті орган қызметі алаяқты ұстап, оның былықтырған тірлігінің әрқайсысы жеке- жеке эпизод бойынша дәлелденгенше, с йтіп оған сот үкімі шыққанша б тен біреудің қарызы сіздің мойныңызда «ілініп» тұрады. – Сонда қалай? Тергеу жұмысы бітіп, қылмыстық іске сот нүкте қойғанша сіз банкке қарыз адам ретінде «қара тізімде» тұра бересіз бе? – Онда тұрған не бар екен? – деп енді Алтынтана таңданды, – сот ақ-қарасын анықтағанша мен бәрібір бір тиын да т лемеймін ғой. – Бір тиын да т лемейсіз, оныңыз рас. Бірақ банкке пәленбай миллион қарыз адам ретінде «қара тізімде» тұрасыз ғой. Ал «қара тізімге» енген адам ешқандай банктен несие ала аламайды. Шетелге де шыға алмайды? – -ә, айтпақшы, ондайы да бар екен ғой, – деп Алтынтананың к зі жыпылықтады, – шынында да солай екен-ау?! Алтынтанаға қойған сұрағымызды біз Алматы қаласы Бостандық аудандық ішкі істер басқармасы тергеу б лімінің басшысы Еділхан Байғараевті к лденең тартқан едік. – Б тен біреудің несиелік «тұтқынына айналғысы» келмеген адам әрдайым зінің жеке бас құжатына мұқият болғаны ж н, – деді ол бізге, – кез келген азамат зінің жеке бас куәлігін немесе т лқұжатын ешкімге, еш жерге қалдырмауға дағдылануы тиіс. Оны құжат талап еткен жерде к рсетуге болар, әрине, ал бірақ қалдырып кетуге, тіпті де болмайды. Сонан соң азаматтарымызға тағы бір ескертерім – ғаламторға құжат к шірмесін салуға әдеттенбегендері ж н. Ондай к шірмеден су жаңа құжат істеп алатын «бесаспап мамандар» қай кезде болса да, оңай табылады. – Түсінікті. Ал енді алаяқтың кесірінен банктің «қара тізіміне» еніп кеткен адам қайтпек? Оның ешқандай кінәсі жоқ емес пе? – рине, бұл те күрделі мәселе. йтсе де алаяққа алданған азамат мұндай жағдайда банк басшылығына шағымданып, зінің несиелік тарихын ( Þ ) тез арада түзетуді талап ете алады. М-м-м, да. К ңілсіз к рініс, аянышты әңгіме әлбетте. Бірақ деректің аты – дерек. Байғараевтан шыққанда менің миыма: «Осы несие хикаясы кімге тиімді, а?» – деген сауал сарт ете қалды.
Ойланатын мәселе, шынымен-ақ. ¾ ? Банкке бардым. Тексерттім. Есебім дұрыс екен. Айменкүннің жағдайын қатысты банк қызметкерлерінен сұрап едім, жауап бермеді. Содан кейін мір бойы банк саласының «нанын жеп», сол саладан зейнетке шыққан құдайы к ршім бар еді. Сауалыма жауап іздеп, қария кісіні мазалағаныма ыңғайсыздансам да, амал жоқ, сол кісіге бардым. С йтсем, сағат түгілі, минутты «қалай лтіруді» білмей отырған экс- банкир әңгімелесетін адамның аяқ астынан табыла кеткеніне қатты қуанып қарсы алды мені. – Ағасы, банк саласында проблемалық несие деген термин бар. Мұны білемін. Осы мәселені зінің «оң жамбасына» келтіре отырып шешу үшін банк басқа адамдардың атына «жалған несие» дегенді «іліп» жіберуі мүмкін бе? – лбетте мүмкін. Дегенмен, мұндай жағдай те сирек кездеседі. Кез келген банк ең алдымен зінің репутациясын ойлайды. – Дұрыс қой. Ал