Аш ішек туралы қосымша сұраса:
Ішек аш және тоқ ішек болып екіге бөлінеді.
Аш ішек адамнын бойынан орта есеппен 4-5 есе ұзын. Ол үш бөлімнен:
он екі елі ішектен, аш және мыкын iшектерден тұрады.
Адамда он екі елі ішектiн ұзындығы 25 см, ішектін жалпы ұзындығының 2/5-і аш ішек үлесiне тиеді, ал мықын ішектiн ұзындығы аш ішектің 3/5-не тен. Ішек ұзындығына қарай аш ішекте 10-12 сағаттай кiдiредi. Осы мезгілде: а) ішектiн кілегейлi кабыгындагы либеркюн (12 елі ішекте - бруннер) без
дерiнiн сөлі мен iшектегі химус араласкан уйкы безі сөлінін және
оттiн бiрлескен әрекеті аркасында ішекте ас қорыту үрдісі аякталады;
б) ішектiн ортанғы қабаты - бiрынгай салалы ет талшыктарынын жи
ырылып созылуы нәтижесiнде iшектегі химус төмен қарай біртіндеп
жылжып ток ішекке жетедi;
в) аскорыту барысында пайда болған өнiмдер iшектен канга, лимфага сіңеді.
Ішекке кан мен лимфа тамырлары, жүйке талшыктары шажырқайдын бойымен келеді. Сондыктан операция кезінде жекеленген iшек бөлігінде тарамданатын тамырлар мен жүйкелердiн негiзгi бутактары кесiлмейдi. Сөйтiп бутiнделген ішек тутiгiнiн жекеленген
ішек бөлігімен жүйкелік, гуморальдык байланыстары бұзылмайды.
29. Асқазан - ішек жолдарының бұлшықеттерінің жиырылу түрлері, олардың сипаттамасы
Жиырылу-жазылу функциясын бiрыңғай салалы еттер орындайды.
Бiрыңғай салалы талшықтары сақина тәрізді және бойлай тартылған екі түрлі талшықтан құралған. Асқорыту жолының бір бөлімі екінші бөлімімен түйіскен жерінде салалы ет талшықтары сақина тәрізденіп топталып, сфинктер еттерін құрады. Ішек-қарын біресе жиырылып, біресе жазылып толқын тәрізді қимылдар жасайды (перистальтика), мұның нәтижесінде ішектегі заттар жоғарыдан төмен тоқ ішекке карай жылжиды, қорытылмаған, бойға сіңбеген заттар ысырылып, артқы тесікке жақындай түседі, сөйтіп қажетсіз заттар бiртiндеп сыртқа шығарылып тасталады.
Достарыңызбен бөлісу: |
