Apicomplexa типі. Sporozoa (споровиктер) класының патогенді өкілдеріне безгек плазмодийлері, токсоплазмалар, саркоцисталар, изоспоралар, криптоспоралар, циклоспоралар, бабезийлер жатады. Паразиттердің апикальды кешені иесінің жасуша ішіне еніп әрі қарай жасушаішілік паразиттік тіршілік етуге мүмкіндік береді. Әрбір өкілдерінің күрделі құрылымды және өзіндік тіршілік ету ерекшеліктері бар. Мысалы, безгек қоздырғышының тіршілік циклы жыныстық көбею сатысы (Anopheles масасының ағзасында) мен жыныссыз (адамның эритроциттері мен тін жасушаларында көптеп бөліну жолымен) сатысының кезектесуімен сипатталады. Токсоплазмалар жарты ай пішінді болады. Адамға жануарлардан жұғады, қоздырғыш плацента арқылы беріліп, ОЖЖ (ЦНС) және ұрықтың көзін зақымдайды.
Ciliophora типі.Кірпікшелердің патогенді өкіліне адамдардың тоқ ішегін зақымдайтын балантидиаз қоздырғышы – Balantidium coli жатады. Балантидиилер қозғалғыш, көптеген кірпікшелері бар талшықтарға қарағанда, олар жіңішкелеу және қысқа болады.
Microspora типі микроспоридийлер – ұсақ (0,5-10 мкм) облигатты жасушаішілік паразиттер, жануарлар арасында кең таралған және денсаулығы әлсіреген адамдарда диареялар мен іріңді-қабыну ауруларын қоздырады. Бұл паразиттердің инфекциялық ерекше споралары – спороплазмалары бар.