бірақ осы банк басшылығы з қызметкерін тексере ме негізі? Мысалы, қолының сұғанақтығы бар қызметкер белгісіз біреудің атына миллиондаған несие рәсімдеп жіберіп, сосын зінің сол миллионмен із жасырып кетуі де мүмкін ғой, қалай ойлайсыз? – рине, мүмкін. йтсе де кез келген банктің жаңа келген қызметкерді тексеретін з «тәртібі» болады. Сондықтан бұл жайында пәлен-түген деп жарапазандап жатудың қажеті шамалы. Содан кейін мынандай да мәселе бар: банк қызметкері несие алушы туралы мәліметті жүйеге енгізеді. Бітті. Оның қолынан басқа еш нәрсе келмейді. Тиісті мәлімет жүйеге енгізілгеннен кейін несие беріле ме, жоқ па – оны сол жүйе анықтайтын болады. – Сонда банк тарапынан қателесу дегеніміз мүлде болмай ма? – Болады, әрине. Банк те қателеседі. Сандық технология қатты дамыған қазіргі кезде банкте, мысалы, скорингтік жүйе деген бар. «Клиентке несие беру керек пе, жоқ па?» деген мәселені осы жүйе шешеді. Ал арнайы бағдарламамен жұмыс істейтін мұндай жүйенің қателесуі, тіпті де мүмкін емес. Қателесетін де шығар, кім біледі? Бірақ з басым: «Скорингтік жүйе қателесіп, б тен біреудің мойнына несие іліп жіберіпті» дегенді мүлде естіген емеспін. Міне, құрметті оқырман, 24-ақ жастағы збекстандық азаматтың банк саласындағы алаяқтығымен жақын танысамыз деп жүріп, осындай да осындай жақсы мәліметке қанықтық. Ал енді негізгі кейіпкерімізге келетін болсақ, жалған құжатпен бірнеше банктің «басын айналдырған збекстандық Остап Бендермен» жоғарыда аталған ауданның тергеу б лімі айналысуда. зірге бұл жігіт 4 эпизод бойынша тергеп-тексеріліп жатыр. Қылмыстық іс барысында басқа да белгісіз жәйттердің «сорпа бетіне» қалқып шығуы ғажап емес. P.S.
¾ ә , Þ 5 Þ ¾ . ¾ Þ ¾ ¾ 1 102 ө ө Þ . ¾ ТІРШІЛІК ТІРШІЛІК ww www.ja w.jasqazaq.kz E-mail: jas_qazaq@mail.ru sqazaq.kz E-mail: jas_qazaq@mail.ru Ал ма ты
Алматы ал ас ы нд а ы аласында
ы Бо ст ан ды ау да нд ы Бостанды
ауданды
іш кі іс
те р б
ас ар ма сы ны
ішкі істер бас армасыны
ы зм ет ке рл ер і 2
4 ж ас та ы
ызметкерлері 24 жаста ы өз бе кс та нд ы аз
ам ат ты ол а өзбекстанды азаматты ол а
сір ді.
Ж ал ан жа тп ен не
си е т сірді. Жал ан
жатпен несие рә сім де п, ба нк ат
ау лы ны «т ап а- рәсімдеп, банк атаулыны «тапа- тал т
сте тонап» ж рген жас жігіт әзірге 4 эпизод бойынша к дікті
болып отыр. Ресми мәліметке ж гінсек, жас жігітті жал ан несие рәсімдеуге мәжб рлеп келген
ш-төрт адам із жасырып лгерген көрінеді. Олег СМОЛЯКОВ, Ұлттық Банк төрағасының орынбасары: – Елімізде 5 миллионға жуық адам әртүрлі төлемақы бойынша банкке қарыз. Оның миллионға жуығының қарыз болған уақыты 90 күннен асып кеткен. Дәлірек айтар болсақ, 662 мың адам. НЕСИЕ
ХИКАЯСЫ аа әзір әз ір болы болы Р Р жас жа с рәс рәс кел ке л із ж із ж лл кө кө Коллаж: Ғалия ҚАЛИЕВА 445555555555555555555555555555 Шығарушы: « Þ » Директордың орынбасары
Бас есепшi Ә I ¾ Þ – ¾ Þ Þ : Þ Ө Бас редактордың бірінші орынбасары ө ¾ Бас редактордың орынбасары – Астана қаласы кілдігінің жетекшісі жауапты хатшы компьютер орталығының жетекшісі ¾ө i Þ : ¾ – ә ә ¾ – ө ә Þ – ә Ө –
i i – ï i i i i : Байқал БАЙ ДІЛОВ – Ақмола және Солтүстік Қазақстан облыстары (8 778 910 45 34) Шынаргүл ОҢАШБАЙ – Алматы облысы (8 701 503 02 76) Асқар АҚТІЛЕУ – Ақт бе облысы (8 778 523 44 96) Фарида МҰҢАЛҚЫЗЫ – Маңғыстау облысы (8 702 799 06 22) Дүйсенбек АЙБЕКОВ – Жамбыл облысы (8 705 227 45 16) Айхан БАШТАШ – Осло, Норвегия mahmutba@online.no Ұлдай САРИЕВА – Батыс Қазақстан облысы (8 705 150 48 30) Кезекшi редактор ¾ Þ : 050009, Алматы қаласы, Гагарин даңғылы, 93-үй (Абай даңғылының қиылысы) Телефондар: 8(727) 394-37-22; факс: 394-39-68 Бухгалтерия: тел.факс: 8(727) 394-39-67 (жарнама б лiмiнің ішкі н мірі 108) Газет 2004 жылғы 14 желтоқсанда ҚР Мәдениет, ақпарат және спорт министрлiгiнде тiркелiп, бұқаралық ақпарат құралын есепке қою туралы №5710-Г куәлiгi берiлген. Мақала авторының пiкiрi редакция к зқарасын бiлдiрмейді. Жарнама мәтініне тапсырыс беруші жауапты. Газетте жарияланған материалдар мен суреттердi сiлтемесiз к шiрiп басуға болмайды. Газет «Дәуір» ЖШС РПИК (Алматы қаласы, Қалдаяқов к шесі, 17-үй) тел: (727) 273-12-04, 273-12-54 Тапсырыс – №2097; Бағасы келiсiм бойынша Газет Қазақстанның барлық аймақтарында таралады, сондай-ақ «AirAstana», «Etihad Air ways», «Turkish Airlines», «BMI», «QazaqAir» əуежолдарының ұшақтарында бар. Айлық таралымы – 45 000 дана 8
№18 (590) 6 №18 (590) 6 мамыр 2016 жыл мамыр 2016 жыл ww E-mail: jas_qazaq@mail.ru E-mail: jas_qazaq@mail.ru ОҚЫРМАН КЛУБЫ ¾ ¾ ¾ ,
¾ Þ : Армысыздар, қадірлі достар! Келіскеніміздей, мінеки, бүгін « ке» повесін талдамақпыз. Шығармада қым-қуыт оқиғалар арқылы әкем мен бала арасындағы сабақтастық пен ұлттық құндылықтарымыздың бет- бейнесін жазушы дұрыс аша білген деп ойлаймын. Кім не түйді, автордың айтпақ ойы не?
Шығарма
тарихқа тұнып тұр. 1918-1920 жылдардағы Кеңес үкіметінің орнауы, азамат соғысы, 1927 жылдан кейінгі ұжымдастыру, одан кейінгі тәркілеу, 1931-1932 жылғы ашаршылық, 1930 жылдан бастап «Қазақ жау» деп зиялыларымызды түрмеге жауып, 1937-ден бастап жаппай жазалау, 1941 жылы басталған Ұлы Отан соғысы болды. Шығармада осы оқиғалардың барлығы қамтылған. Оқи отыра сол кезеңді к з алдыңа алып келеді. Соңында « лдеқалай к ңілім босап, к зіме ыстық жас тірелді. Бірақ әкемнің қазасына жылағам жоқ. Басқа бірдеңеге. Басқа...» дейді Сайлау. Меніңше, ол алып кетпек болғанда әкесінің неге қалаға бармағанын түсініп, зі де ел ішінде мір сүруді қалап, к зіне жас алған тәрізді... , Þ : Сүйінші бұрыннан келе жатқан дәстүріміз ғой. Шығармада Тайшық Сайлаудан келген хатты кешігіп әкеліп, анасынан сүйінші сұрайды. С йтеді де, ж нсіз дүниені бастап: «Арағыңды құй, бірдеңе әкелдім!» – деп даурығады. Осы бір-ақ ауыз с з бүкіл ұлтқа т ніп тұрған қауіпті к рсетіп тұрған секілді. Шығарманың сюжеті бойынша да арақ туралы с з болғаннан соң қайғылы оқиғалар басталып кетеді... Þ , Þ : мір үш
кезеңнен тұрады: ткен кезең, қазіргі уақыт, болашақ. Менің ойымша, мұнда екі кезең қамтылған, ткен және қазіргі. Үшінші кезең, яғни болашақ ұмытылып кетті. Меніңше, шығарма әлі аяқталмаған. йткені, ешқандай шешім айтылмайды, әкесінің лгені – тек кульминация ғана. Оқырман ойлануы керек, Сайлау ары қарай не істейді?.. Повестің жазылу түрі роман формасына жақын. йткені, шығармада кейіпкерлердің саны тым к п және жанама кейіпкерлерге нақты ешқандай сипаттама бермейді. Ол кім? Қайдан келді? деген сияқты. сіресе, ситуацияны беру формасы мені ерекше баурап алды. кесінің ауырып жатқанын сипаттап, сол жерге шиеленіс алып келуге болатын еді. Автор олай істеген жоқ. қарама-қайшылық байқалады. р уақытта ұрпақтар к зқарасының алшақтығы болады, ол ешқашан згермейді. Ұлттық құндылықтарымызды сақтау үшін біз жаһанданудың к шіне ілеспеуіміз керек деп есептеймін. ¾ ¾ ¾ , Þ ¾ Þ : Бас-аяғы 50 шақты оқырман жиналған басқосуда Т лен бдіковтің « ке» повесі жан-жақты талданды. Оқырмандар келесі кездесуде талдау үшін ұсынылған 5 кітаптың біреуін – Бердібек Соқпақбаевтың « лгендер қайтып келмейді» романын таңдап алды. Ә ¾ Þ М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрында мамыр айының 7, 17 жұлдызында У.Шекспирдің «Король Лир» пьесасының желісі бойынша «Лир патша» трагедиясы сахналанады. «Жас қазақ» газетінде жаңа айдар. «Оқырман клубы!» Жыл басынан бері Алматыдағы Ұлттық кітапханада «Оқырмандар клубы» өз жұмысын бастаған еді. Екі апта бұрын жазушының кітабы таңдалып, отырыста қызу талқыға түседі. Бұл жолы клуб мүшелері көрнекті қаламгер Төлен Әбдіковтің «Әке» повесіне қатысты өз ойын айтқан. Төменде Оқырмандар клубында айтылған пікір жиынтығын ұсынып отырмыз. Қаладағы ұлын алып келді. Яғни жаңа кейіпкерді қосу арқылы сюжет желісін рбітті. кесі мен ұлы арасындағы қақтығыс, бұл бұрынғы заман мен қазіргі заманның қақтығысы ретінде к рініс тапқан. Сонымен қатар Сайлаудың образы арқылы заман ағымына түскен адамның, жалпы қоғамның к рінісін берген. Ә ¾ , Þ : Шығарманың ұнаған жері – Сейсеннің жамағайынының к термеген әйелі «босаныпты» дегенді естіп к зіне жас алуы. йткені, біреудің қуанышына шын тілектес болу – бізде сирек кездесетін дүние. Ал «Алматыдан туысымыз келетін, екі баланы ғана ертіп келетін» деген тұсында кею бар. «Екі баладан артық к тере алмады ма? йел адам зінің денсаулығын құртып алам, балабасты болып кетем, қызық к ре алмай қаламын деп ойлайды», – дейді. Баладан артық қандай қызық бар бұл дүниеде деген терең ойды тастап отыр. Сосын, біз «алдағы күзде, алдағы жылы» деген белгілі бір арманмен мір сүреміз де, қазіргі уақытты, қолдағы бақытты ұмытып кетеміз. Соны бағалай білуге үйретеді.
Кітапты «оқығанда ең әуелі тақырып пен идеяға назар аударушы едім. Ең әуелі идея мен тақырыптың аражігін ажыратып алайық. Бұл зі әдебиет зерттеушілерінің арасында тартыс туғызып отырған нәрсе. Біреулер оларды б лек десе, енді біреулері бірге алып қарастырады. Расул Ғамзатовтың мынадай с зі бар екен: «Егер идея, адамның ой-сезімі, яғни жол болатын болса, тақырып – сол жол апаратын шаһар». Т лен бдіковтің « кесі» мен Қаржаубай Омаровтың « ке» повесін салыстырып оқысаңыз, Т лен бдіковте әкенің нақты мінезі к рсетілмегенімен, оның биік тұлға екендігіне к з жеткізесіз. Яғни апаратын мақсат басқа болса керек. Ал Қаржаубай Омаровтың « кесінде» балға жоғалып кетсе де, шалғы жоғалып кетсе де, баласына «таппасаң үйге кірмейсің» деп талап қоятын әкенің қатал бейнесі, тәртібі берілген. Повест тұнып тұрған қазақтың этнографиялық Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының әкімі Амангелді Барақатов өңір басшысы Нұрлан Ноғаевқа «настоящий Атырауский понт» көрсетпек болғанға ұқсайды. Яғни ауданға сапарлай барған облыс әкімін алдына және артына екі елдің – Ресей мен еліміздің мемлекеттік н мірі жапсырылған шетелдік авток лікпен күтіп алды. Аудан әкімі мінген жапон к лігіндегі «парықсыз понтты» бірден байқаған Ноғаев жүргізушіге қатысты дереу хаттама толтыруға тапсырма берді. – Аудан әкімі мініп жүрген к лік иесінің заң талабын рескел бұзуына к з жұма қарауға болады деп кім айтты? – деді ол жергілікті полиция б лімінің басшысына. – Мына к лік иесі шұғыл жазаға тартылсын. Алдағы уақытта мұндайға жол берілмейтін болсын. Облыс әкімі Нұрлан Ноғаев Құрманғазы ауданына жаңа әкім Бибоз Шаяхметовті тағайындауға барған болатын.
тұрмысының к рінісі. Нағыз мәдениет, нағыз әдептілік, нағыз жылылық қазақтың ауылдағы ортасы. Бұл шығармада қазақты жоқтау бар, қазақтың салтын жоқтау бар, дәстүрін жоқтау бар. Сіздер қаладан ауылдағыдай адамдарға деген жылылықты байқай алмайсыздар. Бұл жерде негізгі тақырып әке емес, осынау тұрмыс тіршіліктің шытынай ыдырап бара жатқан к рінісін берсе керек. ¾ , Þ : Маған
Сейсеннің батылдығы ұнады. Повесте біреудің асын беретін адам секілді: «Жылдық асымды здерің ыңғайластырыңдар», – деп айтып теді. Содан кейін жетісіне, қырқына қандай мал сою керектігін аманаттайды. Ондағы батылдық қазақ азаматтарына керек жағымды қасиет болса, қара басының қамы үшін Нұржанды сатып кететін Ест ренің жағымпаз бейнесі арқылы керексіз қасиетті керемет суреттеген.
Мен бұл шығарманы Оноре де Бальзактың «Горио атайының» мазмұнына ұқсаттым. Онда екі қыз бен әке бейнеленсе, мұнда ұл мен әке арасындағы Кітап talk
talk , Þ : ле й. ты нан
отырмыз. ңа ін тарихқа тұнып 1918-1920 үкіметіні соғысы,
ұжымдас тәркілеу
ашар баст
зия ып кетеміз. Соны бағалай Bilim қығанда
деяға ң әуелі
аражігін зі
ің МӘССАҒАН «Атырау
ский пон т» «Атырауский понт» ҚЫЗЫҚСТАН ҚЫЗЫҚТАРЫ ПРЕМЬЕРА Қарағандыда күйеу жігіт пен қалыңдықсыз той өтті. Той иелері АҚШ-та білім алып жатқандықтан, елде өткізілген тойға келе алмады. Ең қызығы, тойдың беташар, неке қию сынды рәсімдері скайп арқылы онлайн режимде өтті. Бұл туралы тойда оператор болған Facebook қолданушысы Бекзат Рымқұлов мәлімдеп, тойдан бейнежазба жүктеген болатын. Skype беташар Skype беташар Л ир п ат ша Л ир
ат ша Document Outline
жүктеу/скачать 4,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|